Zaintza
Norbere buruarena. Senitartekoena. Lagunena. Komunitatearena. Zaintza balioan jartzen hasiak gara, gertukoenen bideo-deietatik hasi eta auzo eta herrietako zaintza sareetaraino.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Zaintza sareak osatu diren tokietan, auzokideek egiten dizkiete erosketak etxetik ateratzerik ez dutenei edota baliabide ekonomiko urriak dituzten bizilagunei; zenbait zahar-etxetako langileek 24 orduak bertan pasatzea erabaki dute, guztion osasunaren onerako; nekazarien produktuak salerosteko bide berriak bilatu dituzte herritarrek; Jaurlaritzatik azokak ixteko agindua iritsi denean, zenbait udal izan dira eurenak zabalik mantentzea erabaki dutenak; zenbait eskolak ekinbide propioz banatu dituzte baliabideak beharra duten ikasleen artean.
Adibide batzuk baino ez dira, komunitatearen ekina herritarrek lehen lerrora ekarri dutela erakusten digutenak. Izan ere, lehenago ohartu gabe bageunden, ohartu gara gure gorputzok zaurgarriak direla eta elkarren beharra dugula. Geure buruok zaintzekotan komunitatea dela zaindu behar duguna. Azken batean horixe da, adibidez, gertuko elikagaiak kontsumitzea: gure komunitateko pertsonak zaindu eta beste lurraldeetako lurren eta gorputzen esplotazioa ekiditeko alea jartzea. Eta horixe bera da hizkuntza gutxituak zaintzea ere, elkarreraginean gaudenok, bizitzeko eta komunikatzeko ezinbesteko elikagai hizkuntza bat duten gorputzak baikara. Pertsona gisa eraikitzeko era bat daukagunak, kultura baten parte garenak.
"Besarkaden, begiraden, aurrez-aurreko ahotsen faltan, 'zuen falta sumatzen dut' bezalako hitzak erreskatatu dituen gorputza naiz"
Besarkaden, begiraden, aurrez-aurreko ahotsen faltan, “zuen falta sumatzen dut” bezalako hitzak erreskatatu dituen gorputza naiz. Kulturak eta sormenak egoten laguntzen, gozarazten, biziarazten duten gorputza. Eta kezka bat dabilkit: sortzaileak gu zaintzen ari diren bezala zaintzen ote dituen komunitateak eurak. Komunitatean topatuko al ditugun kultur sorkuntzak eskuratzeko bide berriak, sortzaileek euren lana baldintza duinetan egin ahal izan dezaten. Edo, azokak zabaltzera Jaurlaritza bultzatu dugun moduan, bultzatuko al ditugun Euskal Herriko hiru administrazioetako arduradunak euskara eta euskal kulturarekiko dagokien ardura hartzera. Komunitatea zaintzea bai baita geure gorputzak zaintzea.
Xalbador zenaren Herria eta hizkuntza bertso sorta datorkit gogora uneotan. Hark zioenari kontra egin gabe, esaldi ezagunari buelta emateko lizentzia hartuko dut, amaitzeko: herria da bihotza, hizkuntza gorputza.
Izarne Zelaia Arratibel
Euskal Herrian Euskarazeko kidea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Oraingoan ere barrenak mugituta natorkizue, beldurretik eta izutik, uzkurtuta eta larrituta. Ze herri geratzen ari zaigun, zer datorkigun epe motzean, zer utziko diegun gure ondorengoei. Saiatzen naiz pentsatzen posible dela datorrenari aurre egiteko egiturak sortzea,... [+]
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Madalenetan murgilduta gaudela irakurriko duzue askok artikulu hau, bestela ere pentsatu gure etorkizuneko egunerokoan, jai giro herrikoiak aurrez irudikatzen duen herria baita urte osorako desio dugun herri eredua, deskantsu pixka bat gehiagorekin, noski. Badira urte batzuk... [+]
Behin batean, esku bakoitzean sei hatz zituen ume bat ikusi zuen Kelly doktoreak. Gurasoek ebakuntza egiteko erabaki irmoa hartua zuten, baina umeak ez zuen nahi. Mutikoak sei edo zazpi urte izango zituen, eta ederra zen.
– Ez! Nahi ditut denak. Nireak dira eta nahi... [+]