Bordaxuri antzerki taldeari elkarrizketa
Bordaxuri: "Gure Helburua, Jendearen Irri Eraztea Da"
Txomin Heguy "Bordaxuri" taldeko antzesleetakoa dugu, eta berarekin mintzatu ginen Hazparneko emanaldi bukatu ahala.
ARGIA.–Nola sentitu duzue lehen emanaldi hau taulen gainetik?
TXOMIN HEGUY.–Gu ontsa jostatu gara, jendea biziki hurbil sentituz eta jendea gurekin jostatzen ari zela sentituz. Lan honen helburua, erran nezake pretenzione bakarra, jendearen irri eraztea, eta ageri zen hori gertatu dela, hori behintzat lortu dugula.
A.–lazko obratik ("ltsas izar bat zen") hona izugarrizko aldaketa eman da estilo aldetik". Nola izan da hori?
TX.H.–Guk zinez nahi genukeena taldea irudimen edo itxura batean kokatzea da, eta gauza arrunt desberdinak egitea. Pentsatzen dut hori lortu dugula. Pentsatzen dut ere gaurko antzerki egoeran hemen esperientzia horiek beharrezko-beharrezkoak ditugula, anitz gauza bait ditugu ikasteko. "Itsas izar bat zen" montatu genuelarik segur naiz taldekot sentimenduak hurbilago zirelako aldaketa eman da estilo antzerki mota horrekin, baina geroztik beste antzerki mota hau egiteak lan asko-asko galdatzen du eta. antzeslari bezala gauza zinez interesgarriak. Eskatzen du taula gaineko presentzia bat, sinkronizatze izugarria... eta aldi berean pentsatzen dut euskal antzerkian mota guztientzat lekurik badela. Behar dira gai seriosak tratatu, behar dira gai hunkigarriak tratatu eta irri egiteko gaiak ere bai. Eta ahal bezain ongi denak.
A.–Zenbat denbora pasatu duzue prestaketan?
TX.H.–Asmatuz geroztik sei hilabete, baina ikusiz zenbait prolema ukan ditugula, benetazko lana lau hilabetetan egin dugu, astean hiru-lau egunetan gutxienez.
A.–Zer esan liteke testuaren moldakuntzaz, idazle frantses baten testuaren moldakuntzaz?
TX.H.–Hemen, Hegoaldean bezala, antzerki-lanen edo testuen arazoa dago, eta aterabide batzu aurkitu behar dira, zeren jokolari batzu badira prest zerbait antzesteko, eta euskarazko antzerkia biziko da taula gainean gauza batzu agertzen baldin badira. Mementuan behar da mugitu eta aterabideak aurkitu. Bide horietan bat liteke itzulpena edo moldakuntza. Hor bada ainitz gauza erraiteko: jakin behar da ea euskaratzen ahal den, zer itxura daukan obra horrek Euskal Herriko zenbait errealitateri buruz... hor behar da kokatu. Hori euskal antzerkia ote da? Uste dut baietz, euskaraz delako.
A.–Lan honen arrakasta ikusita, pentsatzekoa al da hemendik aintzina ere irri-antzerkiari lotuko zaiola "Bordaxuri"?
TX.H.–Beste arlo batzu behar dira esperimentatu. Edo taldeak ez du iraunen, edo iraunen badu gauza berriak eginez izan beharko du. Ez dugu gauza batzutan tinkatu nahi. Gero, utopia batean, pentsatzen dut gure berezitasuna nonbait kokatuko dugula.
A.–Aurreko urteotan Iparraldeko antzerkigintzan bazen halako pesimismo giro bat. Aurtengoak badirudi hori aldatu egin dela, ezta?
TX.H.–Irudimena zernahi gisaz hori da iparralde ttipi-ttipi honetan lau obra berri azaldu dira: diren bezelakoak, baina azaldu dira, eta hori itsaropenezko gauza bat da. Gero, irudimen horrek ez ditu gorde behar beste errealitate batzu. Euskal antzerkilariak ez baldin badira antzerkiari gehiago dedikatzen, bakarrik antzerkiari, erran nezake neke izanen dela gure lanaren hobetzea. Euskal antzerkiak iraunen du beti aurrekoak baino gauza hobeagoak eginen baditugu.
Errealitate faltsua bizi dugu, kolonizatu errealitate bat bizi dugu eta behar gara denetaz arduratu. Honelako kreazione lan bat egiten dugu baina behar dugu mediorik ttipienak ere segurtatu. Doblezka lanean ari gara. "Bordaxuri" gaur egun talde pizua da. Badira aterabideak: talde ttipiagoak, bederatzi-hamar jende mobilizatzea zaila da eta aterabidea nik 'komando taldeak' deitzen ditudanak izan litezke, erran nahi baita talde ttipiago batzu.
A. Lan honekin aurrera jotzeko biderik ikusten al da?
TX.H.–Lehen oztopoak aipatu ditugu baina badira ere irekidurak: hemen herriko festetan, bereziki berriro ere euskalduntzen ari diren herriko festetan, antzerkiak berriz bere tokia hartzen ari du, eta guk ere gogoan genuen estilo hau horretarako egokiagoa zela.
``Tupina" edo "Zopa onztia" Robert Lamoureux idazle frantsesaren obra batean oinarritua.
48, 49
GaiezKulturaAntzerkiaTaldeakBORDAXURI
