Zergatik ez nintzen joan botoa ematera
Abaltzisketan egiten zitzaigun galderak “Nahi al duzu euskal estatu burujabe bateko herritarra izan?” ez du zentzurik niretzat. Ez dut ezer “euskal estatu” baten aurka, eta ez beste inongo estaturen kontra ere, pertsonen eskubideak babesten baditu, bai barruan eta bai bere mugetatik at, eta desberdintasunak eta pribilegioak gutxitzeko lana egiten badu, behar bezala; hots mamia interesatzen zait gehiena, eta hortaz ez du ezer esaten. Etor litekeenaren ideia bat izan ahal izateko nire inguruan dagoena arretaz begiratzen dut eta panorama ez da onegia.
Emaztearekin batera jubilatuta, oraindik lana egiten dugun baserritik idazten dut gutun hau. Baserrian genuen frutagintza ekologikoko ustiapena itxi behar, bada, diru-laguntza kendu zigutelako. Tolosako bulegoan eman ziguten arrazoia: jada, titularrak 65 urteak bete ditu. Baina baldintza hauek ez dira beti berdinak – ganaderitza, ekologikoa, baratzea, PAC, ICM, eta abar–. Beste batzuetan “nekazari aktiboak” esaten du legeak. Egoera nahasia eta zaila da informazio argia aurkitzea. Gehiago jakiteko asmoz galderak egiten jarraitu nuen eta “filosofia” egiteko astirik ez zutela esan zidaten. Orduan, erakunde desberdinen “Buletin Ofizial” zerrenda bat eman zidaten ikerketarekin nire kontura jarraitzeko, nahi banu. Azkenean, ustiapena itxi behar; jarraitzeko gazterik ez dago eta erretiroa –600 euro– da aukerarik onena.
Ezin da esan erakunde lokalak hobeago egiten duenik. Azken 15-20 urteetan Abaltzisketako Udalaren diskriminazioa etengabe pairatu dugu. Zerbitzu publikorik ez dago gure inguruan eta baserrietarako sarbideak abandonatuta daude. Kargu publikoek errazago dute. Udalari interesatzen bazaio jokaera ilegalak ere onartu izan ditu, eta kaltetzen gintuenez gero azalpenak eskatu genituen. Jaso genuen jauntxokeria: “Hau horrela da eta ados ez bazaude Alegin pisuak saltzen dituzte”.
Alderdi politikoak, ezta ezkerrekoak izanda ere, ez dira oso desberdinak. Bildu koalizioak (ezker abertzalea eta gehiago), Gipuzkoako Diputazioan gobernatzen zuenean, jada lege zaharkitu bateko interpretazio berria antzeztu zuen. Baserri txiki ekologikoetan ekoiztutako lehengaia eta baserrian bertan transformatu eta enbotatzen genuen ustiakuntzak, industria bezala sailkatu gintuzten eta atzeratutako zergak erreklamatu. Argibidea eskatu genuenean dena “lege barruan” egin zela esan ziguten, eta zerga berriz bidali, oraingo honetan errekarguarekin, baina, aldaketaren arrazoirik ez.
Ustiapen ekologikoak, lehen sektore barruan, diskriminatzen gaituzten legeak, beste batzuetan legeen esanahiaren aldaketak, inongo azalpenik eman gabe, edo/eta erakundeek legeztatzeari uko egiten dioten jokaera ilegalak. Ez dira ekintza isolatuak eta herritarrok eskubidea dugu galdetzeko eta erantzun garbiak jasotzeko, baina alferrik. Pribilegioek, interes partikularrek, burokraziak, korporatibismoak, eta mota guztietako eliteek, eskubide honen praktika zailtzen dute. EAEko instituzioek, zona pribilegiatuak sortzen dituzte eta beste batzuk, lotsagabeki, baztertu. Eremu urbanoko zerbitzu publikoetan milioiak inbertitzen dituzte eta baserri inguruan batere ez, dirurik ez dagoela arrazoituz. Testuinguru honetan euskal estatu burujabe baten sorrerak ez luke ezer aldatuko, aitzitik baizik. Inork ez ditu pribilegioak galdu nahi beste gizarte berdintsuagoa egiteko. Horregatik ez nintzen joan 19an botoa ematera.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Europako lau presidente gudazaleek (Emmanuel Macron, Keir Starmer, Friedrich Merz eta Donald Tusk), maiatzaren 10ean 30 egunetako su-etena exijitu zioten Vladimir Putini. Errusiako presidentearen erantzuna: “Maiatzaren 15ean has gaitezen bakea negoziatzen... [+]
Hazparnen idekiko da –hau publikatzean ez bada jadanik egina– liburu denda berria. Et’abar deituko da. Denda tipia izanen da, euskarazko publikazioen eskaintza ukanen duena. Ez da Ipar Euskal Herri barnealdean bakarrik arituko. Hain zuzen ere, azken lau... [+]
Informazio sareetan murgilduta, aktibismo digitalaren inguruan zenbait informaziora heldu naiz. Aktibista digitaletan pentsatzen dudanean, antolaketa moduetan ere pentsatzen dut, denok ez diegu-eta arazoei berdin heltzen. Batzuek aktibismo digitalari komunikazioatik heltzen... [+]
Bilboko hooligan inbasioari buruz idatz nezakeen, baina herri txiki batean bizi naiz ni eta ez dut sufritu. Euskaraldiari buruz idatz nezakeen, eskerrak emateko euskarari bizkarra ez ematen lagundu gaituzuenoi, baina ez da hori gorputzak eskatzen didana.
