Pew Research Centerren arabera, klase ertaina (73.400 dolarreko urteko diru-sarrerekin) jada ez litzateke egungo gizarte estatubatuarrean nagusi izango, azken lau hamarkadetan beherakada motel baina progresiboa jasan baitu. Horrela, Pew delakoaren arabera, 1971n, klase ertaina biztanleriaren % 61 zen (80 milioi biztanle inguru), eta gaur egun, berriz, ez litzateke % 50era iritsiko (% 49,9) subprimeen krisiaren, higiezinen burbuilaren eztandaren eta 2008ko burtsako crash-aren ondorioz.
Azpimarratzekoa da "krisiaren galtzaileen" artean, afroamerikarrez eta latinoez gain, zorpetutako unibertsitateko gazteak eta unibertsitateko ikasketarik gabeko eta balio erantsi txikiko enpleguak dituzten 45 urtetik gorako heldu zuriak agertzen direla lehen aldiz.
Biztanleriaren segmentu hori, langabeziaren lerroetan sartuta geratu ondoren, depresioa, alkoholismoa, drogazaletasuna eta suizidioa eragiten zituen zirkulu lehergarri batean murgildurik geratuko zen, "amets amerikarraren" zozoa desagertzen ikusi ondoren. Horrek albo-ondorio gisa izango zukeen populazio zuriaren segmentu hori demokraten eta errepublikanoen establishment-arekiko desafektatzea.
2024ko hauteskunde presidentzialetan Trumpen garaipena gertatuz gero, mugarri historikoa izango da, diktadura bigunen paternalismoaren iturrietatik edango duen gobernu orwelliarraren hasiera izango baita
Horrela, NBCren inkesta baten arabera, herritar zurien % 54 "sistemarekin haserre" egongo lirateke, latinoen % 43ren eta afroamerikarren % 33ren aurrean, amets amerikarraz fidatzen jarraitzen baitute, eta horrek boto-emaile zuriak establishment tradizional errepublikanoaren aginduekiko jarrera politikoki okerrak eta erregogorrak babestera eramango lituzke.
45 urtetik gorako sumindu zuriek Trumpi eta "Amerika sakonaren" botere eremuak kontrolpean dituzten alderdi neonazi eta supremazista zuriei emandako laguntzan sinbolizatu zen hori, David Duke KKK-ko buruzagi ohiaren hautagaitzari emandako babes irmoan isla izanez.
2024ko hauteskunde presidentzialetan Trumpen garaipena gertatuz gero, mugarri historikoa izango da, diktadura bigunen paternalismoaren iturrietatik edango duen gobernu orwelliarraren hasiera izango baita.
Autokrazia horren ezaugarri nagusiak hauek izango dira: liderra gurtzea, desinformazioa erabiltzea eta biztanleria ez-zuriaren eta disidentzia politikoaren kontrolpean egon eta, de facto, diktadura ikusezina izango litzateke, kohesio-estrategia sendoetan (masen manipulazioa eta liderraren gurtza) eta White Powerren itzuleran oinarritua.
Horrela, AEBko Erroldaren Bulegoaren arabera, 2043 inguruan zuriak ez dira AEBko biztanle gehienak izango, eta hispaniar biztanleriaren batuketaren bidez desplazatuko dira, gaur egun 53,3 milioitik 128,8 milioira igoko litzatekeena 2060an, eta afroamerikarra, egungo 41,2 milioitik proiekzioetan aurreikusitako 61,8 milioira pasako litzatekeena.
Germán Gorraiz, analista
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.
Aurten,... [+]
Zenbat min jasan dezake bihotz batek?
Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?
Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.
Jolasa bukatzea... [+]