Uber-en barne-dokumentu filtratuek agerian utzi dute beren estrategia: “Seko ilegalak gara”

  • Uber enpresa estatubatuarrak mundu osoko hirietan sartzeko zein estrategia erabili zuen estrategia agerian utzi dute filtratutako 124.000 dokumentuk. Legeak propio urratu, jendea engainatu eta gobernuen aurkako lobby-lana egin zituzten besteren artean, The Guardian egunkariak argitaratu duenez, Ikerketa Kazetarien Nazioarteko Partzuergoaren (ICIJ) ikerketa. Besteren artean agerian geratu da Macronek isilpean enpresari lagundu ziola Frantziako Estatuan sartzen.

Taxi-gidarien protestak bere mesedetan baliatu nahi izan zituen Uber-ek. Argazkian, Buenos Aireseko taxistak / Yair Cohen. Wikimedia

2022ko uztailaren 11n - 08:23
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

2013 eta 2017 arteko dokumentuak zabaldu dira asteburuan eta enpresako zuzendaritzako kideen arteko komunikazioak jasotzen dituzte. Haietako batek onartzen du "piraten" moduan jokatzen dutela, eta beste dokumentu batean aipatzen da: "Seko ilegalak gara" ("We are fucking illegals"). Etikoki zalantza handiak sortzen dituzten praktikak ageri dira filtratutako dokumentuetan, hainbat herrialdetako lehen ministroak, presidenteak, enpresariak edota hedabideetako buruak limurtzeko estrategiak tartean.

Gidaria barne duten autoak alokatzeko zerbitzu moduan jaio zen Uber 2009an. Ohiko taxien antzera erabiltzen da, baina gidariak partikularrak dira, ez profesionalak. Europako 28 hiritan, AEBetako, Mexikoko eta Kanadako 68tan, eta Hegoamerikako, Ekialde Ertaineko, Afrikako eta Asiako beste zenbait hiritan erabilgarri dago, Wikipedian irakurri daitekeenez.

Azaleratutako informazioaren aurrean, konpainiak adierazi du ez duela aitzakiarik jarriko iraganean gertatutakoengatik, eta gaineratu du ez datozela bat gaur egun dituen baloreekin: "Azken bost urteetan egindakoagatik eta datozen urteetan egingo dugunagatik epai gaitzaten nahi dugu".

Taxistekin gatazka

Uber-ek taxilariekin gatazka bere mesedetan baliatu zuen, agintarien eskutik hainbat baimen lortzeko, filtratutako dokumentuen arabera. Belgikan, Espainian, Italian eta Frantzian, esaterako, taxilariek protestak deitu zituzten kaleetan Uber bezalako zerbitzuen aurka. Parisen, kontramanifestazioetan parte hartzera deitu zituen bere gidariak Uber-ek. Ohartarazi ziotenean "eskuin muturreko matoiek" erantzun egingo zutela eta "borroka bat elikatzen ari zela", "merezi" zuela aipatu zuen garai hartako kudeatzaile zen Travis Kalanick-ek: "Indarkeriak arrakasta bermatzen du, eta tipo horiei aurre egin behar zaie, ezta?". Gidariak "arma gisa" erabiltzea planteatu zuen, eta jasan zezaketen indarkeria "polemikaren sua elikatzeko" baliatu behar zutela. Beste hainbat hiritan errepikatutako gidoiari erantzuten zien horrek guztiak, filtratutako mezu elektronikoen arabera: Kaputxadunek, ustez taxilariek, 2015ean Amsterdamen eraso egin zietenean Uber-eko gidariei, agintariek baimenak eman zizkieten.

Macron-en laguntza

Beste dokumentu batzuek Uber-eko buru ohiak eta Frantziako presidente Emmanuel Macron-en arteko elkarrizketak jaso dituzte. Artean Ekonomia ministroa zen Macron eta honek onartu zuen enpresa isilpean lagundu zuela Frantzian egonkortzeko erraztasunak emanez. Aldiz, Olaf Scholz kantziler alemaniarra "benetako pailazoa" dela aipatzen da Kalanick-en eta zuzendaritzako gainerako kideen arteko komunikazioetako batean, Hanburgoko alkatea zenean eskatu zuelako gidarien soldatak igotzea.

Bestetik, enpresak "panikoaren botoia" deitutako zuen, Kalanick-en aginduz abiatzen zen operazio informatikoa. Ikerketa edo sarekadarik izan zitekeela aurreikusten bazuen, makinak zerbitzarietatik deskonektatu eta edukira sarbidea oztopatzen zuen Uber-ek. Uber Files dokumentuetan jasotzen denez, gutxienez sei bider erabilia izan zen botoi hori urtebetean: Frantzia, Kanada, Herbehereak, Belgika, India, Hungaria eta Hong Kong.

"Egunsentiko sarekadatarako" balizko esku-orria ere aipatzen da dokumentuetan. Politikariak presionatzen zituen Uber-ek, legeei iskin egiteko. Halaber, sarekadak gertatzean, Uber-eko langileek inolako artxiborik ez zeukan bilera-gelara eramaten zituzten autoritateak, eta sekula ez zituzten bakarrik uzten.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Ekonomia
Langile bat hil da Gasteizen, altueratik erori eta gero

Langilea uztailaren 15ean hil zen eraikin baten estalduraren konpontze lanak egiten zebilela, eta ostegunean jakinarazi du ELA sindikatuak. Estaldura apurtu, eta altueratik erori zen. Guztira 31 langile hil dira Hego Euskal Herrian 2025ean, bostgarrena Araban.


