«Pujolen gobernuak kataluinarrak desmobilizatu egin ditu»

1991ko apirilaren 14an

Angel Colom, Esquerra Republicana de Catalunyako Idazkari Nagusiari elkarrizketa
Angel Colom, Esquerra Republicana de Catalunyako Idazkari Nagusia:
«Pujolen gobernuak kataluinarrak desmobilizatu egin ditu»
Duela bi urte, berak ordezkatzen duen sektore kritikoa ERCko kupulan nagusitu zenean–J. Hortalá; baztertuz, alderdi historiko honetan haize-buhunba nabaritu zen. Cridatik zetozen independentista askok Companys eta Macía-ren alderdi zaharraren zutabeak astindu zituzten. Atseginez hartu geitu Colomek Bartzelonako ERCko egoitzan gure galderak erantzuteko.
ARGIA. Orain dela lau urte, zu eta Crida-ko beste kide butzuk ERCra jotzen duzue. Zer dela eta?
ANGEL COLOM. Edozein herri mugimendutan zaila da batasuna mantentzea urtez-urte. Crida barnean sektore ezberdinak agertu ziren, haietariko batzuk gure erakundea mugimendu politikoa bilakatu nahi zuten. Hori dela eta, aldaketa horri aurre egin genion kide batzuk Cridako zuzendaritzatik atera ginen (ni oraindik baseko militantea izan arren). Alderdi historiko honen ibilbide garbiak sortu zigun ERCrenganako mirespena. Gure sarrerak alderdiko berriztapena–basetik eraginda–erakarri zuen, hala nola haren egiturak indartzea, alderdi nazionalista tinkoa bihurtzekotan, orain gobernatzen duen Convergencia i Unióren (CiU) alternatiba izan zedin.
A. Zeintzu ziren ERCko haustura eta Hortaláren irteera eragin zuten arrazoiak?
A;C Hazkunde azkarregi baten ondorioa izan zen. Erants genezake ere, idazkari nagusia izanik, Hortalák eskuinera eraman zuela alderdia, eta bere jatorrizko izaera nazionalista epeltzen zuen. Hori dela eta, 16. kongresuan (1989ko azaroan) ERCko sektore historiko eta etorriberrien (Cridatik eta beste herri erakundeetatik) artean hitzarmen bat erabakitzen da, alderdiko gehiengoa lortuz eta Hortaláren taldea zuzendaritzatik aldenaraziz.
A. Zer aldatu da ordutik hona ERCn?
A.C. Alderdia indartu eta kohesionatu dugu. Hortalák zuzendu zuen hiru urteetan alderdiak bere historiaren une okerrenetarikoa bizi izan zuen, zalantzarik gabe. "Hirurteko beltza" non desegituraketa, barneko istiluak eta itxitasuna nagusitu ziren. Dagoeneko ez dago horrelakorik, ERCn pluraltasuna dago baina ez taldetxorik. Catalunyako gaurko gizartearen asmo nazionalekin ERCko proiektu historikoa lortzekotan gaude.
A. Erradikala zaren arren betidanik biziki gogorra izan zara Catalunyan borroka armatuaren alde dauden taldeekiko...
A.C. Ghandiren mugimendu independentista eta bakezale filosofia eredutzat hartu ditudalako. Ez dut armetan sinisten, nere ustez armaz lortzen diren gauzak gero ere armaz mantendu behar direlako. Dena den, Catalunyan indarkeriaren alde dauden erakundeak guztiz marginalak dira. Gure mezu politikoak kontzientzia nazionala hedatzearen alde apostu egin du, gure herrian gehiengoa izan dadin. Hau lortzerakoan Estatu espainiarrak gorriak ikusiko ditu gure berjabetasuna eskura dezagun galerazteko.
A. Nola dakusazu Euskal Herriko egoera politikoa?
A.C. Batetik, sozialisten irteera EAEko gobernutik positiboa da. Bestetik, badago aspektu ezezkor bat: han dagoen gatazka aipatutako gobernu berria eta instituzioetatik kanpo dagoen proiektu abertzalearen artean, HBrena alegia. Oso ona izango litzateke HB barruan legokeen gobernu lauparteko abertzalea; gobernu horrek Euskal Herriko segmentu oso zabala ordezkatuko luke, eta epe laburrean Euskadiko autodeterminazioaren eskubidea eta independentzia eskura lezake. Hala ere, beharrezkoa litzateke hausnarketa sakon bat ETAn, ea komenigarria den estrategia odoltzalearekin jarraitzea... Bestela Euskal Herriko egoera hau betikotu egin daiteke.
A. Dagoeneko badu zentzurik zuen errepublikar bokazioak? Denboraz kanpo geratu den sentimendua omen da...
A.C. Errepulbikanismoak tradizio luzea du Catalunyan. Estatu espainiarreko gainontzeko tokietan errepublikar gogoa ez badago ere, Catalunyan bizirik dirau. Neretzat errepublikanismoa demokrazia eta partaidetasunaren sinonimoa da. Bere sigletan errepublikar aipamena duen alderdi bateko kide izateaz harro nago.
A. Zein izan da Pujolen gobernuaren eragina Catalunyako gizartean?
A.C. Batzuk diotenez, "pujolismoak" ezinbesteko transizioaren tresna izan da, sasoi ez-demokratiko batetik zenbait askatasun nazionaletako sasoira. Guretzat, berriz, ezezkorra da CiUren azken hamaika urteetako balioztapena: Pujolen gobernuak Catalunyako herria desmobilizatu egin du eta ez du proiektu nazional bat osatu; kemena falta zaio eta bigunegia izan da Madrilekin negoziatzerakoan; hizkuntz normalizazio arloan gutxi aurreratu da, elebakartasunaren bidea errefusatuz; kataluinar herri kultura ez du bultzatu; giza politika hebaina burutu du; ez du inolako gogorik erakutsi Pais Valenciá eta Illes Balearsekin harremanak estutzeko, e.a.
A. Zure taldetik abiatu zen Catalunyaren autodeterminazio eskubideari buruzko iniziatiba, eta Parlamentuak 1989ko abenduan onartu zuen. Adieraz iezaguzu zein jarrera hartu zuten alderdiek horren aurrean.
A.C. Guk aurkeztu genuen proposamena nahiko zabala zen, kontsentsua lortzeko asmoz egindakoa. Dena den, autodeterminazioaren eskubidearen aldarrikapena argi zegoen. Nere ustez erabaki historikoa izan zen, orain Catalunyako legebiltzarrak edozein momentutan erabaki bait dezake eskubide honen erabilera. CiUn gai honek sentiberaturik zeuden kide batzurekin egindako hitzarmenari esker eraman genuen aurrera proposamena. CiU, Iniciativa per Catalunya (IC) eta CDS ere alde agertu ziren. Azken alderdi honen ordezkariak, hain zuzen, Madrildik sekulako jipoia iaso zuen gero.
Josu Albero Argazkiak: Xavier Moreno
16-17

