Euskal kultura zibernetikoa


1996ko irailaren 15ean
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Euskal kultura internet-en Caroline Phillips abeslariaren eskutik
Euskal kultura zibernetikoa
Interneterako euskal kulturaren orriak prestatzen ari da Caroline Phillips kantaria
INFORMAZIO mota oro lor daiteke internet orrietan barrena. Zerbitzuak eskuratu, edozein produktu erosi ala saldu, informazioa jaso... aukerak anitzak dira. Euskal kulturaren inguruan orri ugari izan arren, musika eta literatura modu zabalean jorratzen duten atalik ez dago sarean.
Caroline Phillips abeslaria, Estatu Batuetako San Francisco hirian jaioa da. Parisen musika ikasketak egiten ziharduela Mixel Ducau kantaria ezagutu eta elkarrekin bizi dira orain. Bere eskutik izan zuen euskal musika eta kulturaren berri eta hau zabaltzeko lanetan buru-belarri dabil azken boladan.
Euskal Herritik kanpo euskal musika eta kultura ezezagunak direla ongi daki berak. «San Franciscon jaioa naizenez, bertako euskaldunen bidez eduki nuen Euskal Herriaren berri. Hala ere, hauek ez dute ongi ezagutzen hemengo kultura eta informazio gaurkotua behar dute», Phillipsen esanetan. Xede hauek guztiak lortzeko, punta-puntako teknologia erabiliko du: internet sarea.
Urte berriarekin batera
EGITASMOA abian da eta dagoeneko zenbait orri aurki daitezke ordenadorean sartuz gero. «Azaroaren hasierarako espero genuen musika eta ahozko literaturaren orria bukatzea, baina dirulaguntzak berandu iritsi direnez, urtarrilako lehenengoetarako izango da».
Euskarazko produkzio orok izango du bere lekua orriotan. Hasi musika herrikoietik eta rock garaikidera bitarteko estilo eta talde guztien berri izango da. Abesbatzek eta musika klasikoak ere euren tartea edukiko dute. Hauen ibilbidearen berri eskaintzeaz gain, beren lanen azalpen txikiak agertuko dira, argazki, aurkezpen labur, harremanetarako helbideekin eta euren kantuetako zenbait zatirekin batera.
Hau guztia gutxi balitz, lan hauek erosi nahi dituenak eskuragai izango ditu. Horixe baita proiektuaren bigarren ardatza, komertziala.
Caroline Phillips egitasmo honen egilearen kezkarik handiena, hala ere, jende guztiarengana nola iritsi da. «Euskal diaspora gainditu nahi dut; hauetaz gain, Euskal Herriaren berririk ez duenak, gure kultura ezagutzeko urratsak eman ditzala». Baina honetarako interneteko orrietan publizitatea sartu beharko litzatekela gaineratu du: «Publizitatea oso garestia da. Hilabetekoa 20.000 libera (500.000 pezeta inguru) kostatzen da. Hori finantzatuko duen norbaiten bila nabil», azaldu du Baionan bizi den kantariak.
Urte berrirako, musikarekin batera ahozko literaturaren berrikuntza nagusiak jasoko dituzte interneteko hartzaileek. «Bertsolaritzak eta kontagintzak osatzen dute atal hau. Bertsolari zein kontalarien aurkezpena irudi eta zati grabatuekin dator, bertsolaritzaren teknikak, bertsolari garrantzitsuenak eta zenbait bertso bildu ditut. Kontagintzan bestalde, ipuin kontalariak agertuko dira, Euskal Herriko ipuin tradizionalak, txisteak, han eta hemengo istorioak, eta kantariekin bezala, hauekin harremanetan jarri nahi duenarentzako helbide agenda», azaldu du Phillipsek.
Datorren urterako, berriz, literaturako idazle klasikoen zein garaikideen informazioa eta idazlanak jaso ahal izango dira eta baita artista garaikideena ere: dela pintura, dela eskultura, edo edozelako beste arte.
Laguntzak non-nahi
DANIEL Landartek bertsolaritzaz egindako liburu bat hartu du oinarri informazio hau osatzerakoan. «Zaila da bertsolaritza zer den eta nola egituratzen den azaltzea, baina liburu honek azalpen argiak eta ulerterrazak eskaintzen dituenez kontuan hartu dut». Ez da hau hala ere, aintzat hartu duen iturri bakarra. Iparraldeko zein Hegoaldeko Bertsozale Elkarteekin jarri da harremanetan eta elkarlanean arituko dira.
Beste bide askotatik ere atxikimena erakutsi diote hainbat taldek Euskal Artistak izeneko elkarte berriari: «Abesbatzen Elkarteak, Juan Mari Beltranek, Elkar argitaletxeak, IZ disketxeak, Euskal Kultur Elkarteak, Euskal Kantarien Elkarteak, Iñaki Salvadorrek... lagunduko didate. Edozein artistarentzat dago zabalik, bere aportazioa egin nahi badu».
Horrelako egitasmoetan dirulaguntzak nahitaezkoak izaten dira eta alde horretatik ere ez dabiltza gaizki. «Ideia otu zitzaidanean, urtarrilean EEBBetara egin nuen bidaiatik bueltan, Eusko Jaurlaritzako kultura sailburuordea den Amaia Rodriguezekin hizketan egon nintzen, Baionako Komertzio Ganbararekin eta Elkar argitaletxearekin. Guztiek ahal bezala lagunduko zutela esan zidaten eta ekin niezaiola proiektua garatzeari».
Eusko Jaurlaritzaren eta Akitaniako Kultura Sailaren dirulaguntza du eta Akitania-Euskadi hitzarmenean sarturik dago proiektua. «Elkarrek eta Euskal Artistak erakundeek elkarrekin egin beharreko lana denez hemen sartzerik izan dugu, Iparraldeko eta Hegoaldeko talde banak parte hartu behar baitu derrigor», argitu du Phillipsek.
Internet guztien ahotan dabilen kontua izan arren, oraindik ez dago etxe guztietara hedatua. «Frantzian 500.000 pertsonengana iristen da eta Estatu Batuetan %15a dago konektaturik. Ez da hain esparru txikia, kontuan harturik hauetako gehienek egunero egiten dutela sartzea». Ipar zein Hego Amerikako zenbait euskal etxetan bada interneta eta gune interesgarria da hau Caroline Phillipsen esanetan.
Gutxituen artean aitzindari
KULTURA gehienek dituzte euren orriak interneten. Euskal Herria bezalako herri txikiek, ordea, ez dute horrelakorik, ez behintzat Phillipsen esanetan hain neurri zabalean. «Apika, Quebecekoa izan daiteke aipagarria, baina ez prestatzen ari naizena bezalakoa, hangoak antza gehiago baitu orain arte hemen egin denarekin».
Ez du uste kasualitate hutsa denik «euskal kultura arlo honetan aitzindari izatea, egoera oso berezia baita hemengoa, asko kantatzen da hemen. Ni kantaria naiz eta inoiz ez dut hain giro onean kantatu. Jendeari bere hizkuntza entzutea atsegin zaio. Baina bereziaz gain, hemengo kalitatea oso ona da. Parisen ez da Euskal Herriak duen musika mailarik», erantsi du Baionan bizi den kantariak.
Horrelako egitasmoek denbora eta lan handia eskatzen dutenez, musika bigarren maila batean utzi du denboraldi baterako Caroline Phillipsek. «Gauza batean hasten naizenean buru-belarri izaten da eta orain ezin dut musikarik konposatu. Lau abesti berri prestatu ditugu Mixelek eta biok, baina orain bestelako proiektuetan gaude. Familia, lana, musika... denetara ezin iritsi».
Zuzeneko emanaldietan eta diskoan entzuteaz gain, Caroline Phillips eta Mixel Ducauren kantuak entzuteko aukera berria dago: http:// ourworld. compuserve. kodearen bidez Interneten murgilduz.
JON ABRIL
42-44

