Zirkulu perfektua Jaizkibelen: Burdin Aroko egitura berezia aurkitu du Aranzadik

  • Jaizkibel V izeneko harrespilean egindako indusketetan duela 2.000 edo 3.000 urteko egitura berezia azaleratu dute arkeologoek: biribilaren bi ertzetan tamaina handiko harri bana jarri zuten antzinako gizakiek, aurrez aurre.


2019ko martxoaren 07an - 14:35

Asteazkenean eman du Aranzadik aurkikuntzaren berri. Jaizkibel V cromlech edo harrespila industen hasi zirenean bere zoru azpian ez ohiko aztarnak agertu ziren ezustean eta uste zena baina egitura konplexuagoa dela ohartu dira.

Alde batetik, harrizko baratzearen zirkunferentzia osatzen duten harlauzak daudek, orain erorita egonagatik, historiaurrean zutik zeuden eta itxitura bat irudikatzen zuten: zirkulu perfektu bat. Itxitura horretan aurkitu dute aztarnategiaren berezitasunetako bat: bi haurlauza besteak baina askoz handiagoak dira, bi metro garaierakoak, eta bata bestearen aurrean daude, ipar-ekialderantz eta hego-mendebalderantz begira.

Oraindik ez dituzte indusketak amaitu, baina harrespilaren erdialdean hildakoen errautsak lurperatzeko ganbera aurkituko dutelakoan daude. Hondarribiako Udalaren eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren laguntza dute horretarako.

Harrespilak –zenbait tokitan mairubaratzak ere deituak– duela 2.000 eta 3.000 urte artean eraiki zituzten gizakiek, Azken Brrontze Aroan eta Burdin Aroan, eta Pirinioen bi aldeetan halako 1.500 megalito baina gehiago zenbatu dituzte, Benasquen hasi eta Leitzaran bailararaino: "Cromlech hauen helburua, hilobi gisa erabiltzeaz gain, lurraldea markatzea ere bazen", azaldu du Jaizkibelgo indusketa lanen arduraduna den Manu Ceberiok.

Hainbat ikerlarik ondorioztatu duenez, habitatari loturiko artzain eta nekazari talde ez nomadek zuten kultura zahar baten aztarna arkeologikoak dira.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Historiaurrea
Ötziren tatuaje modernoak

1991n Alpeetan Ötziren gorpua aurkitu zutenetik, egoera oso onean kontserbatutako 5.000 urteko arrastoak ikerketa asko egiteko erabili dituzte. Hasieratik arreta eman zuten azalean zeuzkan 61 tatuajeek. Adituek uste zuten tatuaje horiek azalean ebaki txikiak eginda eta,... [+]


Baskoien beste herrixka baten aztarnak aurkitu dituzte Nafarroan eta AHTren lanek suntsitu ditzaketela salatu dute

Muru Artederreta herrian, Murugain izeneko muinoan, Burdin Aroko herrixka baten horma agerian geratu da, AHTren lanentzako laginak hartzen ari zirela.  Bizilagunen hango elkarteak salatu du trenarentzako tunel baten ahoa eraikitzeak harresiaren zati bat suntsituko lukeela.


Neolitoko piragua sofistikatuak

1992. eta 2006. urteen artean, Erromako Bracciano lakuko uretan, Neolito goiztiarreko La Marmotta aztarnategia industu zuten. Berriki, Plos One aldizkarian han aurkitutako bost piraguen inguruko ikerlana argitaratu dute. Ontziak 7.000-7.500 urte inguru dituztela ondorioztatu... [+]


Duela 100.000 urteko neandertalen hortzak aurkitu dituzte Axlorren

Axlor aztarnategian (Dima), duela 100.000 urte inguruko gizakien fosilak aurkitu dituzte IIIPC  Historiaurreko Ikerketen Kantabriako Nazioarteko Institutuko ikertzaileek. Zehazki, 10-12 urteko bi haurren eta heldu gazte baten hortzak dira, eta Iberiar penintsularen... [+]


10.000 urteko harresia

Mecklenburgeko golkoan, Baltikoko uretan, ia kilometro bateko harrizko egitura bat identifikatu zuten arkeologoek 2021ean. Orain diziplinarteko ikerlari talde batek harresiari buruzko ikerketa argitaratu du PNAS aldizkarian.

Egiturak 10.000 urte inguru ditu eta gizakiak egina... [+]


Eguneraketa berriak daude