Bordaxuri: "Gure Helburua, Jendearen Irri Eraztea Da"


1987ko maiatzaren 31n
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Bordaxuri antzerki taldeari elkarrizketa
Bordaxuri: "Gure Helburua, Jendearen Irri Eraztea Da"
Txomin Heguy "Bordaxuri" taldeko antzesleetakoa dugu, eta berarekin mintzatu ginen Hazparneko emanaldi bukatu ahala.
ARGIA.–Nola sentitu duzue lehen emanaldi hau taulen gainetik?
TXOMIN HEGUY.–Gu ontsa jostatu gara, jendea biziki hurbil sentituz eta jendea gurekin jostatzen ari zela sentituz. Lan honen helburua, erran nezake pretenzione bakarra, jendearen irri eraztea, eta ageri zen hori gertatu dela, hori behintzat lortu dugula.
A.–lazko obratik ("ltsas izar bat zen") hona izugarrizko aldaketa eman da estilo aldetik". Nola izan da hori?
TX.H.–Guk zinez nahi genukeena taldea irudimen edo itxura batean kokatzea da, eta gauza arrunt desberdinak egitea. Pentsatzen dut hori lortu dugula. Pentsatzen dut ere gaurko antzerki egoeran hemen esperientzia horiek beharrezko-beharrezkoak ditugula, anitz gauza bait ditugu ikasteko. "Itsas izar bat zen" montatu genuelarik segur naiz taldekot sentimenduak hurbilago zirelako aldaketa eman da estilo antzerki mota horrekin, baina geroztik beste antzerki mota hau egiteak lan asko-asko galdatzen du eta. antzeslari bezala gauza zinez interesgarriak. Eskatzen du taula gaineko presentzia bat, sinkronizatze izugarria... eta aldi berean pentsatzen dut euskal antzerkian mota guztientzat lekurik badela. Behar dira gai seriosak tratatu, behar dira gai hunkigarriak tratatu eta irri egiteko gaiak ere bai. Eta ahal bezain ongi denak.
A.–Zenbat denbora pasatu duzue prestaketan?
TX.H.–Asmatuz geroztik sei hilabete, baina ikusiz zenbait prolema ukan ditugula, benetazko lana lau hilabetetan egin dugu, astean hiru-lau egunetan gutxienez.
A.–Zer esan liteke testuaren moldakuntzaz, idazle frantses baten testuaren moldakuntzaz?
TX.H.–Hemen, Hegoaldean bezala, antzerki-lanen edo testuen arazoa dago, eta aterabide batzu aurkitu behar dira, zeren jokolari batzu badira prest zerbait antzesteko, eta euskarazko antzerkia biziko da taula gainean gauza batzu agertzen baldin badira. Mementuan behar da mugitu eta aterabideak aurkitu. Bide horietan bat liteke itzulpena edo moldakuntza. Hor bada ainitz gauza erraiteko: jakin behar da ea euskaratzen ahal den, zer itxura daukan obra horrek Euskal Herriko zenbait errealitateri buruz... hor behar da kokatu. Hori euskal antzerkia ote da? Uste dut baietz, euskaraz delako.
A.–Lan honen arrakasta ikusita, pentsatzekoa al da hemendik aintzina ere irri-antzerkiari lotuko zaiola "Bordaxuri"?
TX.H.–Beste arlo batzu behar dira esperimentatu. Edo taldeak ez du iraunen, edo iraunen badu gauza berriak eginez izan beharko du. Ez dugu gauza batzutan tinkatu nahi. Gero, utopia batean, pentsatzen dut gure berezitasuna nonbait kokatuko dugula.
A.–Aurreko urteotan Iparraldeko antzerkigintzan bazen halako pesimismo giro bat. Aurtengoak badirudi hori aldatu egin dela, ezta?
TX.H.–Irudimena zernahi gisaz hori da iparralde ttipi-ttipi honetan lau obra berri azaldu dira: diren bezelakoak, baina azaldu dira, eta hori itsaropenezko gauza bat da. Gero, irudimen horrek ez ditu gorde behar beste errealitate batzu. Euskal antzerkilariak ez baldin badira antzerkiari gehiago dedikatzen, bakarrik antzerkiari, erran nezake neke izanen dela gure lanaren hobetzea. Euskal antzerkiak iraunen du beti aurrekoak baino gauza hobeagoak eginen baditugu.
Errealitate faltsua bizi dugu, kolonizatu errealitate bat bizi dugu eta behar gara denetaz arduratu. Honelako kreazione lan bat egiten dugu baina behar dugu mediorik ttipienak ere segurtatu. Doblezka lanean ari gara. "Bordaxuri" gaur egun talde pizua da. Badira aterabideak: talde ttipiagoak, bederatzi-hamar jende mobilizatzea zaila da eta aterabidea nik 'komando taldeak' deitzen ditudanak izan litezke, erran nahi baita talde ttipiago batzu.
A. Lan honekin aurrera jotzeko biderik ikusten al da?
TX.H.–Lehen oztopoak aipatu ditugu baina badira ere irekidurak: hemen herriko festetan, bereziki berriro ere euskalduntzen ari diren herriko festetan, antzerkiak berriz bere tokia hartzen ari du, eta guk ere gogoan genuen estilo hau horretarako egokiagoa zela.

