«Iritsiko da denek elkarrekin jardungo dugun momentua»

1994ko otsailaren 06an

Esteban Larrañaga trikitilarien elkarteko lehendakriari elkarrizketa
«Iritsiko da denek elkarrekin jardungo dugun momentua»
Trikitilarien Elkarteko lehendakari kargua utzi du Esteban Larrañagak
Abenduan utzi zuen Euskal Herriko Trikitilarien Elkarteko lehendakaritza Esteban Larrañagak. Bere alabarekin zegoela topo egin genuen Urretxun, eta elkartean egindako hogeita bat urteko ibilbideaz hitz egiten hasi ginen. Trikitixa munduko arazoen konponbidea, iaz sortu ziren bi egitasmoak eta etorkizuna izan ziren landu genituen gainerako gaiak.
ARGIA. Euskal Herriko Trikitilarien Elkarteko lehendakariaren kargua utzi duzu.
ESTEBAN LARRAÑAGA
Kargua utzi dut baina bileretara joaten jarraitzen dut trikitizale bezala. Zezenak barreratik ikusteko gogoa neukan, hainbeste denbora toreatzen ibili ondoren. patata
A. 21 urte egin dituzu, beraz, elkartean.
E.L. Legeztatuz gero, hiru urte t'erdi. Indar, aurpegi eta batez ere ideia berriak beharrezkoak dira, gazteek beste ikuspegi bat eskaintzea. Lehen, kultura aldetik motzagoak ziren trikitilariak, baserri inguruko jendea zen, eta gaur egun gazte asko dago, kultura handikoak, denbora libre asko daukatenak eta horiek eman behar dute aurrerapausoa. Trikitixa aurrera ateratzeko gazteek egin behar dute bidea, zaharrak ahaztu gabe.
A. Urte hauetako zein alde on eta txar azpimarratuko zenituzke?
E.L. Lehendabiziko txapelketa antolatu nahi izan genuenean sei trikitilari aurkitzeko baserriz baserri ibili behar izan genuen. Lotsati samarrak ziren trikitilariak jendaurrean jarduteko garaian, eta gaur egun, zorionez, lorpen handiena trikitixa eskoletara eramatea izan da. Gaztetxoek ezagutzea eta ikastea. Euskal Herri osoan daude zabalduta eskolak, zotziehunetik gora haur dabiltza ikasten. Baserritarren tresna zaharra kaleetan ibili da, eta edozein folk taldek erabiltzen du egun trikitixa.
Txapelketak gehiegi bultzatu ditugula izan daiteke akatsa. Askotan, prestatzeko pizgarria izan daiteke, baina lehian ohitu ditugu gazteak txikitandik. Azkeneko txapelketa presaka egindako gauza izan zen, onerako baino kalterako gehiago ekarri zuen. Joseba Tapiak lehenengo txapelketa irabazi zuenean izugarrizko bultzada izan zuen trikitixa munduak, baina ez genituen arrazoiak aztertu.
Gure kulturako tresna zaharra defenditzeko egin genuen lana garai horretan, emaitzak oso onak izan ziren, baina egun beste urrats bat eman behar da.
A. Nondik norakoa da Trikitilarien Elkartearen egoera une honetan
E.L. Geldirik dago. Bi zatiketa sortu ziren iaz, eta Trikitilarien Elkartearen barruan lan egitea proposatu genien. Talde batek ez dauka eragozpenik horretarako, baina bestearen proposamenaren zain gaude. Bilera zabalagoa egin behar dugu denekin.
A. Batasun eza da izan al daiteke Trikitilarien Elkarteak azken aldian behar den bezala ez jardutearen arrazoia?
E.L. Bat hori da. Baina nik hartu nuenean bi proiektu nagusi zeuden: ikerketa lana egitea eta Europako soinu txikiaren batzar nagusia. Lehendabiziko urtean nahiko lan egin zen proiektu horietan, baina bigarrengoan Eusko Jaurlaritzaren dirulaguntzarik jaso ez genuenez, apatian erori eta ez ginen gai izan beste ekimen bat sortzeko. Gipuzkoako Foru Aldundiak 800.000 pezeta eman dizkigu urtero, baina diru horrekin ezin da gauza handirik egin.
Trikitilariak uda garaian oso lanpetuta egoten dira, beste batzuk irakasleak dira, eta oso zaila da biltzea. Gainera, pertsona baten gainean geratu zen dena, nire gainean, eta nik beste lanbide bat daukat.
A. Zenbait bilera egin ditu orain arte trikitilari eta zalez osaturiko taldeak.
E.L. Proiektu ona dela uste dut. Patxadaz hasi dira. Gaiak aztertu nahi izan dituzte, bildu eta informazioa eman. Txapelketak ez direla edonola egin behar esan zuten eta beste taldeari ez zitzaion ondo iruditu. Zein erromeriari lagundu behar zitzaion aztertu behar zela ere aipatu zuten. Martinen taldeak Aia-San Pedrokoari lagundu behar zaiola esaten du, eta eztabaida handiak sortu ziren. Martinen inguruan guraso asko daude, eta gurasoek Aia-San Pedro erromeria eta txapelketa bultzatu behar direla diote.
Bi proiektuak legeztatuta dagoen elkartean sar daitezke elkarrekin lan egiteko. Imanol, Tapia eta beste hainbat partaidez osaturiko taldea prest zegoen, baina uste dut Martinen taldeak estatutuak egin eta onarpena eskatu duela Eusko Jaurlaritzan. Zaila izango da hauekin zerbait egitea. Otsailaren 9an beste bilera bat dago, eta Martinen ingurukoek bere proiektuaren berri emateko asmoa dute.
A. Kargua utziko zenuela iragarri zenuenean berehala martxan jarri zuen Martin Aginagaldek elkartea eta lortu zituen bazkideak.
E.L. Martin trikitixari esker bizi da. Berak dauka eskolarik indartsuena, eta hemengosoinuen esklusiba. Bere metodoaren fruituak hor daude, trikitilari asko sortu ditu, baina zaletasuna ogibide bihurtzen denean zalantzak agertzen dira.
Ez nuke pentsatu nahi bere negozioa mantentzeko soilik aurrera egin nahi duela, denborak erakutsiko digu, baina azkar samar egin ditu gauzak. Ekintzak ez badituzte ikusten azkenik aspertu egingo dira hilero kuota ordaintzen duten gurasoak.
Guraso batzuek trikitixa haurren lanbide bezala hartu baitute eta beren haurrak onak izatea eta egunen batean trikitixari esker bizi ahal daitezen. Trikitixa batzuentzat laguntza izan daiteke, baina orain ikasten dabiltzan zortziehun haurrak denak trikitixari esker bizitzea ezinezkoa da. Azken batean, zergatik erakutsi diegu haurrei trikitixa, herri honetako kulturaren zati garrantzitsu bezala edo modan dagoelako eta ogibidea sor dezakeelako?
A. Berrizale eta tradizionalen artean, txapelketaren aldeko eta aurkakoen artean... azken urteetan beti izan da istilurik trikitiaren munduan.
E.L. Mahai baten inguruan ez gara bildu. Egon daitezkeen akatsak eta konponbideak ez ditugu aztertu, eta adostasunera iristeko oztopoak ez ditugu arindu, eta orain ordaintzen ari gara guzti hau.
A. Egon behar du adostasunera iristeko modurik.
E.L. Ez dut uste inor dabilenik asmo txarrekin. Elkartea geldirik dago eta oraingo bi saiaketak positiboak izango dira. Azkenik biak mahai baten inguruan bilduko direla uste dut. Baikorra naiz. Denek elkarrekin jardungo dugun momentua iritsiko da.
Joxi Goikoetxea
42-45

GaiezKulturaMusikaMusika tradTrikitixaBesteak
PertsonaiazLARRAÑAGA9
EgileezGOIKOETXEA7Kultura

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Zapaterok dio Ostiral Santukoaren gisako akordio bat egon zela ETAren amaieran

Xabier Letona Biteri

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Lurra taupaka hasiko da

Estitxu Eizagirre

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude