Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
igandea 2025eko abuztuaren 17an
Joseba Goni: "Bakearen Izenean Torturatu Egiten Da Hamen"
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Joseba Goñi, 45 urte, ezkondua eta hiru semealaben aita, saltsa askotako perexila da. Abade zenean Portugaleteko gertuerak hurbiletik ezagutu zituen, orain hamar urte. Azkenengo zazpi urtetan 'Herria 2000 Eliza' aldizkariko zuzendari da, eta aldi berean, kanpainak antolatzen eta bultzatzen 'espezializatu' da: OTANen kontrako Manifestua, Herriei Gutuna, Autodeterminaziorako Kongresua... Hauetariko azkena, Europa Herrietako Oinarriko Kristau Elkarteen Kongresua.
Guk salaketa hauek ulertzen ditugu, Euskadin 'alderdi edo teknka politikoen' arteko erasoak, guztion ongiaren bilaketaren gainetik dagoelako, edo hiriaren gobernatze onaren gainetik.
Orain ez asko, adibide argia eduki dugu: apaizen koordinakundea, 'Herria' aldizkaria eta oinarriko kristau elkarteak adierazpen askatasunaren aldeko dokumentuaren partaide eta sinatzaile izan gara. Guretzat, begi bistako kontua zen. Funtsezko eta kenduezinezko giza eskubide baten defentsa zen. Iniziatibaren jatorria ez zitzaigun ardura. Kasu honetan HBtik zetorren, baina bultzatzailea PNV, edo EE, edo EA izanez gero, berdin-berdin sinatuko genuen.
Gu, talde bezala, kolektibo bezala, ez gaude ez HB ezta beste edozein teknika politiko zehatzekin ere identifikaturik. Hori bai, esan beharra dago gure artean badagoela kolektibo, talde edo ideia batzuekiko sentsibilitatea, eta sentsibilitate horretan adostasun handiago egon daiteke alderdi politiko batzurekin besterekin baino. Baina esan oi denez, koinzidentzia hutsa da.
Gurekiko, euskal errefuxiatuak, edo autodeterminazio eskubidea, edo negoziazioa bera, izan dira eta dira gure eguneroko eginbeharraren lehentasuna duten gaiak, gizaki, politiko eta erlijiosoki.
Lehen helburua neurri handi batean lortua dugu, eta aldizkariak, Euskadin gauzatzeko askatasun teologiaren inguruan erreflexio garrantzitsua bultzatu du. Bigarren helburuari dagokiola, gai eta kolektibo batzuekiko eduki dugun sentsibilitateak, guztiok onartuko luketen komunikabide 'objetibo' eta 'inpartziala' izatea oztopatu digu. Egia da izan teknika politiko askotako ordezkariak partaide izan dituen lanak, erreflexio eta argitarapenak burutu ditugula, baina batzuren eta besteren topaleku izatea, betezinezko ametsa eta garai hoberenentzako utopia zen.
Geroago, beste bi liburu atera genuen 'El derecho de autodeterminación' izenburuaz. Dena den, bat nator zurekin. Euskadin hutsunea dago, nahitaez bete beharreko hutsunea. Ez dago erreflexiorako benetako aldizkaria, benetako ikerketaz, zintzilik dauden gaiak tratatuko dituena.
Gogoan ditut oraindik Hidalgo kapitainarekin jasotako galdaketa gaueko hamar orduak. Gogoan ditut bestalde, elizetxean egindako bilera sasi-klandestinoak. Guk lokalak uzten genituen, eta sarri batzen ziren han Felipe Gonzalez, Nicolas Redondo, Pablo Castellano, Peces Barba, Arbeloa etab.
Behin hola Gonzalez jaunak zera esan zidan torturaren arazoa berehala konpondu behar zen gaia zela, eta Euskal Herriko egoera larriagotzeko baino ez zuela balio.
Urte haiekiko dudan inpresioa guztiz positiboa da. Garai hark nire burua eratzen lagundu ninduen, eta ni, nire bizitza erlijiosoarekin bat egiten saiatzen nintzen.