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaKataluniaERC
PertsonaiazCOLOM1
EgileezALBERO1Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

Ertzaintzak herritar bati Irunen egindako erasoak haserrea eragin du

Lander Arbelaitz Mitxelena

54 urteko espetxe eskaera sei pertsonarentzat presoen ongi etorriak antolatzea egotzita

Xabier Letona Biteri

"Zenbat dugun kontatzeko!" Euskal Herriko mapa sortu dute

Euskal Irratiak

Efemeridea: Joxepa Antoni Aranberri ‘Xenpelar’ bertsolariak neskazaharrren defentsan bertso sorta argitaratu zuen

ARGIA

Israel ahulduta eta Iran boterea hartuta

Asier Blas Mendoza

"Nire burua duela 20 urte bezain indartsu ikusten dut"

Euskalerria irratia | Miren Mindegia

Azkenak

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

Koopfabrika

Kooperatiba eraldatzaileen harrobia

Olatukoopek beste hainbat eragilerekin batera garatu duen proiektu nagusienetako bat KoopFabrika da, ekintzailetza soziala bultzatzeko helburuz 2017an sorturiko programa, eta gaur egun oraindik martxan dagoena.

Hasiera batean, lehenengo ideia izan zen ekonomia... [+]

2024-05-12 | Nerea Menor

Ghayath Almadhoun

"Alemania nagusitasun zuriaren piramidearen gailurrean dago, eta lehen holokaustoa ukatu zutenek orain Nakba ukatzen dute"

Ghayath Almadhoun-ekin hitz egin dugu Alemaniako zentsura sistemikoaz eta horren ondorioez. Siriako Damaskon 1979an jaiotako poeta palestinarra, Suediara joan zen bizitzera eta egun Berlinen bizi da. Bere poesiak, ia 30 hizkuntzatan itzulia, maitasuna, tokialdatzea eta nortasuna... [+]

2024-05-12 | Estitxu Eizagirre

Amillubiren festa maiatzaren 11n

Lurra taupaka hasiko da

Urola ibaiaren meandroan, Zestoako Iraeta auzoan daude Amilibia baserria eta bere lur emankorrak: 5 hektarea baso eta 4 hektarea laborantza lur. Laborantza ekologikoa sustatzen duen Biolur elkarteak baserria eta lurra kolektibizatu nahi ditu Amillubi proiektuaren bidez... [+]

2024-05-12 | Amets Aranguren Arrieta

Pastoral bat Iruñearendako

Herri-antzerki forma bat da pastorala. Sujet edo protagonista bat (hildakoa) hautatu eta bere bizia bertsotan ematen duena. Kantua ere presente dago emanaldian. Taula zuzendaria, taula gainean arituko diren arizaleak eta musikariak aritzen dira pastorala ematen den egunean... [+]

2024-05-12 | Urko Apaolaza Avila

'Ekonomia eraldatzailea(k)' liburua

Ekonomiaren adjektibo guztiak

10. urteurrena kari, Olatukoopek bi liburuxka atondu ditu eta labean ditu jadanik, ekonomia eraldatzailearen eta kooperatibagintzaren ingurukoak biak ala biak. Alde batetik, herri-kooperatiben inguruko eskuorri edo gida bat kaleratuko dute, herri kooperatiba bat zer den... [+]

Eguneraketa berriak daude