ZE BABALOREK ESAN ZUEN EUSKARAZ IRAINIK EZ ZELA?
Ederki erakutsi digute berriki hori horrela dela Joseba Aurkenerena, Covadonga Garcia eta Jon Zelaiak. Hiruak irakasleak dira eta euskara aberasteko ikastaro batean egin zuten topo. Iñaki Mozos Mujika irakasleak lan bat agindu eta euskarazko argota gaitzat hartzea erabaki zuten. Bakoitzak bere aldetik bazuen materiala bildua eta hura atondu eta osatuz burutu zuten «Argitaren bideetan» izeneko lana.
Gero argitaletxeko Mari Eli Ituarteri aurkeztu eta honek lana bi zatitan banatzea proposatu zien. Euren bildumak irainak eta haur hizkera jasotzen zituen bereziki eta gai bakoitza liburu banatan jorratzea omen zen aproposena.
«Irainka. Euskal Irainen Bilduma» honetan 3.000 irain inguru bildu dituzte. Horretarako bibliografiara jo dute batetik. Hiztegi orokorrez gain, aurretik eginak zeuden hainbat bilketa lan ere izan dute oinarri eta baita gaiaren inguruko artikulu batzuk ere. A. Perez Bilbaoren «Bermeoko herri hizkera», Bernardo Estornes Lasaren «Erronkariko uskararen hiztegia», Edurne eta Amaia Alustizaren «Zegamako despektiboak» artikulua, «Aizu!»n Karlox Barrentsorok idatzitako «Euskaraz ere baditugu irainak», Iñaki Martiarturen «Zubererazko irain-bilduma» argitaragabea edo Covadonga Garciak berak osatutako eta oraindik kaleratu ez den «Bizkaierazko irain-bilduma» dira erabilitako iturri batzuk.
Egileen ustez bilduma hau hurbilketa soila da, esparru honetan eman den lehen urratsa. Irakasleak izaki, oinarri bat eskaini nahi diete euren ikasleei, irainak ere euskaraz botatzen ohitu ditezen. Aurkenerenaren esanetan, «
ikasleei notak eman eta nota txarra jaso dutenak ez dira gai irainak botatzeko. `Gaizto'tik ez dira pasatzen eta gero erdarara jotzen duten `ze kabroia zaren' esanez
Alfabetikoki ordenatu dituzte irainak eta kasu batzuetan, erabilera errazteko, adibideak ere ipini dituzte. Euskal Herri osoan erabiltzen diren irainak dira batzuk, euskalki batean esaten direnak besteak eta, azken kasu horretan, euskalkiaren eremua aipatu dute. Batzuk gizonezkoei zuzenduak dira –potrozorri, mostrango, gizarako...–, besteak emakumeei –marimaixtra, amandola, bularmarmita...– eta badira genero kontuetan bereizketarik egiten ez duten irainak. Hau ere islatzen du hiztegi berezi honek.
Irakurleari hainbat irain ezezagun egingo zaizkio. Seguruenik Bizkaian jakingo dute soilik emakume gizonzaleari arperi esaten zaiola. Zuberoan adimen gutxikoari ments esaten diotela ere ez du mundu guztiak jakingo. Baina badira oso zabalduak direnak ere: babalore, astakirten, txoriburu, kaiku, ipurterre, axolagabe, demontre...
Bildumaren egileen ustez, gazteek euren argotean ere euskara sar dezaten tresna egokia da liburu hau. Baina lehenago ere irainka euskaraz jarduten zuenak, bere lexikoa zabaltzeko aukera izan dezake
Euskal Herriko artzaintzaren kulturan aditua izan da; milaka pieza jaso eta dokumentatu ditu Aranzadirekin. 45 urte eman zituen Etnografia Saileko zuzendari.
Geldirik zegoen bagoi baten sabaira igo eta han elektrokutatu da. Berarekin zegoen 16 urteko neska zauritua izan da eta Gurutzetako ospitalera eraman dute.
Ezer geratu bada argi pasa den astean Londresen Txinako eta AEBetako merkataritza-arduradunen artean adostu zuten “esparru-akordioan” (batek daki zer esan nahi duen zehazki esamoldeak; “Genevako akordioari buruzko akordioa” dela diote batzuek), hauxe izan... [+]
Teherango barruti bati eraso egin ondoren, Israelek jaurtitako misil batek IRIB Irango telebista kate publikoaren egoitza izan du jopuntu. Erasoa gertatu aurretik Israelgo Defentsa ministro Israel Katzek ohartarazi du "Irango propagandaren bozgorailua" desagertzear zela... [+]
Jaurlaritzak lizitaziora atera zuen proiektua, “lan teknikoegia” delako. Ia 80.000 euro jasoko ditu Estudio Jurídico Gabeiras y Asociados SLP enpresa madrildarrak, “egoeraren diagnostikoa” eta legearen hasierako proiektua egiteko. Enpresa horren... [+]
Irungo Alarde Parekidean sortu berri den Meaka konpainiako kapitaina da Nagore Olaskoaga. Alarde Tradizionala vs. Parekidea, “kopuruak direnak dira, baina oso pozik gaude gazte askok eta askok hartzen dutelako parte Alarde Parekidean, eta beraiek dira gure herriaren oraina... [+]
Ehunka lagun mobilizatu dira berriz Gasteizen, txosnetan GKSren eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistaren aurka mantentzen duten betoa dela-eta, irtenbide bat aldarrikatzeko.
O plazan garatuko dute egitaraua. Bazkariak, bertso saioa, txikientzako antzerkia, pilota txapelketa, herri olinpiadak eta elektrotxarangak izango dira, besteak beste.
Azkoitian egindako aurtengo lehenengo batzar nagusian batu dira UEMAra ondoko bost herri hauek: Donamaria, Ibarrangelu, Mundaka, Mutiloa eta Ormaiztegi.
Joan den asteko asteazkenetik ostegunera bitarteko gauean istiluak izan ziren Martzillan (Nafarroa), eta hainbat bizilagunek harriak eta aulkiak jaurti zizkieten zentroan zeuden etorkin adingabeei. Bizilagunak kalera irten ziren igandean, "herri seguru bat defendatzeko"... [+]
Joan den astean iragarri zuen BSH enpresak Eskirotzeko lantegia itxiko zuela langile batzordeak, Espainiako Industria Ministerioak eta Nafarroako Gobernuak eginiko eskaerei jaramonik egin gabe. Asteartean egingo dute Enplegu Erregulazioko Espedientearen negoziatzeko lehen... [+]
Neurriak orain arte, A etiketadun eta etiketarik gabekoei eragiten zien.
Ekainaren 14 eta 15ean ibaipeko subflubialaren proiektuaren aurkako kanpaldia egin zuten 200 lagun inguruk Subflubiala Ez! plataformak antolatuta.
Israelek ostiralean Irani eraso egin ostean, azken horretako lider nagusi Ali Khameneik "mendekua" iragarri zuen. Israelen erasoek dagoeneko 224 lagun hil dituzte Iranen; 23, berriz, Iranek Israelen eginikoek, horietatik zortzi igandean. Irango Parlamentuan NPT Arma... [+]