Garai hartan euskal apaiz asko, gerra garaian bezalaxe, herriaren interesekin eta Euskal Herriko eskubide nazionalekin identifikaturik egon zen.
Baina, aldi berean, euskara, hizkuntza bizi bezala, oraindik hilzorian dago; autodeterminazio eskubidea oraindik utopia da, eta Euskal Herriak ez du estatu espainoleko edo Europako beste herrien parekotasun juridiko bera.
Baina aldi berean, baikorrak ez izateko arrazoi ugari dago: pertsonalki, gu guztiok besteentzako otsoago gara lagun baino; Euskadi mailan, indarkeria fisikoa konstantea da oraindio: tortura, gartzela inhumanoak, bahiketak, tirokatutako hildakoak; munduan heriotzarainoko gosea, langabezia progresiboa, gero eta handiagoak diren desberdintasunak e.a.
Gure taldekoa den Mugikeren testu batek ondo adierazten du polibalentzia: "Gaur egun biolento modura publikoki aurkeztuak direnek, bakearen bandera erakusten dute, eta bakezale edo baketzaile modura jarduten dutenek, indarkeriaren armak hartzen dituzte... Gaur, indarkeria praktikatzen, dialogorako deia egiten da; eta bakea baieztatuz, kruzada odoltsuak hedatzen dira munduan zehar... Indarkeriak olibondoaren ostoa fusilaren muturrean jartzen duen bitartean, bakeak bere mokoan bala eta mehatxua daramatza.
Nik printzipioz, bakearen alde mintzatzen diren pertsona edo taldeen borondate onaz sinisten dut. Gakoa zerean datza, jakin behar da guzti horien arteko nortzuk mantentzen duten, beraien jarreraz, indarrean dagoen sistema, eta nortzu ari diren bake berria eraikitzen.
Eta hemen topatzen ditugu bizi gareneko gizartearen azterketa soziologiko eta zientifikoa egiteko modu diferenteak. Nirekiko, esaterako, Euskadirentzat autodeterminazio eskubidearen alde egitea, egiazko bakerako oinarriak jartzea da. Beste batzuk aldiz, autodeterminazio hau Euskal Herrian eginik dagoela pentsatzen dute. Hortik bada, alderdi politikoetatik kanpo, eta gei hauekiko azterketa serio eta zientifikoen beharra.
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
Jon Fernández González
#3
Jon Fernández González
#4
Kanal honetatik interesatuko zaizu: Nazioartea
2025-08-14
Eneko Imaz Galparsoro
Ostiraleko bileran Putinek su-etena onartu ezean, Trumpek dio “ondorio larriak” izango direla Errusiarentzat
Ostiralean Alaskan izango duten bileraren bezperan heldu da mehatxua. Friedrich Merz Alemaniako kantzillerrak deituta, gailur birtual bat egin dute asteazkenean Zelenskik, Trumpek eta Europako hainbat agintarik. Ukrainako presidenteak adierazi du Trumpen eta Putinen arteko... [+]
2025-08-13
Jon Fernández González
Delitugile migratzaileak zuzenean deportatzea proposatuko du Erresuma Batuko Gobernuak
Erresuma Batuko gobernuak proposatu du delituak dituzten migratzaileak berehalakotasunez deportatzea, ekainean onartutako legearen bide beretik. Lege horrek baimentzen du sententzien %30 beteta dutenak deportatzea; igandeko proposamenarekin ez dute zigorrik bete beharko... [+]
2025-08-13
Eneko Imaz Galparsoro
Israelek gutxienez ehun palestinar hil ditu azken bi egunetan, eta Gaza hiriaren aurkako erasoak gogortzen ari da
Astelehenetik asteazkenera bitarte eginiko aire erasoetan gutxienez ehun palestinar hil ditu Israelek, horietatik gehienak Gaza hirian, hura osorik okupatzeko asmotan. Gazako Osasun Ministerioaren arabera, 2023ko urriaren 7az geroztik 227 lagun hil dira elikagai eskasiagatik... [+]
2025-08-12
Eneko Imaz Galparsoro
Putin eta Trump ostiralean bilduko dira, baina Zelenskik argi utzi du Ukrainak ez duela “lurralderik oparituko”
AEBetako presidenteak Ukrainarekin su-eten akordio batera iristeko ezarritako epea amaituta, Alaskan bilduko dira Trump eta Putin ostiralean. Bloomberg hedabidearen arabera, Errusia eta AEBak gerra "izozteko" plan bat prestatzen ari dira, Moskuk orain arte Ukrainan... [+]
2025-08-12
Jon Fernández González
Aldatu Gidoiak ere salatu du IB3 Balearretako telebista gaztelerazko filmak ematen hasi dela
IB3 telebista publikoaren neurria "katalanaren aurkako erasotzat" jo dute katalanaren normalizazioaren aldeko zenbait eragilek, eta "berehalako zuzenketa" eskatu dute. Zuzendaritza aldaketa izan da berriki kate publikoan, PP eta VOXen botoei... [+]
2025-08-12
Mikel Aramendi
Zergatik halako muga-zerga AEBek Indiari?
Asteko albiste nagusietako bat izan da, zalantzarik gabe: ehuneko 50eko muga-zerga ezarri die Trump administrazioak Indiatik datozkien esportazioei. Brasilekin parekatuta, zerga estatubatuar astunenak pairatu beharko dituen ekonomia handia izango da, aldaketarik ezean,... [+]
2025-08-11
Eneko Imaz Galparsoro
Al Jazeerako bost kazetari hil ditu Israelek
Hildako kazetarietako bat Anas al-Sharif da, palestinarren genozidioa zerrendatik kontatzen dutenen artean ezagunenetako bat. Al Jazeera hedabideak adierazi du Israel errudun dela Gazako sarraskia barnetik azaleratzen duten kazetariak nahita hiltzeagatik, eta horrela sarraskia... [+]
2025-08-08
Maria Ortega Zubiate
“Gaza militarki okupatzeko plana berehala gelditu behar du Netanyahuk”, esan du nazioarteak
Ostiral goizeko albisteak erreakzio ugari piztu ditu Israelen zein nazioartean. Aurka agertu dira Israelgo bahituen familiak eta NBE. Alemaniak, Israelen aliatu tradizionalak, armak saltzeari utziko diola jakinarazi du.
2025-08-08
Maria Ortega Zubiate
Gaza Hiria okupatzeko plana onartu du Israelgo Segurtasun Kontseiluak
Ostiral goizaldean eman du erabakiaren berri Israelgo Gobernuak, hamar orduz luzatu den bilera baten ondoren. Dena den, okupazioa gauzatzeko, gobernu osoaren baiezkoa behar du Netanyahuk: igandean izan daiteke bilera. Segurtasun Kontseiluak, halaber, mugak jarri dizkio... [+]
2025-08-07
Eneko Imaz Galparsoro
Errusiak baieztatu du Putin eta Trump datozen egunetan bilduko direla
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
2025-08-06
Jon Fernández González
Plastikoaren kutsadura mugatzeko itun baten negoziaketan ari dira NBEko herrialdeak Genevan
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
2025-08-06
Eneko Imaz Galparsoro
600.000 milioi euro inbertitu ezean, %35eko muga zergak jarriko dizkio Trumpek Europako Batasunari
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
2025-08-06
Jon Fernández González
Kontrolpean dute Nafarroako baso sutea, eta gobernuak suteak saihesteko neurriak hartu ditu
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
2025-08-05
Eneko Imaz Galparsoro
Etxeko atxiloaldia ezarri diote Bolsonarori, 2023an estatu kolpe bat ematen saiatzeagatik
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
2025-08-05
Mikel Aramendi
Gero eta fede gutxiagorekin esanda: ‘No More Hibakusha!’
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.
Eguneraketa berriak daude