``Tupina" edo "Zopa onztia" Robert Lamoureux idazle frantsesaren obra batean oinarritua.
48, 49

GaiezKulturaAntzerkiaTaldeakBORDAXURI

Azkenak
Irungo ‘auzokide patruilen’ atzean, islamofobia, xenofobia eta erailketarako deiak

Maiatzaren 5ean “Lo Vimos en Irun” WhatsApp taldea sortu zenetik, 700 lagun baina gehiago bildu dira larunbatetan patruilak antolatzen dituen taldera. “Segurtasuna bermatzeko” eta “delituak prebenitzeko” aitzakien gibelean, gorrotoaren haztegi... [+]


2025-06-20 | Gedar
Basauriko Sidenorrek 1.207 tona altzairu bidali dizkio arma-ekoizle sionista bati

Egoitza nagusia Basaurin duen enpresak IMI Systemi egin dio bidalketa. Armagintzan bakarrik aritzen da Israelgo Estatuko konpainia hori.


2025-06-20 | Sustatu
AA batek zenbat eta gehiago “arrazoitu”, orduan eta okerrago

Applen lan egiten duen ikertzaile talde batek adimen artifizialaren (AA) esparrurako egindako ikerketa baten emaitza argitaratu dute. Izenburu esanguratsua du: The Illusion of Thinking. Euskaraz, bere izenburu luzean, honela: Pentsatzearen ilusioa: arrazoitzeko ereduen... [+]


Desokupacyl enpresa Donostian dagoela ohartarazi dute

Desokupacyl desokupazio taldeak bideo bat argitaratu zuen atzo sare sozialetan, Luis Nuñez Mané burua eta beste hiru kide Donostian zeudela esanez. Bideoa, Kontxan grabatuta dago, eta “okupatutako” etxeak erostera bultzatzen du bertan Manék:... [+]


Arabako Mahastiak sor-markari behin betiko itxi dio bidea Espainiako Auzitegi Gorenak

EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ezetza eman zion ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak bultzatutako sor-markari. Elkarteak helegitea jarri zion ebazpenari, eta orain Espainiako Auzitegi Gorenak ezetza berretsi du.
 


Beskoitzen ikastola eraikitzeko lursaila eskuratu du Seaskak

Ikastola 2013an sortu zuten eta ondoko urtean jarri zuten prefabrikatu bat herriko etxearen lursail batean bertatik bideratzeko ikaskuntza. 2022an eraikin sendo bat eraikitzeko proiektua aurkeztu zuten, baina herriko kontseiluak ez zuen horrelakorik onartu. Gatazka gogorra egon... [+]


Osasungintzak guztiz publikoa izan behar duela exijitu du OPA Plataforma Herrikoiak

Jose Ignacio Martinez Ortegak, OPA Herri Plataformako bozeramaileak, salatu du  Eusko Jaurlaritzak “azkar” itxi nahi duela osasun mahaiko eztabaida.


Ekialde Erdia
Mundua begira, Israelek eta Iranek elkarri erasotzen jarraitzen dute

Joan den ostiralean Israelek Iran eraso zuenetik, bi herrialdeek bata bestea erasotzen jarraitzen dute. Ali Khamenei Iraneko liderra hilko dutela diote Israeleko agintariek, AEBen parte hartze zuzena eskatzen dute, baina AEBetako lehendakari Donald Trumpek ez du oraindik erabaki... [+]


Langileen eskubideek okerrera jo dute azken hamarkadan, bereziki Europan eta Ameriketan

Nazioarteko Sindikatuen Konfederazioak (ITUC) urtero argitaratzen duen txostenak langileen eta sindikatuen egoera globala gero eta okerragoa dela adierazi du.
 


2025-06-19 | Axier Lopez
Banco Santanderrek armagintzan eta genozidioan duen parte-hartzea salatzeko ekintza egin dute Azpeitian

Azpeitiko Elkar-ekin taldeak protesta ekintza egin du asteazken gauean. 1.000 kilo obra-hondakin utzi dituzte bankuko sarreran, hildakoak irudikatzeko panpinak jarri eta porlanez zikindu dute egoitza.


Iruñeko eta Gasteizko gertakarien gaineko erantzukizuna aitor dezala eskatu diote Espainiako Gobernuari

78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.


Prostituzioa debekatzeko lege proposamena aurkeztuko du Espainiako Berdintasun ministroak irailean

Birritan saiatu da PSOE legea aurrera ateratzen. "Berriro ekingo diogu, beharra bertute bihurtu behar dela uste baitut. Benetan, unea dela uste dut", adierazi du Ana Redondo Berdintasun ministroak.


BVE talde parapolizialak gutxienez 40 lagun hil zituen 1975 eta 1983 artean, Iñaki Egañaren arabera

Iñaki Egaña historialak Impunes (Txalaparta, 2025) liburuan dio frankismoak talde parapolizialetara jo zuela errepresioa "itxurak mantenduta" ezartzen jarraitzeko, eta beren kideen "inpunitatea" azpimarratu du. Duela 50 urte sortua, bederatzi... [+]


Teresa Zavaleta 
“Euskararen bidez Euskal Herriko egoera politikoa ulertu nuen”

Argentinarra da, baina sustraiek errotzen dute. Euskararekin maiteminduta dago, 25 urterekin ikasten hasi zenetik. Arbasoetako batzuk Euskal Herrikoak zituen, Soraluzekoak eta Azagrakoak, eta bizpahiru urterekin hasi zen Arrecifeseko Euskal Etxera joaten; arbasoa sortzaileetako... [+]


PSNko idazkariorde Ramón Alzórrizen dimisioak ustelkeria eta krisi politikoa Euskal Herrian kokatu ditu

María Chivite Nafarroako Presidentearen "konfiantza galdu" duela eta, Ramón Alzórrizek PSNko idazkariorde nagusi eta Nafarroako Parlamentuko bozeramaile izateari utziko dio. Bere bikotekidea Servinabar enpresan lanean aritu zela publiko egin ostean eman du... [+]


Eguneraketa berriak daude