Jazza ikasi, entzun eta egin
Udako jazzaldiez aparte inork ezer aipatzen ez badu jazzaz, ARGIAk hautsi beharko ditu markak, motelak. Nondik hasi? Mundu horretan lepo-hezurreraino blai dagoen batengandik. Patri Goialde, oiartzuarra, kitarra irakaslea, kritikoa. irrati gizona, jazz jolea–kitarran? noski–jazzarekin maitemindua.
Txomin Artolaren kolaboratzaileaa ere dugu Patri azken bolada honetan, bai kitarran eta bai arregloetan ere. Elkarrizketa bertan egiteko geratu ginen kafetegirako bidean walk-man-a izorratu zitzaigunez, Patriren etxeko sukaldean aritu ginen bere aparatoaz.
Tete Montoliu ez beste -Estatuan, eta kanpora begira, kontsideratuena- gainontzeko guztiek ezin dute jazzaz soilik bizi.
Hemen, jazzaz bizitzea eufemismo bat da. Ez dago aktuaziorik, ez azpiegiturarik, lokalik ere ez jotzeko... Dauden toki bakarrak pub-ak dira, guttitan eta kondizio txarretan. Gero ere badago "Herriz-herri"ren aukera eta rollo horiek.
Guttienez hauek normal xamar ordaintzen dute.
Eta bestalde klasikoak ere dabiltza saltsa horretan. Musika oso ondo irakurtzen dute, eta teknika menderatzen dute. Neu kitarra klasikotik etorria naiz. Teknika eta sonoridadean zerikusi handia dute, nahiz eta teknikaren erabilkera ezberdina izan. Eta konkretuki galderari erantzuten, jende gutti da jazz soilaz bizi dena, baita kanpoan ere.
Bestalde EEBB-etan badago beste produkto berri bat, saltzeko gai dena. Steps Ahead izan daiteke hauetako bat. Oso jende ona bilduta. Mobida hau oraindik ezin dugu ezerasko baloratu, gauza berria bait da. Zerikusia ba da bai Miles Davis-en ildoarekin eta baita ere ECM-rekin.
Emanaldi gutti dago. Zirkuito modura dagoen bakarra "Herriz-herri"rena, baina egundoko nahaste-borrastea da eta bi akats angusi ditu: bata propagandarik eza edota haren urritasuna eta beste toki aproposik ez dagoela leku edo herri guztietan.
Pub-etan adibidez ez dago jotzerik. Aktuazioa dagoenean lehenengo lerrotakoak dira benetan musika goxatzen duten bakarak, 15 edo 20 gehienez. Atzekaldetik denetarik dago. Neu ohiturik nago kristoren folloi erdian jotzera, baina edozeinek ezin du jo egoera honetan.
Ez dago zirkuitorik eta aukera bakarra tabernak eta pub-ak dira. Argi dago ez direla toki aproposenak jazz egiteko. Madrid eta Barcelonako zenbait pub-etan -ez dakit soluzioa litzatekeen ala ez- sarrera bat kobratzen dizute, kontsumizio ta guzti, aktuazioa dagoenean. Baina horrelakorik egiteko ez dago girorik hemen nik uste.
Be-bop sortu zenean iraultza bat izan zen. Estilo honen sortzaileak ofizialki "swing" joleak ziren. Gauero Minstons tabernan biltzen ziren zenbait elementu: Ch. Parker, B. Goodman, Th. Monk, Ch. Christian etab. Jendeak erotzat hartzen zituzten garaiak dira.
Hauek baino lehen C. Hawkins, L. Young-ek eta beste batzu fraseo klasikoa egiten zuten. Beno, esan beharra dago fraseoa inprobisazioan kokatzen dela eta horregatik jazzaren hasieran egiten ziren inprobisazioak kolektiboki egiten zirenez fraseo indibidualak ez zuen lekurik. Bestalde, fraseoagatik ba dago ezagutzea nor den jolea, horretara jarriz gero.