1.385 euroko gutxieneko soldata: Jaurlaritzaren azterketaren bi hutsune eta alde on bat

Eusko Jaurlaritzako Ekonomia, Lan eta Enplegu sailburu Mikel Torresek asteazken honetan aurkeztu du EAErako gutxieneko soldataren inguruan egindako azterketa, eta 1.385 eurorainoko kopurua jarri du erreferentzia moduan, "aurreikuspen baikorrenean". ELA eta LAB... [+]


Genozidioaren ekonomia Palestinan: Francesca Albanesek lotsagarri utzi ditu multinazionalak

Carrefour, CAF, Crédit Agricole, BlackRock... Francesca Albanese Palestinar Lurraldeentzako NBEko errelatore bereziak enpresa sare handi bat egin du Israel burutzen ari den Gazako genozidioaren konplize bere azken txostenean, eta horien arduradunak ikertzeko eskatu du... [+]


Tubos Reunidoseko enplegu espedientea “azken urteetako produkzio egoerarik onenean” inposatu nahi dutela salatu du ESK sindikatuak

ESK-k azpimarratu du zuzendaritzak soldatak igo dituela, langileen prestazioak murrizten ari diren bitartean. Berez, 2020tik abiatzen duten seigarren espedientea da honakoa.


Xabi Alonsoren Igeldoko txaleta eraiki zuen enpresaren eta Donostiako Udalaren aurkako salaketa jarri dute talde ekologistek

Haritzalde eta Ekologistak Martxan Gipuzkoa elkarte ekologistek salaketa aurkeztu dute Gipuzkoako Fiskaltzan. "Prebarikazioa" eta "Ondasun publikoen usurpazioa" leporatzen dizkiete txaleta eraiki zuen Tavaro XXI enpresari eta Donostiako Udalari, etxearen... [+]


2025-07-15 | ARGIA
Sanferminak amaituta, Iruñerriko autobusek greba utzi dute, irailera arte

Zerbitzu minimoek eragin handia izan dute Iruñerrian jaietan. Negoziazioan aritu dira, baina ez dute akordiorik erdietsi. Normaltasunez jardungo dute udan, eta irailean berrartuko dituzte lanuzteak.


Kataluniako finantzaketa akordioa: galdera gehiago, erantzunak baino

Espainiako Gobernuaren estrategia politikoaren barruan mugitu du fitxa PSOEk: protagonista handirik gabeko irudi batekin jakinarazi dute akordioa, baina detaile gutxi emanda eta datarik ipini gabe.


2025-07-15 | Mikel Aramendi
ANALISIA
XXI. mendeko arma-lehiaketaren probalekua izan behar al dugu?

Eskarmentu ikaragarria –hitzaren adiera etimologikoan, besteak beste– dugu europarrok arma-lehiaketetan. Eta, paradigmatzat hartu ohi denetik, XIX. mendearen amaiera eta XX.aren hastapeneko hartatik, mende eta laurden igaro denean arma-lehiaketa kartsuenera itzuli... [+]


Etxeko langileen hitzarmenaren auzia Espainiako Auzitegi Konstituzionalera eraman du LABek

Etxeko langileek jasaten duten "prekaritateari" aurre egiteko, "neurri zehatzak" biltzen dituen dekalogo bat aurkeztu du sindikatuak, Bilbon. Auzia lehenbizi Espainiako Auzitegi Gorenera eraman zuela jakinarazi du LABek, baina auzitegi horrek ez diola... [+]


Desazkunde turistikoaren aldeko Euskal Herriko topaketak egingo dituzte Donostian

BiziLagunEkin plataformak desazkunde turistikoaren aldeko Euskal Herriko topaketak iragarri ditu, Donostian, elkar ezagutzea, esperientziak partekatzea eta gogoeta kolektiboa egitea helburu. Egitarauaren xehetasunak datozen asteetan jakinaraziko dituzte.


Ez onartu hiriaren salerosketa, ez irentsi itxurakeriaren amua

Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]


Abantoko alkate jeltzalea herria zeharkatuko lukeen argindar linea proiektuaren aurka agertu da

"Kalte nabarmena" eragingo luke proiektuak, alkatearen esanetan. Abantoko EAJ, ""eragin txikiagoko" alternatiben alde kokatu da, "nahiz eta aukera horien kostu ekonomikoa handiagoa izan".


Gasteizko lorezainek greban jarraituko dute sindikatuek Jaurlaritzaren proposamenari uko egin eta gero

ELA, LAB eta ESKk Eusko Jaurlaritzako Ekonomia, Lan eta Enplegu Sailaren proposamena errefusatu dute, nahikoa ez dela arrazoituta. 100 egun baino gehiago daramate lorezainek greban.


Hiru eguneko greba abiatu dute berriz Gipuzkoako erresidentzietako langileek, manifestazio jendetsu batekin

Lurraldeko erresidentzietan eta eguneko zentroetan 5.000 langile daude, eta horietako %40k borondatezkoak ez diren kontratu partzialak dituzte. Aldundiari dagokion ardura hartzeko eskatu dio ELA sindikatuak.


Eguneraketa berriak daude