JOAN DEN MENDEA EUSKARAZ ETA JOKOAN EZAGUTUZ

  • mahai-joko bat ere karrikaratuko du, ARGIAren Mahai-Jokoa, euskalkultura euskaraz ezagutzea ahalbideratuko duen joku aitzindaria.
Nor izan da Zakilixut komiki-pertsonaiaren sortzailea? Mattin, Asisko Urmeneta ala Antton Olariaga? Edo zein talde abertzale bultzatu zuen Eli Gallastegik 1923an? Ekin, Jagi-Jagi ala EAE-ANV? Erantzunak Gure Mendean daude. Liburuan, CD-ROMean eta baita mahai-joko batean ere, ARGIAren Mahai-Jokoan. Bakoitzak bere funtzioa beteko du eta jokoak, bereziki, funtzio pedagogikoa betetzea du xede.
Galdera sorta du oinarri jokoak, euskal kulturaren inguruko galderak, beti ere. Galderoi zuzen erantzuten dionak du irabazteko aukera gehien. Baina, joku bat da, azken finean, eta zorteak –dadoak– zeresanik badu hemen ere; zorteak, eta tarteka azal daitezkeen tranpak.
Euskal merkatuan tankerako frantsesezko edo gaztelerazko joku anitz dago salgai. Euskarazko eskaintza, ordea, ezin esan daiteke oparoa denik.
Puzzleren batzuk badira, eta joko elektronikoei dagokienez, kasu, Txirri, Mirri eta Txiribiton pailazoen CD-ROMa hor da –ez dirudi, ordea, oraingoz segida handirik izan duenik–. Galderetan oinarritutako mahai-jokoei dagokienez duela urte batzuk euskarazko joko bat agertu zen merkatuan. Mahai-joko horrek, hala ere, ez zituen Euskal Herria edo euskal kultura oinarri.
Gabezia hori ikusirik, ekin zitzaion joku berri honi eta, hortaz, ARGIAren mahai-jokoa, joko aitzindaria dugu. Euskara erabili ez ezik, euskal kultura hartzen baitu aisaldiko entretenigarri honek gaitzat.
Jokoa eskuratzen duenak, taulan, txarteletan eta galdera sortetan sei kolore ikusiko ditu, sei gai edo esparru ezberdin finkatzen dituzten koloreak: lehenik geografia, gastronomia eta jaien inguruko galderak datoz; bigarrenik, historiari, gertakariei eta pertsonaia ospetsuei dagozkienak; hirugarren atalean gizarte gaiak, instituzioak eta erakundeak landuko dira; ondoren, hizkuntza; bosgarren atalean artea, literatura, bertsolaritza, musika eta antzerkia; azken atalak kirola du hizpide. Orotara, 1.500 galdera biltzen ditu jokoak, eta bitik zortzira jokalari onartzen ditu. Gainera, aurrera begira galdera sorta berriak argitaratzeko asmoa dago, elementu berberekin erabili ahalko direnak.
Azaroaren erdialdetik aurrera izango da ARGIAren Mahai-Jokoa salgai ohiko salmenta puntuetan. ARGIAren bidez erosita, harpidedunek prezio berezia izango dute, baita Durangoko Liburu eta Disko azokara berau erostera hurbiltzen direnek ere.
Jokoa euskal kulturaz ikasi nahi duen edonorentzat da baliagarri, eta euskara landu nahi duen edonorentzat. Horregatik bereziki aproposa da euskaltegi zein eskoletan erabiltzeko, euskal gaiak, euskaraz eta jolasean jorratzeko aukera eskaintzen baitu

