Zaballan hil zen Maleken familia ez dator bat bertsio ofizialarekin eta auziaren prozeduran aurkeztuko da
Otsailaren 28an hil zen 22 urteko presoa Arabako Zaballa espetxean. Jaurlaritzak adierazi zuen presoak bere buruaz beste egin zuela eta ez zegoela suizidioen aurkako programan sartuta horretarako zantzurik ez zegoelako. Familiak dio Malek “oso egoera latzean” zegoela eta hil aurretik espetxean bertan suizidatzeko beste saiakera bat egin zuela. Salhaketa Arabak kontzentrazio batekin salatu ditu iragan asteko bi presoren heriotzak.
Ofizioz auzibidea irekitzen da espetxean heriotza bat gertatzen denean, gertatua ikertzeko, eta Maleken heriotzaren ikerketa Gasteizko 3. Instrukzio Epaitegiaren esku dago. Familiak auziaren prozeduran aurkeztea erabaki du ikerketa itxi ez dadin, espetxeak eta Jaurlaritzak heriotzaz eman duten informazioarekin ez datozelako bat. Bertsio ofizialaren arabera Malekek bere buruaz beste egin zuen, eta ez zegoen suizidioen aurkako protokoloan espetxeko zaintzako langileek ez zutelako horretarako arriskurik antzeman.
Suizidio saiakera aurretik
“Bagenekien oso egoera latzean zegoela, bisita batean esan zigun [suizidatzeko] saiakera bat egin zuela”, adierazi dio senide batek Euskadi Irratiari. Azkenaldian Malekek droga kontsumoa nabarmen igo zuela ere ziurtatu du. Senideak zalantzan jarri du zaintzako langileek Maleken arrisku egoeraz ez ohartu izana, eta protokoloa zergatik ez zitzaion ezarri jakin nahi du. “Nahi dugu jakin zein egoeran zegoen Malek hil baino bi aste lehenago, eta zein egoeran hil zen egunean”.
Nerea Melgosa Berdintasun, Justizia eta Gizarte Politika sailburuak, “harrituta” agertu da eta adierazi du “ez duela ulertzen” familiak auzibidean aurkezteko hartutako erabakia, Euskadi Irratiak jaso duenez. Suizidioen aurkako protokoloa berrikusteko prest azaldu da, eta ziurtatu du Jaurlaritza prest dagoela familiari behar duen laguntza emateko, “orain arte bezala”.
Erakundeen laguntza eza
Hain zuzen ere, familiak erakundeen laguntza eza eta “indarkeria instituzionala” kritikatu ditu. Azaldu du, besteak beste, arazo handiak izan dituztela Maleken pasaportea eta heriotza agiria eskuratzeko, zeinak gabe ezinezkoa den gorpua Aljeriara bidaltzea. Herriratzeak dakartzan gastuei aurre egiteko nahikoa diru ere ez dietela eman kritikatu dute. Aldiz, eskerrak eman dizkiote komunitate musulmanari, egin duen diru bilketari esker gorpua herriratu ahal izango dutelako.
Salhaketaren mobilizazioa
Salhaketa Arabak elkarretaratzea egin du eguerdian Gasteizko Andre Mariaren plazan, iragan astean Zaballan eta Martutenen izandako bi presoren heriotzak salatzeko. Euskal Herrian preso dauden pertsonen egoera salatu du elkarteak, preso batzuk eramaten dituena “ beren buruaz beste egitea irtenbide bakartzat” jotzera. Azken bi heriotzen kasuan suizidioen aurkako protokoloa “ez da aintzat hartu” Salhaketaren ustez. “Akats hori larritasun handikoa eta atzera bueltarik gabekoa izan da. Kartzelako arazoaren izebergaren punta baino ez da".
Nafarroako espetxe egoeraren mapatzea txostena aurkeztu du elkarteak Nafarroako Parlamentuan, 2024. urtean jasotako datuekin eta Iruñeko espetxeko presoen testigantzekin. Presoek salatu dute pilatuta dituztela moduluetan, eta batzuetan jipoiak eman dizkietela espetxeko... [+]
“Saihestu egingo dira giza eskubideen, ordenamendu juridikoaren eta espetxeetako tratamendu psikosozialaren aurkako balioak eta jarrerak babestea, justifikatzea eta goratzea ekar dezaketen adierazpenak”, dio, besteak beste, agiriak. Azaroan Eusko Jaurlaritzako... [+]
34 edo 35 urteko gizonezkoa, gasteiztarra eta alaba baten aita, ostegunetik ostiraleko gauean hil zen, Salhaketak jakinarazi duenez. Elkarteak gogoratu du Jaurlaritzak espetxe eskumena hartu zuenetik hiltzen den bederatzigarren presoa dela, eta egiturazko aldaketak eskatu ditu... [+]
Torturaren kontrako eguna baliatuz, Aske antolakundeak prentsaurrekoa egin du Bilboko Justizia Jauregian. Gaur egun ere tortura gauzatzeko baldintzek bere horretan jarraitzen dutela salatu dute.
Alarma jo du, beste urte batez, OIP Presondegien Nazioarteko Behatokiak. Abenduaren lehenean marka berri bat hautsi zen frantses estatuan, 80.792 pertsona atxiloturekin. Espetxe-administrazioaren aitzinikuspenen arabera, gainera, 86.000 baino gehiago izan litezke 2027an egungo... [+]
Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]
Nafarroako Salhaketak jakinarazi duenez, laguntza hori ezinbestekoa zen preso egondako pertsonek "gutxieneko oinarri ekonomiko bat" eduki zezaten, "askatasunean bizitzen hastera igarotzean". 480 eurokoa baino ez zen subsidioa.
Presoa ziegan aurkitu dute hilik ostegun iluntzean. Eusko Jaurlaritzak esan du suizidio kasu baten aztarnak dituela. Gainera, Jaurlaritzak 2021ean espetxeen eskumena jaso zuenetik hiltzen den zazpigarren presoa da.
Ostiralean aurkitu zuten hilotz, “gaindosi” zantzuekin, Naiz-ek argitaratu duenez. Jaurlaritzak ez du heriotza baieztatu asteartera arte, eta autopsiaren emaitzen zain dagoela adierazi du. EAEko espetxeen eskumena hartu zuenetik espetxean hiltzen den seigarren presoa... [+]
Espetxeetako osasun zerbitzuaren gabeziez mintzatu da Libertad Francés Lecumberri, Salhaketa Nafarroa elkarteko koordinatzailea: “Osasun arloko langileak espetxeko logikekin eta irizpideekin kutsatzen direnean, zenbait eskubideren bermatzaile izan beharrean,... [+]
Kartzeletako funtzionarioen protestak aitzakiatzat hartuta, milaka preso erabat giltzapetuta eduki dituzte Kataluniako sei espetxetan.
Iragan astean Oroitz Herrero 26 urteko irundarra hilik aurkitu zuten Arabako Zaballa espetxeko bere ziegan. Eusko Jaurlaritzaren arabera “heriotza naturala” izan zen. Gaztearen senideek ARGIAri adierazi diote, ordea, Herrerori ez diotela arreta mediku egokirik eman... [+]
Eusko Jaurlaritzak espetxeen transferentzia bere gain hartu zuenetik, duela bi urte eskas, laugarren heriotza izan da euskal kartzeletan, hirugarrena Zaballako espetxean.
Salatu du larunbatean bere burua urkatu zuen presoari ez zitzaiola suizidioen aurkako protokoloa ezarri eta ziegan bakarrik zegoela, aurreko egunetan “ondo ez zegoela” adierazi bazuen ere. Azpimarratu du Jaurlaritzak espetxeen eskumena hartu zuenetik bere buruaz... [+]