50 LANGILE ETA ENPRESABURU AUKERATUKO DITUZTE


2002ko abenduaren 01ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
LAB lehenengo aldiz aurkeztuko da Iparraldeko hauteskundeetara. Gaurkoz, bera da zazpi euskal lurraldeetan militanteak dituena eta lan sindikal errebindikatiboa egiten duena, eta, aurten modu horretantxe ispilatuko du izate eta jardun nazional hori. Datorren abenduaren 11n izango da. Egun horretan gauzatuko dituzte Iparraldean han "Prud'hommes" deritzen hauteskundeak, sektorekako eta lurraldekako ordezkariak hautatzeko eratzen dituztenak, esparru horietako ganberetan ebazten baitituzte enplegatuen eta enpresaburuen arteko diferentziak eta liskarrak. LAB sindikatuak bezalaxe, CGT eta Force Ouvriere sindikatuek eta enpresaburuen hainbat taldek aurkeztu dituzte hautagaiak, besteak beste.

Hauteskunde horietan, abagune ezin hobea dute enpresaburuekin aurrez aurre dabiltzan langileek. "Prud'hommes" organismoan aurkituko dituzte lan mundua ondo ezagutzen duten eta beren hizkuntzan komunikatzen dakiten pertsonak. Izan ere, erakunde horretako epaileak langileen lan sektore berekoak izaten dira, eta enplegatuek berek hautatutakoak. Halaber, enpresaburuen ordezkariak ere enpresaburuek berek aukeratutakoak izaten dira organismo horretan.
Gatazketan, maiz aski izan ohi da bi aldeen arteko dialogoa onera ekartzea, hala elkarri ulertzen hasteko, nola aterabide bat aurkitzeko. Horregatik, "Prud'homales" deritzen epaileek bi aldeena entzuten dute auzietan, eta batzuen eta besteen arrazoiei kasu eginez konpontzen dituzte gorabeherak. Kontuak horrela, hurbileko instituzio horren alde ageri dira sindikatuak, justiziaren jurisdikzio profesional urrunagoa baino hobea delakoan, eta, ondorioz, sindikatu guztiek gogoz dei egiten diete langileei, boza eman dezaten.


FRANTZIAN ERE EUSKALDUNAK BEREIZITA.

Datorren abenduaren 11ren ondoren osatuko den "Prud'hommes" organismoak 1997an baino zortzi lagun gutxiago izango ditu (58 zituen 1997an; 50 izango ditu hurrenak). Erakunde erregulatzaile horretarako, langileek hautatuko dituzte 25 epaile edo aholkulari eta enpresaburuek beste 25 (ordezkaritza bera dute bi aldeek). Iparraldeko ia enpresa eta langile guztiak Baionako "Prud'hommes" organismoaren jurisdikziokoak dira. Alabaina, Hegoaldean bezalaxe, Iparraldeko lurraldeak ere bereizirik daude: Frantziako legediak dauzka banaturik. Ondorioz, Iparraldeko hainbat langile eta enpresaburu euskaldunek ezingo dute Baionan bozkatu. Zuberoako biztanle gehienek, Oloronen eman beharko dute boza. Nafarroa Beheretik hurbilen dauden zazpi udalerrietako auzoek bakarrik eman ahalko dute botoa Baionan.
LAB sindikatuaren Ipar Euskal Herriko arduraduna den Jeronimo Prietok adierazi duenez, langileen interesak defendatzeko tresna ona dira datozen hauteskundeak, eta, sindikatu gisa estreinakoz aurkeztu arren, "Prud'hommes" organismoan ordezkaritza lortzeko itxaropen handia dute. Bestalde, Frantziako Gobernuaren inposizioa salatu du. Bere esanetan, erakunde horren ezarpena tarteko, Iparraldeko euskaldunak beharturik daude bereizita bozkatzera.

HAUTESKUNDEETAKO ERROLDA ETA HAUTAGAIAK.

Baionari dagokionez, 67.198 pertsona daude inskribaturik hauteskundeetan parte hartzeko erroldan. Lagun horietan, 64.035 dira enplegatuak (1997ko hauteskundeetan baino 7.503 pertsona gehiago) eta 3.163 enpresaburuak. Taulan ikusten den moduan, ekonomiako sektoreen arabera sailkatzen dituzte langileak. Era berean, hautatuko dituzten 50 epaile edo aholkulariak ere sektorekako hautagaiak edo ordezkariak izango dira: 18 merkataritzakoak, 10 industriakoak, 8 beste jarduera batzuetakoak, 8 tarteko koadroetakoak eta 6 laborantzakoak. Behin hautaeguna igarota, 50 aholkulari horietako 12 hautatuko dituzte taldeek, oraingo gatazkez edo auziez berehala ardura daitezen.

