Zer sartu du maletan Urkulluk Moncloara joateko?
EAJren eta PPren arteko harremanak gero eta estuagoak dira. Bizkaiko Aldundian eta Gasteizko Udalean adostutako aurrekontuek bidea xamurragoa jarri diote Iñigo Urkullu lehendakariari Moncloarako bidaian. Baina oraindik badaude korapiloak askatzeko, zer gai sartu ditu maletan Urkulluk gaurko bilerara eramateko? Azken egunetan egindako adierazpenen arabera, hauek izan litezke horietako batzuk.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Kupoaren “gerra”: Eusko Jaurlaritzak urtero diru bat ematen dio (kupoa) Espainiako Gobernuari transferitu gabe dauden eskumenengatik, Espainiako armadarentzat esaterako. Gero, Espainiako Gobernuak, egin ez dituen inbertsio edo gastuen likidaziotik zenbateko bat itzultzen du. Bada, 500 milioi euro itzultzeke ditu Jaurlaritzaren arabera. Lopezen Jaurlaritzak ere aldarrikatu zuen kopuru horren itzulera, baina ez zuen Rajoyrekin negoziatzeko ahaleginik egin, PPren gogo eskasa ikusita ez zuelako “euro bakarra ere” gastatu nahi. EAJk askotan leporatu izan dio jarrera hori Lopezi. Bestalde, kupoa bost urtean behin negoziatzen da; 2012an kupo berriak finkaturik egon beharko lukeen arren, oraindik ez dira negoziatzeko eseri.
Estatutua eta transferentziak: Espainiako Gobernuak oraindik eskumen ugari transferitu gabe ditu; Eusko Jaurlaritzari dagozkion eskumenak dira, Gernikako Estatutuaren bidez. Emateke dauden eskumenetan garrantzitsuenetakoa kartzelen kudeaketa dago. Gobernuak 2011n transferitu zituen azkeneko eskumenak, Zapatero agintean zenean. Zehazki, 11 eskumen transferitu ziren ordukoan: lan ikuskaritza, erlijio irakasleak, kartzeletako irakasle eta garbitzaileak… Negoziaketa horietan EAJk parte hartu zuen, Espainiako Gobernuaren aurrekontuak babestearen truke.
Defizit helburuak malgutzea: Autonomia erkidegoek %0,75era murriztu behar dute euren defizita 2013an, Espainiako Gobernuaren aginduz. Neurri horrek ataka larrian jarri ditu erkidegoetako administrazioak, eta Rajoyren Gobernuari eskatu diote helburua malgutzeko. Espainiako Gobernuak %4,5eko defizitarekin amaitu omen zuen 2012 urtea, autonomia erkidegoek %1,5arekin, eta gizarte segurantzak %1arekin.
Bakerako aukera berriak: Urkulluk aro politiko berrian bakea kudeatzeko bide-orria aurkeztu zuen atzo eta hiru helburu azpimarratu zituen: iraganaren berrikuspen kritikoa egitea, bakea “behin betiko” sendotzea, eta bizikidetzaren kultura indartzea. Jonan Fernandez Baketik-eko zuzendaria izango da Bake eta Bizikidetza idazkaritzako arduraduna. Izendapenak Espainiako sektore erreakzionarioenekin giroa ozpindu du erabat. PPren ustez “albiste txarra” da eta AVT elkarteak Jaurlaritzarekin harremanak eten ditu.
Kartzela politikan aldaketak: Urtarrilaren 12an, Herrira mugimenduak Bilbon manifestazio erraldoia egin zuen egun berean, Iñigo Urkulluk hitz eman zuen Rajoyri eskatuko ziola kartzela politika aldatzeko. EH Bilduren esanetan lehendakariak “mezulari hutsarena” egiteari utzi eta “konpromiso zehatzak” eskatu beharko lizkioke Espainiako Gobernuari.
Estatu eredua: Urkulluk hauteskunde programan 2015erako “estatus berria” lortzea aurreikusten zuen, baina zehaztasunetan sartu gabe. Katalunian ireki den burujabetzarako prozesuak eta Espainiako Gobernuaren hainbat lege zentralistek –Wert ministroak bultzatutako hezkuntzaren erreformak esaterako–, giroa nahaspilatu diote lehendakari berriari. Urkulluk adierazi du “ahobizarrik gabe” hitz egingo duela Gobernuarekin estatu ereduaz.
