"Estatu Frantsesean Dagoenekoz Ez Da Asilorik Euskaldunentzat"


1987ko azaroaren 08an
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
AABBn Ihardunaldiei buruz Mariasun Monzoni elkarrizketa
Mariasun Monzonekin Jestoren Ihardunaldiez
"Estatu Frantsesean Dagoenekoz Ez Da Asilorik Euskaldunentzat"
Donostian Amnistiaren aldeko Batzordeek antolatuta ospatu dira joan den asteburuan «Munduko herrietako errepresio eta torturari buruzko nazioarteko jardunaldiak». Bertan hiru salletako baten buru izan den Mariasun Monzonengana jo dugu argitasun eske, zuzendaritzako idazkari lanetan ari den "Egin" egunkarira.
ARGIA.– Asilo eskubidearen aritu zarete aztertzen zure taldean.
Mariasun Monzon: Gure sailean Christianne Fandok prestatutako ponentzia aurkeztu zuen Mireille Gleymann abokatuak, Fandok ezin duelako egoera muga pasatu. Ponentzia hau eztabaidatzen zen taldean zegoen polizia frantsesak espainolari entregatutako errefuxiatu talde bat. Gurekin egon ziren Parisko Giza Eskubideenaldeko Batzordekoak, kortsoak ere bai, eta abar. Gure taldea aparte utzita, besteetan atzerrietatik etorritako ordezkaritza oso ugaria zen, horien artean Argentinako «Abuelas de Mayo»en ordezkari bat.
A.–Zuen ponentziaren zenbait xehetasun interesatuko litzaiguke.
M.M.– Hasteko, ponentziak euskal errefuxiatuen egoeraren okertzean data klabe batzuk ipintzen zituen. 1979a da urte klabe bat: gobernu frantsesak erabaki zuen ordurarte errefuxiatu karta zeukatenei karta hori kentzea eta asilo eskakizun gehiago ez onarzea. Giscard d'Estaing-en denborak ziren.
1981ean Miterrand agintera iritsitakoan, karta eskatzeko posibilitatea aurkeztu zitzaien berriro errefuxiatuei, baina aldi berean OPFRAk ez zituen eskariak martxan jartzen. Urte horretan gelditzen da garbi errefuxiatuen egoera une bakoitzeko gobernuen mende geldituko dela, Geneveko komenioa ahaztuta.
Urte bete pasata, 1982an, errefuxiatuei Euskal Herritik kanpo bizi beharra inposatzen hasten zaizkie, eta hola hasten da beraz beren kriminalizazioa, berriz Euskadira itzultzean ezkutuan bizitzera behartuta bait zeuden.
A.–Orain arte aipatu dituzunak umejokoak dira gero etorri denaren aldamenean.
M.M.– Dudarik gabe 1984ekoa urrats koalitatibo oso inportantea izan zen, deportazioekin eta estradizioekin. Baina gainera hurrengo urtean, 1985ean, OPFRA hasi zen ordura arte mantso tramitatzen zituen estatuto eskariak abiada batean erabakitzen. Oso fase inportantea da.
Joan den urtean, 1986an, entregen erasoa hasiko da. Gure taldean aztertu genuenez, bi helburu zituen eraso honek: batetik errefuxiatuen morala haustea, eta bestetik Iparraldean zeukaten edozein laguntza beldurtzea. Guzti horrekin, errefuxiatuak damutze bidetik sartzea nahi zen.
1986ko abenduan gertatu den gauza bat azpimarratu dugu. Izan ere, ordura arte errefuxiatuak kalean aurkituta harrapatzen zituzten, baina etxera sartu gabe. 1986ko abenduan, Estatu Frantsesean egiten den lege antiterrorista berriarekin, epaile berezi bat izendatzen da eta honek ematen dituen "comission rogatoire" direlako aginduekin edozein arbitrarietate egin dezakete. «Sokoa»ren kasuan bezala ikusi da Santi Arrospideren detenitzearen ondoren: inbestigazio hari bati segitzeko edozer zaio zilegi poliziari. Horri erantzi behar diozu poliziak norbait detenitu eta juezak libre uzten baldin badu, poliziak berak hartu eta entregatzen diela espainolei.
Asilo eskubidearen desagertze hori marko batean gertatu da, autoritarismoa, polizien arteko kolaborazioa eta aginte judiziala politikoaren mende jartzea desarroilatu diren marko batean.
A.–Zuen topaketa edo ihardunaldiak errepresioaren kontrako mugimendu bezala planteiatuta zeudenez, nola ikusi duzue eboluzio horren kontrako erreazioa egiteko bidea?
M.M.–Egoera horren aurrean oso inportantetzat jo dugu bide juridiko guztiak lantzea agortu arte, gobernuaren kontraesanak lege aldetik ere azalera atera daitezen. Abokatu batek esan zuen legez, euskaldunok asko maite behar gaituzte zeren eta akuri edo indietako untxi bezala erabiltzen gaituzte: lege bat atera eta gurekin probatzen dute. Baina bide guztiak agortu behar ditugu.
Beste aldetik, gure arazoa internazionalizatzeko ahaleginak egin behar ditugu eta horretarako Europako erakunde eta instituzio guztietara jo behar dugu. Asko aipatu den arazoa da Europan gutaz dagoen desinformazioa, eta oso inportantea dela hesi hori haustea, ez bakarrik arazoa orokorki aztertzen duten dossierrekin, baita kasu indibidualak aztertzen dituztenekin ere.
Informazio-hesia hausteko dena erabili behar dugu, bai kanale alternatiboak, bai irratiak, prentsa dena. Eta, konklusioa, solidaritatea lortu behar dugu. Solidaritatea eta mobilizazioa.
Eta azken konklusio gisa, denok dakigu zergatik dauden errefuxiatuak prolema politiko bat dagoelako. Prolema hori da konpondu beharrekoa, eta konponketa negoziaketaren bidetik bakarrik etorriko da.
A.– Eta errefuxiatuen kontra aurrerantzean ze urrats emango dituzten aztertu al duzue?
M.M.–Urrats berriak nondik egingo dituzten jakitea ez da erreza. Orain, badakigu berriro egingo dutela urriaren 3an egin zutena. Hori eta gauza gogorragoak. Konkretuki ze? Ezin jakin. Baina ondorioa garbi dago: euskal errefuxiatuentzako asilo eskubidea dagoenekoz ez da esistitzen Estatu Frantsesean.
Oso itxura negatiboa eman dezake esaldi horrek, baina ondorengo konklusioa ere garbi atera dugu: borrokatu egin behar dugu egoera aldatzeko, erasoa gainditzeko. Baina momentu honetan oso larriak dira gauzak.
A.–Zuk diozan hori egia izatekotan, behar bada Hegoaldekook Ipa. rraldeari buruzko gure ideiak berrikustera behartuta geundeke...
M.M.– Horretaz ez zen hitzegin. Esan dezaket «Ekin»eko ordezkariak konstatazio bat egin zuela: gauzak oso txarto daude baina hemen gauzak egiten ari gara. Bestela, Iparraldeko egoera ez zen planteiatu. Estatu Frantsesari dagokionean, abokatuek garbi utzi zuten ez dela egia askotan aipatu izan dena, «etxeraino terrorismoa iritsi zaigunez, errefuxiatuak hemendik bidali behar ditugu». Ez, politika global bat batean sartzen da eraso hau, eta aipatzen denean errefuxiatuak trukerako txanpon bezala erabiltzen dituztela egia osoa da. Ilegalitate osoan daude gehienak, eta egin dugun azterketa ez dut uste pesimista denik, errealitatea da. Gure esku dagoena borrokarekin egoera gainditzea da.
A.–Orokerrean hartuta, egin dituzuen ihardunaldi hauetaz ze inpresio emango zenuke?
M.M.–Oso positiboa izan da, inolako zalantzarik gabe. Alde batetik, kanpotik etorri den jendea oso kontentu gelditu da, asko hartu du parte eta hemengo egoera hurbildik ezagutu ahal izan dute. Eta beste aldetik, Amnistiaren aldeko Batzordeentzako oso esperientzia inportantea izan da. Lehendabiziko aldia zen holako antolakizun batean sartzen ginela, eta beldur piska batez geunden. Baina ohartu gara iritsi garela, hutsuneak hutsune. Helburuak bete dira. Eta zer esango dizut giroa? Oso ona izan dela, goizetik gauera. Gure prolematika kanpora ateratzeko oso urrats inportantea izan da.
I.Z.

Mariasun Monzonen ustez, ihardunaldietara etorritako kanpotarrak harrituta gelditu ziren Euskadiko errepresioarekin.
Amnistiaren aldeko Batzordeak arras konten daude Donostiako ihardunaldiekin.
14-15

GaiezPolitikaEuskal HerrTaldeakBesteakAAB
PertsonaiazMONZON3

Azkenak
Hegazkinez bidaiatzea trenez baino 26 aldiz merkeago izan daiteke Europan

Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.


Belfasteko Kneecap musika taldea jo-puntuan: epaiketak, zentsura, jazarpena...

Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]


Gutxieneko soldata propioaren alde 138.495 sinadura lortu dituzte sindikatuek

ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.


Gazako genozidioan hildakoen %83 zibilak dira, Israelgo armadaren datuen arabera

Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]


Sexu erasoak “kopuruz eta intentsitatez handitu” dira Bilboko Aste Nagusian

Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]


Kartzelan jaioa eta Israelek eraila adin nagusitasunera iritsi aurretik: Youssef Al-Zuqen historia

Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.


Oporrak ere gaixotasun?

Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]


Txikiren eta Otaegiren mural bati eraso egin diote Durangon

Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.


Nazien kontzentrazio esparruetan palestinar zapia ezin dela jantzi ebatzi du Alemaniako epaitegi batek

Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.


AEBek beltzez margotu dute Mexikoko mugaren hesia haren tenperatura igo eta migratzaileak pasatzea saihesteko

Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.


Ibai Iturria Garmendia, mendi gidaria
“Jende asko ez da modu egokian joaten mendira, kezkagarria da”

Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.


2025-08-21 | Gedar
Zumaiako Bedua jatetxeko esplotazioaren testigantza gehiago bildu dituzte

Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.


Israelek Gaza hiria okupatzeari ekin dio, Hamasek azken su-eten proposamena onartuta ere

Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]


Eguneraketa berriak daude