Be-bop-en fraseoa gogortu zen, swing-ekin apurtu nahiean beharbada. EEBB-etan egoera soziala hobetu zenean "cool-jazz" delakoa sortu zen. Aberastasunaren aurpegi polita. Be-bopa, berriz, musika krispatua da. Cool jazzeko fraseoa, beraz, goxoagoa da askoz. Ondoren, "hard-bop"a sortu zen, be-bop-en bersotzea gogorturik, eta elektrikoagoa. Jazz-rock, ECM eta antzekotan fraseo pop eta rock musikaren influentziaz beteta dago.
Europa barruan hegaldiak hartzea trenez bidaiatzea baino 26 aldiz merkeagoa izan daiteke, 31 herrialdetako 142 ibilbidetan oinarritutako Greenpeaceren ikerketa baten arabera. Hegaldien zerga pribilegioei egotzi die desparekotasuna, eta trenbidea merketzeko neurriak eskatu ditu.
Israel Gazan egiten ari den genozidioaren aurkako mezuak adierazteagatik mota askotako errepresioa jasan du Irlandako Kneecap musika taldeak: Liam Óg Ó hAnnaidh kidea asteazkenean epaitu zuten, Londresen emandako kontzertu batean Hezbollah miliziaren bandera... [+]
ELA, LAB, ESK, Steilas, Hiru eta Etxalde sindikatuek aurkeztu dituzte Herri Ekimen Legegilearen sinadurak Eusko Legebiltzarrean. Orain pilota alderdien teilatuan dagoela esan dute, eta herritarren borondatea kontuan izatea eskatu diete.
Israelgo armadaren barne agiri batean agertzen diren datuek diote Gazan hil dituzten sei palestinarretatik bost zibilak direla, azken hamarkadetan aurrekaririk ez duen sarraskia izanik. Israelgo zerbitzu sekretuek maiatzean zioten armadak Hamaseko eta Jihad Islamikoko 8.900... [+]
Bilboko Konpartsek elkarretaratze jendetsua egin dute Arriaga Antzokiren aurrean azken egunetako eraso sexisten aurka egiteko. Konpartsek adierazi duten arabera, erasoak kopuruz eta intentsitatez handitu dira. Aste Nagusiaz gozatzera gonbidatu dituzte herritarrak, eta... [+]
Youssef Al-Zuq munduko preso gazteena izandakoaren bizitza Gazako zigor zikloaren ikur da. Al-Zug 2008an jaio zen kartzelan, ama atxilotu eta epaiketarik gabe espetxeratu ondoren. Uztailaren 12an hil zuten Israelen bonbardaketa batean.
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Durangoko Ernaik salatu du Txiki eta Otaegiren muralaren kontrako erasoa. Ostegun arratsaldean murala berregiteko dei egin dute.
Turingia estatuko Auzitegi Gorenak ebatzi du Buchenwald konzentrazio esparruko memorialak eskubidea duela kufija daraman edonori sarbidea ukatzeko, "judutar ugariren segurtasuna" arriskuan jarri baitezake.
.jpg)
Mexikoko mugako hesia beltzez margotu du AEBetako Gobernuak. Lehenengo brotxakadak ematera bertaratu da Segurtasun Nazionaleko idazkaria bera, Kristi Noem. Neurri horren bidez, hesiaren tenperatura igo nahi dute, eta horrela migratzaileen pasabidea zailtzeko.
Garmendi mendi gidaritza zerbitzuaren bitartez zeharkaldi eta ateraldiak antolatzen ditu Ibai Iturriak. Argitara eman diren datuekin kezkatuta, mendian "kontzientziaz eta arduraz" jokatzearen beharra azpimarratu du.
Ez kobratzea, nagusiaren senideen etxeak garbitu behar izatea, lantokian lo egin behar izatea, irainak... Luxuzko jatetxeko esklabotza-baldintzen lekukotzak argitara ateratzen jarraitzen dute Urola Kostan.
Erakunde palestinarrak astelehenean jakinarazi zuen ohar batean Egiptoko eta Qatarreko bitartekariek proposatutako su-eten akordioa ontzat jo duela. Israelgo armadak, ordea, dagoeneko inguratuta dauka Gaza hiria, eta han dauden palestinarrei urriaren 7ra arteko epea eman die... [+]