"PRUD'HOMMES" ORGANISMOAREN JARDUEREN GAINEKO ZIFRAK.

Iaz, 2001. urtean, 734 auzi erregistratu ziren erakunde horretan, 2000n baino %16 gehiago. Auzi konponduei edo ebatziei dagokienez, ordea, alderantziz gertatu zen: 644 erabaki zituzten 2000n; 534 2001ean. Hala, 614 auzi geratu ziren ebatzi gabe 2001eko urtearen hondarrean (2000n baino %50 gehiago). Bestalde, iaz luzatu egin ziren prozedurak aski nabarmen: 2000ren amaieran, 9,2 hilabeteko iraupena zen batez bestekoa; 2001ean, aldiz, 11 hilabetekoa. Horrez gainera, beste datu hau ere kontuan hartzekoa da: 2001ean, auzien %17 helarazi zioten goragoko epaileren bati; 2000an, aldiz, %14 soilik.
Azkeneko hauteskundeez geroztik, hots, 1997aren ondoren, organismo horrek, oro har, honako gai hauek izan ditu ebazgai: 35 orduko lanaldia, laneko bortxakeria, lanaldi partzialeko langileen arazoak, ordu gehigarrien eta osagarrien kalifikazioa eta garraiolarien alorreko beste zenbait

LAB: Sindikatu nazionala eta langile klaseari lotua
LAB sindikatuko militanteak hautagai izango dira abenduaren 11n egingo diren Ipar Euskal Herriko "Les Prud'hommes" organismoko hauteskundeetan. Bistan denez, Espainiako eta Frantziako Estatuek ezarri partizioa partizio, sindikatu hori hasi da praktikan jartzen bere programako politika territoriala. Rafa Diez idazkari nagusiak duela gutxi aurkeztu zituen Ipar Euskal Herriko nahiz Hego Euskal Herriko hauteskunde prozesuak, eta, egitate horren harira, ondoko hauxe esan zuen: "Euskal Herri osora hedatutako errealitatea izango da gure sindikatua; horretan ari gara". LABek 300 bat afiliatu ditu Lapurdin, Zuberoan eta Nafarroa Beherean, eta badu instituzio horretan ordezkariren bat izateko itxaropena.

Iparraldeko hauteskunde prozesu hori Hego Euskal Herrian datorren seihilekotik aurrera egingo diren hauteskunde sindikalekin batera egokituko da. Hego Euskal Herri osoan, 9.000 enpresa ingurutan egingo dira hauteskundeak, eta guztira 15.000 ordezkari berrituko dira. Gaur egun, 32.000 afiliatutik gora ditu LAB sindikatuak, eta 3.500 ordezkari baino gehiago lau herrialdeetako 2.100 enpresetan banaturik.
Rafa Diez Usabiaga buru deneko sindikatu abertzaleak estreinakoz lan mundura bildu diren gazte, gizon eta emakumeetan eragin nahi du bereziki datozen hauteskundeetan. Erakundeko idazkari nagusiak dioenez, honelakoxea da hauteskundeetan parte hartuko duen LAB sindikatua: "Etorkizuneko erakundea, politikoki eta sozialki proposamen eta konpromiso argiak dituena, egunero zapaltzen diren eskubideen alde borrokan gogoz jardungo duena eta esperientzia saiatzetik eta militantziatik jaso duena".
LAB helburu estrategiko oso definituko sindikatua da. Diez Usabiagaren iritziz, "politikaren eta ekonomiaren interdependentziazko testuinguru honetan, Euskal Herriaren independentzia lortzea da modelo sozialista bultzatzeko alternatiba onena". Eredu sozialistaren nolakotasunaz, aberastasunaren banaketa, osasuna, hezkuntza, kultura eta antzeko gorabeherak konponbidean jartzeko moduko modeloa izan behar duela dio. Azken batean, "langileen gehiengo sozialaren eskabideei" erantzun behar omen die ereduak. Horregatik egiten du LABek estatu baten alde, egitura hori beharrezkoa baita gure herria politikoki eta sozialki eraikitzeko, baita, kolaborazioan eta solidaritatean funtsaturik, gainerako herri eta estatuekiko harremanak garatzeko ere. Sindikatu abertzale horrek noraezeko jotzen ditu, halaber, harreman laboraletako euskal esparrua eta espazio sozioekonomiko propioa. Diez Usabiagaren hitzetan, langileen errebindikazioei lotutako eskabideak dira, baina, horrez gainera, Euskal Herrian demokrazia, burujabetasuna eta bakea erdiesteko bide ere badira.
Aurrekoez gainera, klase borroka ere ez dauka bazterrean uzteko. Adierazi zuenez, neoliberalismoa eta globalizazio kapitalista transformazio handiak ari dira eragiten, eta, bestalde, langileak sozialki esplotatzeko mekanismo berriak sortzen ere badihardute. Hortaz, azpimarratu duenez, "testuinguru horretan izango dira oraingo hauteskunde sindikalak. Egungo egoera soziala eta ekonomikoa kontuan izanik, inoiz baino beharrezkoagoa da klase borroka"


Azkenak
Honezkero, hemen dago beherakada

Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.

Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]


2025-07-25 | Ana Morales
Esan barik ez doalako

Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]


2025-07-25 | Julen Orbea
Bilbon euskara jira ta Bira

Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]


Gizon heterosexualak eta literatura feminista: hausnarketa bat

Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]


Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Amasa-Villabonako EH Bilduri erantzuna

Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]


Irunen eskuin muturreko “auzo patruilak” sortu dituztela salatu dute

Hainbat talde "neonazik" azkenaldian Irunen zabaltzen ari dituzten mezuak salatu dituzte asteazkenean Harrera Sareak eta hainbat kolektibok herrian. Eskuin muturreko "auzo patruilak" antolatzen ari direla salatu dute, eta hauek jendearen jatorriaren arabera... [+]


Udal legearen kontrako epai euskarafoboa
Euskararen aurkako erasoa salatu dute 200 alkate eta udal ordezkarik, eta hizkuntza bultzatzeko konpromisoa berretsi

Euskalgintzaren Kontseiluak deituta, Espainiako Auzitegi Gorenak joan den astean ebatzitako sententzia salatzeko prentsaurreko bateratua egin dute Bilbon. Sententzia "euskal gizartearen eta euskal erakundeen borondate demokratikoaren aurkako eraso zuzena" dela... [+]


Alonsotegiko Udalari dirua itzultzeko eskatu dio Bizkaiko Aldundiak, iruzurra egin zenetik hamairu urtera

Egun EH Bilduren esku dagoen udalak ia milioi bat euro itzuli beharko lioke foru erakundeari, duela hamairu urte, EAJ agintean zenean, diru-laguntza bat ez zelako behar bezala erabili, baizik eta iruzurra egiteko, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak berretsi duenez. Eskaerak erabat... [+]


Ertzaintzaren 300 BMW ibilgailuen erosketan irregulartasun posibleak salatu zituen barne txosten batek

Eusko Jaurlaritzako Ogasuneko Kontrol Ekonomikoko Bulegoak barne txosten bat egin zuen Ertzaintzak jaso dituen 300 BMWen esleipen kontratuaren hainbat baldintza kritikatzeko. Ezarritako baldintzak zehatzegiak eta murriztaileegiak zirela salatu du ogasunak, eta horrek enpresa... [+]


Txosnetako “beto politikoaren” aurkako GKSren kanpaldiaren kontra oldartu eta lau pertsona atxilotu ditu Poliziak Gasteizen

Bi aste barru hasiko diren hiriko jaietan txosna jartzen utzi ez dietela salatzeko kanpaldia egin nahi zuten Gasteizko GKSk eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistak, Andre Maria Zuriaren plazan. 20:30ak aldera, ertzainak oldartu egin dira kanpaldian zeudenen aurka, eta bi... [+]


Lotsa sentitzen dut giza generoko kide izateagatik

Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]


2025-07-24 | Nicolas Goñi
Europan, oraingo sinplifikazioaren izenean, biharko bizitzak kaltetuko dira

Jarduera ekonomikoak sinplifikatzeko eta lehiakortasuna indartzeko aitzakiarekin, Europa mailan baita Europar Batasuneko hainbat estatutan ere, klima, ingurunea eta giza osasuna kaltetuko dituzten legeak biderkatzen ari dira 2024tik, askotan interes pribatuen lobbyen eraginpean... [+]


Sektore publikoan gurasotasun baimena luzatu eta seme-alaba bakoitzeko diru laguntza handituko duela iragarri du Jaurlaritzak

Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.


CAFek giza eskubideak errespetatzen dituela “baieztatu” beharko du, Belgikako kontratu milioiduna eskuratzeko

Beasaingo enpresak 1.695 milioi euroko kontratua lortu du Belgikako SNCB-NMBS tren konpainia publikoarentzat 54.000 plaza dituzten bagoiak egiteko. Baina aurretik, belgikar konpainiak eskatu dio bere jarduerek nazioarteko zuzenbidea eta giza eskubideak errespetatzen dituztela... [+]


Eguneraketa berriak daude