Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren publizitatearekin ere hala gertatzen da.
Aurreko urteetan bezala, Jaime Gómez-Obregon ekintzaileak Jaurlaritzaren memorien barrenak hustu ditu eta datuak agerian jarri ditu Gobiernovasco.marketing webgunean. Emaitza betikoa: Vocento, Noticias eta Prisa taldekoentzat da hedabide pribatuen artean banatutako diruaren %80 inguru. Eta zein da ondorioa? Betikoa ere bai: botere mediatikoak eskuindarra eta erdalduna izaten jarraitzeko publizitate publikoa tresna ezin hobea da.
EiTBko hedabide publikoak alde batera utzita, gaztelaniazko hedabideek diruaren gehiengo oso handi bat jasotzen dute, %93 ingurukoa, eta euskaldunek %7 inguru baino ez. Correo egunkaria da errege, 9.237.603 euro baitauzka jadanik zakuan pilatuta Gómez-Obregonek aztertu duen 2018-2024 urteen arteko epealdian, eta El Diario Vasco-k jarraitzen dio, 6.128.575 eurorekin. Kontuan izan behar da Vocentoko hedabideen kopuruak handiagoak direla beste enpresa batzuk dituztelako (adibidez autobusetako pantailen edukiak kudeatzen dituztenak), eta horien eskutik ere dirutza jasotzen dute.
Galdera ezinbestekoa da: bidezkoa ez den banaketa horrekin, hau da, diru gehien dutenen zakua gehiago gizenduta, zer ari da baldintzatzen Jaurlaritza hedabideen ekosisteman?
Aldiz, ARGIA ez da 145.000 euro jasotzera iritsi urte guzti horietan iragarkien bidez. Bere aurretik ditu Tele7, Expansión, Estrategia Empresarial, Cope edo Cadena 100, batzuk aipatzearren. Are gehiago, multinazionalen menpe dauden sare sozialetan (Facebook, Twitter, Instagram…) askoz gehiago inbertitzen du Jaurlaritzak euskal kazetaritza independentean baino.
Euskarazko hedabideak zigortzen dituen banaketak agerian uzten du Jaurlaritzak gaztelaniazko hedabideen alde egiten duela apustu eta euskaldunak gaztelaniaz irakurtzera bultzatzen dituela. Galdera ezinbestekoa da: bidezkoa ez den banaketa horrekin, hau da, diru gehien dutenen zakua gehiago gizenduta, zer ari da baldintzatzen Jaurlaritza hedabideen ekosisteman?
Gakoak PDFan
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Ibilbideen serie honetako ezberdinena dirudike Baiona Ttipiak, bere antzinako eraikinei beha jarriz gero: ez blokerik, ez adreilurik, ez maldarik.... herrixkatxo lasai bat da. Aitzitik, Errobi ondoko auzo honen historian barrena eginez gero, konturatuko gara borroka politiko... [+]
Kostako zaizu Adurtza baino auzo zaharragorik aurkitzea Euskal Herrian: aurten 1.000 urte bete ditu, Donemiliagako Goldea dokumentuan ageri denez (ikusi Gakoak honetan Josu Narbartek idatzitako erreportajea horri buruz), eta merezi bezala ospatu dute bertan bizi direnek. Baina... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Donostiako hirigunetik Urumeak banandua, nekazaritza eremu zabala zen Egia: Nabarrizene, Txurkoene, Mikelaene, Polloene... 70 baserri baino gehiago zeudela uste da. Trenbidearen etorrerak beste destino petral bat ekarri zien lur horiei, ordea: zerbitzuetarako eta... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]
1985. NATOn mantentzearen kontrako manifestazioak egin ziren Hego Euskal Herriko hiriburuetan azaroaren 10ean, tartean Donostian. Milaka lagun irten ziren kalera Koordinadora Antimilitaristaren deiari erantzunez, orduko agintariak karikaturizatzen zituzten mozorroekin. Kanpaina... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Urtemugak hausnarketarako parada izaten dira. Atzera begira jarri, egindako bideari begiratu eta, oraina ulertuta, geroa pentsatzeko. 2025 honetan, urtemuga biribila bete dugu: Gipuzkoa izenaren idatzizko lehen aipamenetik mila urte bete dira, eta aukera ezin hobea iruditu zaigu... [+]
Ekainak bost ditu gaur; udara atarian gaude eta giroak badaki. 15:00ak dira, sorbeltz saldoa aztoratuta dabil, udara beteko zeruan, kirrinka batean, eltxoak ehizatzen. Azpitik Ibaik erreparatu die sorbeltzei, eta tartean dauden enara azpizuriei; gorde ditu basozain arropak,... [+]
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]