Gazteleraz aski ezaguna den mucho ruido y pocas nueces esamoldeak –literalki “zarata asko, intxaur gutxi”–, oso antzeko baliokidea dauka euskaraz: “Urrutiko intxaurrak hamalau; gerturatu, eta lau”. Nahiago nuke intxaur pandemia koronabirusarena baino, baina bigarrena daukagunez –eta laster amaitzeko asmorik gabe, zoritxarrez–, txertoa sortu zuten konpainiei bi atsotitzak esleitu dakizkiekeela bururatzen zait.

Gure eguneroko bizitzan inoiz ez bezala sartu den Pfizer farmazi konpainia estatubatuarrak –gaurdaino oso sonatua bereziki Sildenafilo (Viagra) eta Lorazepam (Orfidal, antsiolitikoa) kontsumitzaileen artean–, iragarri berri du helduek (+80) bere txertoaren laugarren dosia beharko dutela koronabirusa garaitzeko.

Enpresaren webeko artikulu gunean irakurri daitekeenez (www.pfizer.com/news/articles), konpainiaren Zientzi eta Osasun Arazoetarako buru den Alejandro Cané doktoreak zera esan du What is a Variant? erreportajean: “COVID-19aren kontrako txertoek aski ondo funtzionatu badute ere (...), etorkizuneko mutazioren batek birusa alda dezake, txertoa garaitzen duena”.

Duela bi urte eskas pare bat dosirekin “% 90eko babesa” saltzen zutenek, eta kolektibo zaurgarrien %70a txertatzea “nahikoa” zela ziotenek, bi ziztadekin konformatu ez eta hirugarrenaren bila doaz aspaldi. Orain lau agindu dituzte, eta bihar hamalau. Nola sinistu %90eko etekina hitzeman, eta %50a soilik lortzen duen plana?

Bai, egia da badaudela oroimen dosiak eskatzen dituzten txertoak, tetanosarena kasu (J. Alberto, Mikrobioen mundu liluragarria). Azken horrek bost dosi aurreikusten ditu... bizitza osoan. COVIDarenak lau behar ditu orain, bi urteko epean. “Baina gripearena ere urtero jartzen zaie kolektibo zaurgarriei!”. Horixe, zaurgarriei; ez 16 urtetik gorako edonori.

Canék berak aitortu du mutazio berriek Pfizer eta BioNTech-ek sortutako Comirnaty txertoa gainditu dezaketela, eta txertoak ez duela kutsatzea erabat saihesten. Sobera jakina da hori: nik neuk, denok txertatuta geunden afari batean jan nuen birusa, bere omikron aldaeran. Zertarako beste dosi bat eskatu, mutazio berriak postrean badatoz?

Txertoen menua ere askotarikoa zen hasieran, baina azkenean Comirnaty eta Moderna etxearen Spikevax besterik ezin dezakegu hartu. Oxfordeko Unibertsitateak AstraZenecarekin prestatutakoak odolbilduak ei zekartzan, eta Johnson&Johnson-enak xanpain izena duen Guillain-Barré sindromea. Comirnaty zein Spikevaxen prospektuetan agertzen diren miokarditis edo perikarditis arriskuak ez omen dira hainbesterako –eta jakin badakigu merkatu globalean bi aukera besterik ez izatea oso ohikoa dela Eduard Bernays-en garaitik hona–.

Canérekin bat etor naiteke aspektu jakinetan txertaketak ongi funtzionatu duela dioenean, gurean behintzat ZIUko kolapsoen beherapena ikusita. Kutsadura-indizeek ordea ez diote halakorik, eta hori populazioaren %90 baino gehiago txertatuta egonda –Hego Euskal Herrian behintzat–.

Oraino, Orfidal antsiolitikoa da, nire ustez, Pfizerrek sortu duen medikamendurik eraginkorrena: 2020ko abenduan –pandemia betean–, botikari batek inoiz ez bezala saldu egin zuela esan zidan. Viagra ez zuen aipatu, agian medikamendu horrek aupatzen duen organoaren azpitik batzuk daukaguna gehiago ezin dakigukeelako puztu, azken informazioen arabera kutsadura-kurbak egiten duen bezala, berriro. Seguru aski, bosgarren dosia falta zaigu.