Kredituak enpresentzat: Urkulluren esanetan Rajoyren exekutiboak neurriak hartu beharko lituzke finantza erakundeek “enpresentzat eta herritarrentzat” kredituaren iturria irekitzeko. Confebask-eko presidente Miguel Ángel Lujuak berrikitan adierazi duenez 2012an 2.100 enpresa itxi dira Araba, Gipuzkoa eta Bizkaian: “Ez dira itxi lan erreformagatik, baizik eta ez dagoelako aktibitate ekonomikorik, ezta kontsumorik ere”. Finantzazio beharra aipatu du patronalak eta horixe da, hain justu, Urkullu Rajoyri eskatzen ari zaiona. Lan erreformaz ez du ezer esan.
Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren... [+]
3.600 pertsona aurkeztu dira ertzain edo udaltzain izateko lan eskaintza publikoko deialdira, eta 2.800 hautagaiek ez dute proba psikosoziala edota atal teorikoa gainditu. Segurtasun sailburuak defendatu egin du Polizia izateko "exijentzia maila".
Eusko Jaurlaritzaren Familia, Haur eta Nerabeen V. plana aurkeztu du Nerea Melgosa sailburuak asteazkenean. Hamazazpi "trakzio-neurri berritzaile" jaso ditu planak, baina ez dute zehaztu noiz jarriko diren indarrean.
Kargua hartu eta urtebetera, Alberto Martínez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak lantaldean aldaketa batzuk egin dituela iragarri du, "etorkizuneko osasun sistema publikoaren eraldaketari" ekiteko: besteak beste, Gontzal Tamayo Medel sailburuorde berria... [+]
Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.
Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]
Maria Ubarretxena Eusko Jaurlaritzako bozeramailearen esanetan, “indar politiko batzuk erabaki politikoak judizializatzen ari dira”.
Vox alderdi ultraeskuindarraren eskariz EAEko Auzitegi Nagusiak 2023ko irailean baliogabetu zituen EAEKo Udal Legearen hainbat artikulu, euskararen normalizazioaren ingurukoak. Erabaki hura berretsi du orain Espainiako Auzitegi Gorenak, eta ez dago helegiterako aukerarik... [+]
Eusko Jaurlaritzako Ekonomia, Lan eta Enplegu sailburu Mikel Torresek asteazken honetan aurkeztu du EAErako gutxieneko soldataren inguruan egindako azterketa, eta 1.385 eurorainoko kopurua jarri du erreferentzia moduan, "aurreikuspen baikorrenean". ELA eta LAB... [+]
Azkenaldian osasun publikoaren egoera kaxkarra justifikatzeko erakunde publikoek gero eta sarriago aipatzen dute mediku eta espezialisten premia dagoela. Ez omen dago eskaria asetzeko nahikoa langilerik. Eusko Jaurlaritzak ardura osoa Espainiako Osasun Ministerioari egozten dio,... [+]
Eusko Jaurlaritzako Segurtasun Sailaren arabera, hainbat pertsonen arteko borroka bat zela eta bertaratu dira larunbat gauean ertzainak Ordiziara (Gipuzkoa), eta liskarrak izan dira. Bi ertzain ospitaleratu dituzte: bat lepauztaia apurtuta eta masailean ukabilkada bat jasota;... [+]
2025-2026 ikasturtean, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu EHUk. Erakundeak adierazi du kopuru hori lortzea Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarekin eta Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailarekin izandako... [+]
LAB sindikatuak kritikatu du Sidenor enpresako buruari Joxe Mari Korta saria ematea, enpresa hori "Israelgo Armada indartzeko altzairua saltzen" aritu baita orain gutxira arte.
ELA, LAB eta ESKk Eusko Jaurlaritzako Ekonomia, Lan eta Enplegu Sailaren proposamena errefusatu dute, nahikoa ez dela arrazoituta. 100 egun baino gehiago daramate lorezainek greban.
18 eta 39 urte arteko herritarrei lehen etxebizitza erosten laguntzeko Eusko Jaurlaritzak berak finantzaturiko abala iragarri berri duen honetan, soluzioa ez dela hori kritikatu dute bai LABek, bai EH Bilduk. Dagoeneko dauden eraikinak aprobetxatu eta prezioak jaitsi ordez,... [+]
Emakundek babestutako Hizkuntza aldaketa sozialerako tresna: hizkuntza inklusiboaren erabileraren ondorio batzuen azterketa teorikoa eta enpirikoa ikerketak ondorioztatu du hizkuntza inklusiboa erabiltzea garrantzitsua dela genero ezberdintasunak ez areagotzeko.