GURE ARTEAN


1999ko uztailaren 18an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Maiatzeko ostiral gau ilun bat zen, Usurbilen. Uda hasierako iluntze epela. Berrehun eta berrogeitamar bat lagun izango ginen Udarregi ikastolako barne jolastoki bildu eta goxoan. Eta espreski Eskoziatik –Zuberoan barrena– Orialderaino etorriak ziren Mackenzie ahizpek kantatu zuten guretzako.
Ahots onak Eilidh, Gillian eta Fiona Mackenzierenak. Eztarri landuak. Afinazio harrigarria. Armonia ederren barruan, abots ongi enpastatuak.
Eta kantari beroak. Entzuleok nahiko genuen ingelesez abesti bakoitzaren atariko esaten zigutena konprenitzea, baina hura gabe ere laster jausi ginen ahizpen doinuen uztarripera. Samurrak, eta gero eta beroagoak. Eztarriak ez beste lanabesik gabe, behin eta berriro eraman gintuzten gure esku zartadaz erritmoa markatzera. Gorputzen atal guztiak zihoazkigun pittinka erritmoan sartuz. Gaelikoz ere kantari jarri gintuzten!
Alan Griffin irlandarra eta bere lagunak heldu ziren gero. «Grána & Dána». Itsusi eta bihurriak, omen. Hamahiru lagun, hamahiru musikari, Hebrida irletatik etorritako ahizpekin gaualdi berean musika egiteko plazer hutsez Usurbila hurbilduak. Gasofatarako izanik, eta afaria soziedadean, xanpion. Bilbotik, Bordeletik, Okzitaniako Tolosatik... eta Mediterranio bazterrean den Carcasonatik Gui adiskidea. Goizaldeko ordubata arte luzatu ziren Irlandako jiga, reel eta gainerakoak, oholtza gainean ia sartu ezin ziren hamahiru artistek joak. Esmeraldazko Eire urruneko musikak, eta tartean Alanen argibide eta aurkezpenak... euskaraz.

POPULUA,
herria, jendea («publikoa» esaten dute orain musikari eta idazle iraultzaile gehienek ere), masa... oldeengana iristeaz kezkatu garelako izango da seguruenik. Baina asko gara holako ekitaldi edo ekintzaren aurrean lehen erreflexutzat etorri direnen kontaketara jotzen dugunok. Lastima hauek baino etorri ez izana. Non daude herri honetako musikazaleak, tresnaren bat ikasi dutenak, jende aurrerazalea...? Jakinmina, ezagutzeko grina, berri gosea, agortu ote zaizkigu europartu garen abiadura berean?
Kopuruaren obsesioan itsututa, komunikabideetako oihartzuna neurri bakar bihurturik, gauzak ongi egin izanaren satisfakzioa ukatzen dizkiogu gure buruari.
Gozatu dugun (eta zuzeneko ekitaldiak direnean, sekula berriro berdin dastatuko ez dugun) artelana disfrutatzea. Non da Ansorenak txistuan eta Zalduak oboean jo zuten «Xoxo Beltz bat banuen hura», Eltzegorrek Urruñako ikastola kasik amets hutsa zenean antolatutako kantaldietako batean eman zutena? Niretzako, hark bakarrik merezi izan zituen aurreko lanak. Edo artea dago ikusentzunezko ekitaldi batean, edo osterantzean artaldearentzako bazka da.
Eta, bigarrenik, ukatu diezaiokegu gure buruari geurean bizitzeko satisfakzioa. Espantuka ari diren elitistak gogaikarriak diren legez, minorian bizi beharra ez asumitzea frustrantea da. Baina inork demostratu ote du minoria izatea txarra denik? Aitzitik, minorian (edo bestela esanda, herri-biztanlego-merkatu-olde osoaren segmento batean) efikaziaz mugitu eta bizitze aldera doala dirudi alor guztietan etorkizuna. Globala eta lokala, Coca-cola eta harreman pertsonalizatuak.

KRISTO
guztiak kontatzen du gaur diru instituzionalekin. Aipatzen dudan gaualdian ere Usurbilgo udalaren laguntza izan zen. Ekarriko diren edukiak eta horien garrantzia artistiko edo estrategikoa baloratzerakoan erakutsi behar dute politikariek (berdin sailburu batek edo herri bateko zinegotziak) beren kultur politikaren zorroztasuna. Gastuen kudeaketa zorrotza eta baliabideen erabilera ahalik eta efikazena, horra beste baldintza ezinbestekoa. Miloiak «aporrillo» xahutzen dira euskal kultur munduan ere. Zeren eta... Utz ezak bere horretan, Artaso, no jodas.
Eta ororen buru, zer eskatu dezakegu kultur eta herri militante garenez herria (herrien Europa) eraikitzen lagundu, herriak (eta tartean guk geuk) edertasuna sortzeko aukera izan eta ahalegin horretan dirurik ez galtzea baino? Gauza bakarra: zortea izan eta laguntza bila dabilen proiektu garrantzizkoren bati opari egiteko bi sos ateratzea.
Maitasunez ezer gutxi egiten omen da gaur. Menturaz beti izango zen horrela. Baina beti bezala, badira erromantikoak. Bestela, galdetu Alanez eta Usurbilgo Aitzaga Elkarteko kultur taldekoez Zuberoan, Urruñan... eta Hebrida ugarteetan


Azkenak
EIRE euskal unibertsitate-irakasleen elkartearen amaiera

Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.