GaiezKulturaArgitalgintArgitalpenaBesteak
GaiezKulturaKulturgintz
PertsonaiazPHILLIPS1
EgileezABRIL1Kultura

Azkenak
NATOren eta Trumpen irizpideen aurka, Espainiaren aurrekontu militarra %5era igotzeari uko egin dio Sánchezek

Oraindik ez dago garbi noiz arte eutsiko dion bere erabakiari Pedro Sánchez Espainiako Gobernuko lehendakariak, baina korapilo handi samarra sortzen ari da NATOren barruan, honek aurrekontu militarra %5era igotzea arbuiatu ondoren.


Elkarte frankistak debekatuko dituen legea onartu du Espainiako Kongresuak

Espainiako Gobernua osatzen duten PSOEren eta Sumar alderdien arteko koalizioak aurkeztutako lege proposamena onartu dute Kongresuan ostegun goizean, frankismoaren apologia egiten duen edozein erakunde debekatuko edo legez kanpo utziko lukeena


Beste familia bat etxegabetu dute Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kalean

Ostiral goizaldean emakume bat eta bere semea etxegabetu dituzte Iruñeko Alde Zaharreko Jarauta kaleko 82. zenbakian. Espainiako Poliziaren laguntzarekin, epaitegiko segizio judiziala etxebizitzan sartu eta eta bizilagunak kanporatu dituzte.


2100. urtean herritarren %60 urak har ditzakeen eremuan biziko dira Eusko Jaurlaritzaren azterketaren arabera

Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.


Donostiako Gladys Eneako paumei emandako tratu txarrak salatu ditu Eguzki taldeak

Eguzki elkarte ekologistak salatu du Donostiako parkean gertatutakoa. Parkean bizi diren hainbat paumari lumak erauzi dizkiote, odoletan utzita. Beraz, erasoa izan dela ondorioztatu dute eta ez dela hegaztien lumaberritze prozesu naturala izan. Eguzki


Hamabost migratzaile bizi ziren kanpaleku bat hustu du Getxoko Udalak

Algortako Larrañazubi inguruan dago kanpalekua, eta Getxoko Udaltzainek hori husteari ekin diote ostegun goizean. Alkateak adierazi du han bizi ziren pertsonen "segurtasuna" bermatzeko eta "ingurune natural hori zaintzeko" desegin dutela. Getxoko EH Bilduren... [+]


Zizurren ikasleak komun eta aldageletan grabatzen zituen irakasleak 180 urteko zigorra jaso dezake

Zizur Nagusiko institutu batean 41 pertsona grabatu zituen eta haietako 30 bere ikasleak ziren. Argazki batzuk sare sozialak erabilita lortzen zituen eta adimen artifizialarekin aldaketak egiten zituen.


Jaurlaritzak babestu du Jerusalemgo kolonoentzat CAF egiten ari den tranbia

Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza, eta adierazi du CAFek nazioarteko legedia errespetatzen duela. BDZ Euskal Herriak gogorarazi dio gobernuak derrigortuta daudela okupazioa bultzatzen duten proiektuen aurka egitera.


Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


2025-06-19 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Eguneraketa berriak daude