Egunak daramatzat gai... [+]
Pasa den asteko berria dugu: Irunen 67 urteko garraiolari bat hil zen, kamioia kargatzen ari zela. Errepidean izan balitz, “eragozpenak errepidean” entzungo genuke; ondoren, baxu antzean, “kamioilari bat hil da istripuan”. Gipuzkoa aldean trena hartzea... [+]
Ez naiz oso konspirazio zalea. Eta are gutxiago naiz konspirazio zaleen zalea. Baina badago bat, hasieran sinesgogor harrapatu baninduen ere, luze gabe konbentzitu egingo nauena azkenean. Ikusiko zenuten zuen sare sozial gogokoenean bueltaka: Mercadona... [+]
Etxea euskal ohitura zaharretan hildakoen eta bizirik zeudenen espazioa zen. Hilda jaiotzen ziren umeak edo bataiatu aurretik hildakoak kanpoko horma baten ondoan lurperatzen ziren, teilatuaren babesean. Abizenak ere etxe bati lotuta zeuden, etxeak ematen zion izena bertan bizi... [+]
Imajinatu kiroldegiko igerileku bat, sei kortxo ilarekin. Lerro horietako baten aurrean zutunik zaude. Lehenengo kalean adineko bi andre-gizon ikusten dituzu, beraien taularekin astiro-astiro igeri egiten. Bigarren kalean, aldiz, bi neska gazte dabiltza bata bestea baino estilo... [+]
Trumpen muga zergen inguruko neurri ero bezain erratikoek ekarri dute Europako Batasuneko herrialde ugarik sektore eta enpresa kaltetuentzat dirulaguntzak bideratzea. Esate baterako, muga zergen gerrak kaltetutako enpresen aldeko14 mila milioi euroko plana onartu berri du... [+]
Historikoa izan da, Monarkia Espainiarreko epaitegi batek honako ebazpen hau onartu du: "Iratxe Sorzabal zaintzeaz arduratzen ziren funtzionarioek elektrodoak aplikatu zizkioten deklaratzera behartzeko, eta horrek zera dakar, haren oinarrizko giza eskubideak nabarmen... [+]
Energia eta telekomunikazio burujabe eta iraunkorraren aldeko manifestu kolektiboa.
Ustekabean edo... urte hasiera honetan bi mila milioitik gorako irabaziak izan omen ditu Iberdrolak, baina ez omen dago txapliguak, altxafuegoak, etxaferuak... edo dena delakoak zeruetara botatzeko egoeran, izan ere, iaz aldi berean baino %27 gutxiago irabazi omen du. Atalen... [+]
Hezkuntzari buruzko eztabaidan, gutako batzuk erabiltzen ari garen neologismoa (uste dut horrela deitu ahal diogula) da pedagogismoa, agian azalpenik behar duena. Asmoa da pedagogiari aukera bat ematea, bi gauzak bereizita. Zientifizismoa eta zientziaren arteko bereizketan... [+]
Politikan, gizartean eragiteko nahiaren eta identitate zeinuetan sakontzearen arteko tentsioa ekidinezina da. Zabaltzearen eta norberaren ezaugarriak indartzearen arteko hartu-emana politikaren adierazle baita. Bi arloak lortu nahi izaten dira, eta elkarren artean elikatzen... [+]