Euskal Herrian ere... [+]


2025-07-14 | Rober Gutiérrez
25 urteko bidaia

Sortze beretik proiektu batekiko lotura profesionala egon denean eta atxikimendu emozionala hain handia denean, zaila izaten da berari buruz hitz egitea. Bai Euskarari ziurtagiriak 25 urte bete ditu, eta bizi izandako oroitzapenak eta esperientziak metatzen zaizkit oroimenean... [+]


Etorkinen aurkako “ehiza-gau” antolatuak egin dituzte Espainiako herri batean, inpunitate osoz

Hainbat gauez jarraian, gorrotoa eta arrazakeria hedatu eta "etorkinen aurkako ehiza" egin dute Murtziako herri batean, "Espainia garbitzeko". Kolektibo antiarrazistek ultraeskuinaren inpunitatea salatu dute.


Desazkunde turistikoaren aldeko Euskal Herriko topaketak egingo dituzte Donostian

BiziLagunEkin plataformak desazkunde turistikoaren aldeko Euskal Herriko topaketak egingo ditu Donostian, elkar ezagutzea, esperientziak partekatzea eta gogoeta kolektiboa egitea helburu. Egitarauaren xehetasunak datozen asteetan jakinaraziko dituzte.


Bi pertsona atxilotu dituzte Ordizian, ertzainak zauritzea leporatuta

Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailaren arabera, hainbat pertsonen arteko borroka bat zela eta bertaratu dira larunbat gauean ertzainak Ordiziara (Gipuzkoa), eta liskarrak izan dira. Bi ertzain ospitaleratu dituzte: bat lepauztaia apurtuta eta masailean ukabilkada bat jasota;... [+]


Mugak Zabalduz karabana Irundik abiatu da pertsona migratzaileek pairatzen duten biolentzia salatzeko

Euskal Herritik eta Kataluniatik abiatu da aurtengo Mugak Zabalduz karabana. Calaisko itsasartea, Frantziako Estatuan du helmuga, giza eskubideak bermatzea eta berehalako erregularizazioa eskatzen ditu besteak beste.


2025-07-14 | ARGIA
Sanferminak “nahi bezala gozatzeko eskubidea” aldarrikatu dute Iruñean, ostiraleko sexu erasoa eta gero

Mugimendu Feministak deituta, ehunka herritar, ordezkari politiko eta jaietako talde bildu dira uztailaren 13an Iruñeko Gaztelu Plazan. Intentsitate handiko eraso baten eta intentsitate txikiko beste hainbat erasoren testuinguruan egin dute elkarretaratzea. Eraso sexistarik... [+]


PKK-k armen suntsiketa irudikatu du, eta Erdoganek iragarri du legebiltzarrean batzorde bat osatuko dela prozesua jarraitzeko

Bere buruzagi historiko Abdullah Öcalenek joan den astean Turkiako Imraliko espetxetik eskatutakoari men eginez, PKK Kurdistango Langileen Alderdiak ekin dio armagabetzeari. Ostiralean egin dute ekitaldia, Iraken menpeko Kurdistango Sulaimaniya hirian, eta 30 gerrilari... [+]


Frantziako Legebiltzarrak dei egin dio Europari “harreman ekonomikoen estrategia aldatu” eta Txinarekin lankidetzak garatzera

153 orrialdeko txosten bat kaleratu du parlamentuak. AEBak ez ditu apenas zuzenean aipatu, baina horretarako "ikuspegi atlantista" terminoa erabili du: "Europak darabilen ikuspegi horrek gerra-komertziala ekarri du Europaren eta Txinaren artean, ageriko kalte eta... [+]


Akordio historikoa Kaledonia Berrian
Nazioarteko aitortza lukeen Kaledonia Berriko Estatua onartu du Frantziak, bere mugen barruan

Konfiantzaren erronka izenburua jarri diote Kanakyko indar independentisten eta unionisten arteko akordioari. Ozeano Bareko uhartediak herrialde europarraren parte izaten jarraituko luke, baina estatu izaera lor dezake kaledoniarrek hala bozkatzen badute. Datorren urte hasieran... [+]


Askatasunaren Ontzidia berriz saiatuko da Gazako blokeoa apurtzen: Handala ontzia martxan da

Israelek maiatzean Conscience itsasontzia bonbardatu eta ekainean Madleen itsasontzia bahitu ostean, nazioarteko ekimena berriz saiatuko da laguntza humanitarioa Gazara sartzen. "Erronka hau Gazako umeengatik da", adierazi du Askatasunaren Ontzidiak Siziliatik (Italia)... [+]


ZERO CHOU
“Pertsona homosexualak eta tradizioa adiskidetzea nahi dut”

30 urte baino gehiago daramatza Zero Chou zinemagile taiwandarrak istorioak kameraren atzetik kontatzen, bai zinemarako, bai telebistarako. Aurten, Zinegoak jaialdiaren 22. edizioko ohorezko saria jaso du.


2025-07-14 | Sustatu
Ez fidatu Osakidetzan ‘Quantus Skin’ azterketa egiten badizute

Civio fundazioak salatu duenez, Osakidetzak darabilen AA sistema batek (Quantus Skin) kontratuan agindutakoa baino askoz efikazia gutxiago dauka. 1.6 milioi euroko inbertsioa da, larruazalaren melanoma minbiziak detektatzea du helburu, eta bere emaitzak eskatu zuen %85eko... [+]


2025-07-14 | Ahotsa.info
Euskaldunon bazkari antiarrazista Sanferminetan

Laba, EHE eta Harituk antolatuta, bazkaria Oko Plazako Herri Sanferminak gunean izan da. Bertan, antolaketaren zergatiak azalduko dizkiguten galderak egingo dizkiegu.


Eguneraketa berriak daude