Hedabideen artean erakunde publikoek urtero publizitatearen bidez banatzen duten diru-zakua milioika eurotan zenbatu daiteke. Baina sistema garden eta justu baten faltan, medio batzuk argi eta garbi irabazten irteten dira banaketa horretan, eta Eusko Jaurlaritzaren publizitatearekin ere hala gertatzen da.
Aurreko urteetan bezala, Jaime Gómez-Obregon ekintzaileak Jaurlaritzaren memorien barrenak hustu ditu eta datuak agerian jarri ditu Gobiernovasco.marketing webgunean. Emaitza betikoa: Vocento, Noticias eta Prisa taldekoentzat da hedabide pribatuen artean banatutako diruaren %80 inguru. Eta zein da ondorioa? Betikoa ere bai: botere mediatikoak eskuindarra eta erdalduna izaten jarraitzeko publizitate publikoa tresna ezin hobea da.
EiTBko hedabide publikoak alde batera utzita, gaztelaniazko hedabideek diruaren gehiengo oso handi bat jasotzen dute, %93 ingurukoa, eta euskaldunek %7 inguru baino ez. Correo egunkaria da errege, 9.237.603 euro baitauzka jadanik zakuan pilatuta Gómez-Obregonek aztertu duen 2018-2024 urteen arteko epealdian, eta El Diario Vasco-k jarraitzen dio, 6.128.575 eurorekin. Kontuan izan behar da Vocentoko hedabideen kopuruak handiagoak direla beste enpresa batzuk dituztelako (adibidez autobusetako pantailen edukiak kudeatzen dituztenak), eta horien eskutik ere dirutza jasotzen dute.
Galdera ezinbestekoa da: bidezkoa ez den banaketa horrekin, hau da, diru gehien dutenen zakua gehiago gizenduta, zer ari da baldintzatzen Jaurlaritza hedabideen ekosisteman?
Aldiz, ARGIA ez da 145.000 euro jasotzera iritsi urte guzti horietan iragarkien bidez. Bere aurretik ditu Tele7, Expansión, Estrategia Empresarial, Cope edo Cadena 100, batzuk aipatzearren. Are gehiago, multinazionalen menpe dauden sare sozialetan (Facebook, Twitter, Instagram…) askoz gehiago inbertitzen du Jaurlaritzak euskal kazetaritza independentean baino.
Euskarazko hedabideak zigortzen dituen banaketak agerian uzten du Jaurlaritzak gaztelaniazko hedabideen alde egiten duela apustu eta euskaldunak gaztelaniaz irakurtzera bultzatzen dituela. Galdera ezinbestekoa da: bidezkoa ez den banaketa horrekin, hau da, diru gehien dutenen zakua gehiago gizenduta, zer ari da baldintzatzen Jaurlaritza hedabideen ekosisteman?
Gakoak PDFan
Zuzeneko musika gustatuz gero, ziur azken hamarkadan Eider Iturriagak egindako argazkiren bat ikusi duzula. Bere bi grinak uztartu ditu bermeotarrak: musika eta argazkilaritza. Eszenatoki batean hain azkar pasatzen den une hori harrapatzeko abilezia du, ikuslearen begietan... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Euskararen biziberritzeari buruz asko hitz egiten ari azken urteetan eta horren inguruan ari da lanean Euskaltzaindiko talde bat. Talde horretan dago Jon Sarasua ere eta galdetu diogu zeregina zertan den. Galdetu diogu, halaber, udaberrian idatzi zuen Puprilusoko artikulu... [+]
Euskal Herrian auzo borrokalaririk bada, hori Txantrea da zalantzarik gabe. Herritarrek euren eskuz eraikia (literalki), auzoa defendatzen ikasi dute kalez kale, izan poliziarengandik, izan agintarien utzikeriatik, izan ugazaben diru-gosetik. Baina auzoa hori baino gehiago da,... [+]
Kontatzen ez dena ez da existitzen. Oso barneratuta daukagu lelo hori, baita informazioa boterea dela eta eragiteko gaitasun handia duela ere. Are gehiago gerra edo gatazketan, batik bat oraindik tresna digitalak asko garatu gabe zeudenean, informazioa ez baitzegoen hain eskura... [+]
Ezagutu dezakezu Euskal Herria gure txoko eder eta famatuenak bisitatuta, Instagramerako edo postal baterako argazkiak aterata zure buruari, kostaldeko paisaietan edo monumentu bisitatuenetan irri eginez. Baina ez duzu Euskal Herria guztiz ezagutuko. Horretarako, hobe zenuke... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Goizegi Hiltzeko
Ødei
Autoekoizpena, 2025
53 min.
Ulertzen nauten herrian ez da musika hau entzuten. Rap musikak akaso urte okerragoak izan ditu Euskal Herrian, baina oraindik ez da beste batzuen altuerara heldua. Denentzat ditu koplak Odei Barroso... [+]
Bizikleta hartu eta errepidera ateratzeko gogoa. Olatu gainean surf egiteak zein sentsazio eragiten duen probatzeko irrika. Mendirik mendi ibiltzearen plazera sentitzea. Mendian, hainbestean, baina emakumeak ez du erraza izan gizonenak izan diren kirol eremuetan sartzea... [+]
Okindegiko ilaran, bi emakume. Itxuraz erdi-ezagunak, hitz egiteko duten moduagatik. Pareko egunkaria hartzeko keinua egin du bietan zaharrena dirudienak, eta zera esan dio besteari: “Dauden albisteekin, agian gaur nahiago izango dut animalien dokumental bat ipini”... [+]
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Sorkuntzarako, gozamenerako eta aldarrikapenerako espazio moduan dute oholtza musikari askok, baina bere ingurumarietan katramilatzen dira sarri, eta espazio "bortitz" bihurtzen da hegemonikoak ez diren gorputz askorentzat. Presio estetikoa, egiteko modu deserosoak,... [+]