Hasi berria dugun 2000. urtea ez da samurra izango euskal arrantza sektorearentzat, Hego Euskal Herrikoarentzat batez ere. Okerrago izan zitekeen Europako Batasunak (EB) legatz eta antxoa harrapaketak hasieran pentsatu bezain zorrotz murriztu izan balitu; erabaki horren ondorioak gain-gainean dugun antxoa kanpainan ikusi ahal izango genituzkeen. Hala ere, antxoa harrapaketak murriztearen gaineko azken erabakia urteko bigarren seihilekoa arte atzeratu da, Kantauri itsasoko antxoaren egoera aztertzen ari den ikerketa berriaren emaitza jakin arte.
Harrapaketak murrizteak ez du soilik antxoan, eta neurri txikiagoan, legatzean eraginik izango, atun zuriaren harrapaketak ere murriztuko omen baitira aurtengo bigarren kanpainatik hasita. Jakina da atun kanpaina oso garrantzitsua dela gure arrantzaleentzat. Dena den, eta geroxeago aipatuko dugun bezala, agintariak ondorengo hiru hilabeteetan zehar bilduko dira, norberari dagozkion harrapaketa kuotak zenbatean murriztuko dituzten erabakitzeko.

Bruselako agintariek antxoa harrapaketaren gaineko erabakia urteko bigarren seihilekoa arte atzeratu zuten orain bi aste, espezie horren egoera aztertzen ari den ikerketa berri baten emaitzen esperoan. Orain arte Itsas Ezagutzarako Nazioarteko Kontseiluaren txostenekoak ziren mahai gainean zituzten datu bakarrak. Irlandako itsasoan eta Kantauri itsasoan hurrenez hurren bakailaoa eta antxoa arrantzatzea debekatzeko aholkua ematen zuen txosten horrek eta Europako Batzordeak, azkenean, antxoa harrapaketak % 85 murrizteko asmoa agertu zuen txosten hari jarraiki.
Negoziazio gogorren ostean, tokian tokiko hauteskunde interesek zipriztindurik, batzorde horrek 16.000 tona antxoa arteko behin-behineko murrizketa onetsi zuen, Kantauri itsasoko flotak zeukanaren erdia, 33.000 tona inguru, alegia. Hori dela-eta ez du aurtengo antxoa kanpainan inolako eraginik izango, kanpaina urteko lehen sei hilabeteotan burutzen baita. Baliteke, hala ere, murrizketa berri eta handiak jasatea urteko bigarren seihilekoan, hurrengo kanpainatik aurrera gure arrantzaleen kaltetan izango liratekeenak hain zuzen.
Agortzen ari ote dira Kantauri itsasoko arrantza baliabideak? Bizkaiko Arrantza Teknologi Institutuaren (AZTI) esanetan, antxoa ez omen dago galbidean Kantauri itsasoan, garaiaren eta klimaren arabera egoera oso aldakorra izan badaiteke ere. EBk erabilitako beste txosten zientifiko batzuek, ordea, guztiz kontrakoa diote.
Hego Euskal Herriko arrantzaleak beraiek dira itsas baliabideak egokiro kudeatzearen aldekoak, badakitelako mugatuak direla eta neurrian erabili behar direla. Hala ere, ez dute egoera EBk ikusten duen bezain gorri ikusten. Arrantzaleek ederki asko ulertzen dutena zera da, Kantauriko antxoa salbatzeko alde batera utzi behar direla bolanta eta sare pelagikoa bezalako teknika agortzaile eta suntsitzaileak. Hego Euskal Herriko arrantzaleek debekaturik dauzkate jada, baina Frantziako flotek teknika horiek erabiltzen jarraitzen dute.
EBko erabakiak ez dira arrantzaleen oso gustukoak izan. Lehenik eta behin, Damoklesen ezpatak sektorearen gainean jarraitzen duelako eta bigarrenik, Frantziako flotekin arazo eta liskarrak egon daitezkeelako. Zergatik? 16.000 tona arteko behin-behineko murrizketa dela-eta (14.000 tona Espainiarentzat eta 2.000 tona Frantziarentzat), Hego Euskal Herriko flotak ezin izango diolako Frantziako flotari bere kuota berariazkoaren zati bat eman (9.000 tona Arcachongo akordioaren arabera). Antxoaren kanpainak dirauen bitartean arrantza egiteari uztearen truke frantsesei ematen zaizkien tonak dira horiek. Egoera horrek berriro sortaraziko lituzke aurreko urteetan gertaturiko istilu eta borrokak bi estatuko floten artean. Hori guztia eragozteko asmoz, harremanetan jartzea erabaki dute bi flotek, egoera ikusita akordioren batera iristea zaila izango bada ere.
Hirugarrenik, EBk proposaturiko neurriak, bolantadun arrantzuntziak mugatzea bezalako beste neurri batzuekin batera hartu ezean, ez dira espeziea zaintzeko batere eraginkorrak izango. Euskal kofradia batzuek urtebeteko «lugorria» eskaintzera heldu dira Frantziako flotak teknika pelagikoak erabiltzeari uztearen truke. Azkenik, arrantzaleek ez dute ulertzen zergatik ez duen EBk Portugalek Frantziari ematen dion 5.000 tonako kuota debekatzen Kantauriko antxoaren egoera hain larria bada.
Arraste-arrantzako flotako ordezkariak ere, Ondarroako armadoreen bitartez, legatzari ezarri zaion % 18ko murrizketaz kexu dira, hori, beren esanetan, sektorea arriskuan jartzea delako