Prismak sortutako sei argi izpien bila

Jokalari bakoitzak jokoan hasteko hartu behar duen txartelak sei kolore ditu, ARGIAren prismak sortzen dituen sei argi-izpi, eta bakoitzaren amaieran hutsune bat. Bonbila gorri, laranja, hori, berde, urdin eta more bana lortzen dituen lehen jokalaria da garaile.
Jokoaren taulako zirkulu ezberdinetan lauki batzuk koloretakoak dira, besteak zuriak. Jokalari bakoitzak lauki zuri bat, edozein, hautatu beharko du abiapuntu gisa. Ondoren, dadoa bota eta horrek aginduko du eman beharreko urrats kopurua. Norabidea, aldiz, jokalariaren esku dago. Txandan dagoen jokalariak, koloretako laukiren batetara iristen saiatu beharko du, orduan izango baitu galderari erantzuteko parada. Ezkerrerantz zein eskuinerantz jo ahalko du, baita pasabideen bitartez beste zirkulu batera jo ere. Jokalariak ez badu koloretako lauki batera iristea lortzen, lauki zuri batera jauzi egiten badu, beraz, txanda galduko du.
Baina, demagun jokalari bat lauki gorrian pausatu dela. Orduan, bere aldameneko jokalariak galderak dituen karta bat altxa eta koloreari dagokion galdera egingo dio, kasu honetan geografia, gastronomia eta jaien ingurukoa: «Non du sorburua Bardeetako Ubideak? Artikutzako urtegian, Esako urtegian ala Pitillasen?» Jokalariak ez badu erantzun zuzena hautatzen –bigarrena, alegia–, hurrengoari dadoa jaurtitzeko txanda helduko zaio. Asmatuz gero, fitxa gorria gehituko dio bere txartelari eta berriro dadoa jaurtitzeko aukera eskainiko zaio.
Horrela, badirudi, lauki egokietan suertatu eta erantzunak ezagutzen dituenak erraz izango duela garaipena. Kontuz ibili beharko du, ordea, galdera gaiztoekin, ziriekin eta tranpekin. Demagun jokalari batek lauki hori batera jauzi egin duela, aldamenekoak karta altxa eta hori koloreko galderan zera topatzen duela: «Fitxa hori bat galdu duzu. Eman txanda hurrengoari». Aginduetara makurtu eta berriro ekin beharko dio fitxa lortzeari.
Horregatik, dadoa jaurti eta lehendik ere lortua den kolore batean eroriz gero, komenigarri da kolore bereko beste fitxa bat lortzen saiatzea. Asmatuz gero, txandarik ez du galduko, eta gainera, tranpa batek fitxa itzultzera behartzen duenean, ordezkoa hor izango du.
Txartelaren sei hutsuneak betetzen dituena da garaile, baina jokoak ez du zertan hor amaitu beharrik. Nahi izanez gero, jokalari bakar bat geratu arte luza daiteke jokoa


Azkenak
Eneko Etxeberria: “Ez nioke nire semeari Jose Miguelen bilaketaren zama utzi nahi”

Jose Miguel Etxeberria Naparra-ren gorpua aurkitu gabe bukatu da Frantziako Landetan egindako bigarren indusketa. 44 urte dira militantea desagertu zenetik eta bere familiaren belaunaldi batetik bestera pasa da bere bilaketaren zama. Azken indusketa honek ez du, berriki hildako... [+]


2024-05-06 | Gedar
Asteartean hustu nahi dituzte Otxantegi Herri Lurrak

 

Hirugarren aldiz, Berangon birjabetutako lurrak husteko data berri bat ezarri dute. 08:00etan bertaratzera deitu dute Otxantegi Herri Lurretako kideek.

 


"Elkarren berririk izan gabe lelo berdina hautatu dugu, 'Palestinako umeak gureak ere badira': esanguratsua da"

Gasteizko hezkuntza komunitateko hainbat zentrok eta eragilek ekimena antolatu dute maiatzaren 10erako, Palestinako umeak gureak ere badira. Genozidioa gelditu! lelopean. Urriaz geroztik zenbait eskola ekimenak antolatzen hasi ziren Paletinarekin elkartasunez, nork berea;... [+]


Lan banaketak

Gizakiok ez bezala, erlauntzako hiru partaideek jaiotzetik dituzte eginkizunak argi.


Eguneraketa berriak daude