«Pujolen gobernuak kataluinarrak desmobilizatu egin ditu»


1991ko apirilaren 14an
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas
Angel Colom, Esquerra Republicana de Catalunyako Idazkari Nagusiari elkarrizketa
Angel Colom, Esquerra Republicana de Catalunyako Idazkari Nagusia:
«Pujolen gobernuak kataluinarrak desmobilizatu egin ditu»
Duela bi urte, berak ordezkatzen duen sektore kritikoa ERCko kupulan nagusitu zenean–J. Hortalá; baztertuz, alderdi historiko honetan haize-buhunba nabaritu zen. Cridatik zetozen independentista askok Companys eta Macía-ren alderdi zaharraren zutabeak astindu zituzten. Atseginez hartu geitu Colomek Bartzelonako ERCko egoitzan gure galderak erantzuteko.
ARGIA. Orain dela lau urte, zu eta Crida-ko beste kide butzuk ERCra jotzen duzue. Zer dela eta?
ANGEL COLOM. Edozein herri mugimendutan zaila da batasuna mantentzea urtez-urte. Crida barnean sektore ezberdinak agertu ziren, haietariko batzuk gure erakundea mugimendu politikoa bilakatu nahi zuten. Hori dela eta, aldaketa horri aurre egin genion kide batzuk Cridako zuzendaritzatik atera ginen (ni oraindik baseko militantea izan arren). Alderdi historiko honen ibilbide garbiak sortu zigun ERCrenganako mirespena. Gure sarrerak alderdiko berriztapena–basetik eraginda–erakarri zuen, hala nola haren egiturak indartzea, alderdi nazionalista tinkoa bihurtzekotan, orain gobernatzen duen Convergencia i Unióren (CiU) alternatiba izan zedin.
A. Zeintzu ziren ERCko haustura eta Hortaláren irteera eragin zuten arrazoiak?
A;C Hazkunde azkarregi baten ondorioa izan zen. Erants genezake ere, idazkari nagusia izanik, Hortalák eskuinera eraman zuela alderdia, eta bere jatorrizko izaera nazionalista epeltzen zuen. Hori dela eta, 16. kongresuan (1989ko azaroan) ERCko sektore historiko eta etorriberrien (Cridatik eta beste herri erakundeetatik) artean hitzarmen bat erabakitzen da, alderdiko gehiengoa lortuz eta Hortaláren taldea zuzendaritzatik aldenaraziz.
A. Zer aldatu da ordutik hona ERCn?
A.C. Alderdia indartu eta kohesionatu dugu. Hortalák zuzendu zuen hiru urteetan alderdiak bere historiaren une okerrenetarikoa bizi izan zuen, zalantzarik gabe. "Hirurteko beltza" non desegituraketa, barneko istiluak eta itxitasuna nagusitu ziren. Dagoeneko ez dago horrelakorik, ERCn pluraltasuna dago baina ez taldetxorik. Catalunyako gaurko gizartearen asmo nazionalekin ERCko proiektu historikoa lortzekotan gaude.
A. Erradikala zaren arren betidanik biziki gogorra izan zara Catalunyan borroka armatuaren alde dauden taldeekiko...
A.C. Ghandiren mugimendu independentista eta bakezale filosofia eredutzat hartu ditudalako. Ez dut armetan sinisten, nere ustez armaz lortzen diren gauzak gero ere armaz mantendu behar direlako. Dena den, Catalunyan indarkeriaren alde dauden erakundeak guztiz marginalak dira. Gure mezu politikoak kontzientzia nazionala hedatzearen alde apostu egin du, gure herrian gehiengoa izan dadin. Hau lortzerakoan Estatu espainiarrak gorriak ikusiko ditu gure berjabetasuna eskura dezagun galerazteko.
A. Nola dakusazu Euskal Herriko egoera politikoa?
A.C. Batetik, sozialisten irteera EAEko gobernutik positiboa da. Bestetik, badago aspektu ezezkor bat: han dagoen gatazka aipatutako gobernu berria eta instituzioetatik kanpo dagoen proiektu abertzalearen artean, HBrena alegia. Oso ona izango litzateke HB barruan legokeen gobernu lauparteko abertzalea; gobernu horrek Euskal Herriko segmentu oso zabala ordezkatuko luke, eta epe laburrean Euskadiko autodeterminazioaren eskubidea eta independentzia eskura lezake. Hala ere, beharrezkoa litzateke hausnarketa sakon bat ETAn, ea komenigarria den estrategia odoltzalearekin jarraitzea... Bestela Euskal Herriko egoera hau betikotu egin daiteke.
A. Dagoeneko badu zentzurik zuen errepublikar bokazioak? Denboraz kanpo geratu den sentimendua omen da...
A.C. Errepulbikanismoak tradizio luzea du Catalunyan. Estatu espainiarreko gainontzeko tokietan errepublikar gogoa ez badago ere, Catalunyan bizirik dirau. Neretzat errepublikanismoa demokrazia eta partaidetasunaren sinonimoa da. Bere sigletan errepublikar aipamena duen alderdi bateko kide izateaz harro nago.
A. Zein izan da Pujolen gobernuaren eragina Catalunyako gizartean?
A.C. Batzuk diotenez, "pujolismoak" ezinbesteko transizioaren tresna izan da, sasoi ez-demokratiko batetik zenbait askatasun nazionaletako sasoira. Guretzat, berriz, ezezkorra da CiUren azken hamaika urteetako balioztapena: Pujolen gobernuak Catalunyako herria desmobilizatu egin du eta ez du proiektu nazional bat osatu; kemena falta zaio eta bigunegia izan da Madrilekin negoziatzerakoan; hizkuntz normalizazio arloan gutxi aurreratu da, elebakartasunaren bidea errefusatuz; kataluinar herri kultura ez du bultzatu; giza politika hebaina burutu du; ez du inolako gogorik erakutsi Pais Valenciá eta Illes Balearsekin harremanak estutzeko, e.a.
A. Zure taldetik abiatu zen Catalunyaren autodeterminazio eskubideari buruzko iniziatiba, eta Parlamentuak 1989ko abenduan onartu zuen. Adieraz iezaguzu zein jarrera hartu zuten alderdiek horren aurrean.
A.C. Guk aurkeztu genuen proposamena nahiko zabala zen, kontsentsua lortzeko asmoz egindakoa. Dena den, autodeterminazioaren eskubidearen aldarrikapena argi zegoen. Nere ustez erabaki historikoa izan zen, orain Catalunyako legebiltzarrak edozein momentutan erabaki bait dezake eskubide honen erabilera. CiUn gai honek sentiberaturik zeuden kide batzurekin egindako hitzarmenari esker eraman genuen aurrera proposamena. CiU, Iniciativa per Catalunya (IC) eta CDS ere alde agertu ziren. Azken alderdi honen ordezkariak, hain zuzen, Madrildik sekulako jipoia iaso zuen gero.
Josu Albero Argazkiak: Xavier Moreno
16-17


GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaKataluniaERC
PertsonaiazCOLOM1
EgileezALBERO1Politika

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude