“Testuaren esklabu izan gabe, agendari nire ekarpena egiten saiatu naiz”
Ilargia eta Landareak agendan Jakoba Errekondoren aspaldiko konplizea da Antton Olariaga marrazkilaria. 2023ko aleari ere berak jarri dizkio irudiak, eta sortze prozesuaren inguruan gehiago jakiteko, elkarrizketa egin diogu komikigile usurbildarrari. Baratzerik ez omen du, baina agendaren kontrazalak dioenez, uzta ederra sortu du honezkero urteotako hartu-emanean.
Animalia laguntzaileak dira aurtengo agendako gaia. Barazkiak baino errazago egin zaizu horiek marraztea?
Tira, lehenbiziko deian esan zidatenean xomorroak, intsektuak eta piztiak egin behar genituela, susto txiki bat hartu nuen. Pentsatu nuen, “agenda osoa intsektuz josia egin behar al dugu?”. Baina gero, Jakobarekin hitz eginda eta hilabete bakoitzeko ilustrazio bat izanen zela argituta, esan nuen, “ongi tratatu beharko ditugu, bada, animalia horiek”.
Eta, lehen susto hori eta gero, nondik jo zenuen?
Beti izan ditut gustuko Erdi Aroko piztiarioak, animaliak eta testuak azaltzen ziren horiek, eta horrek eman zidan pista. Piztiarioetan animaliak azaltzen ziren, bakoitza bere nortasunarekin, ekintza bat egiten, lagunekin nahiz etsaiekin, landarez inguratuta… hortik jotzea erabaki nuen, animalia bakoitzari zein nortasun emango nion eta nortasun horri lotutako ekintza eta tokia pentsatzen.
Nola izaten da sortze prozesuko elkarlana, testuen eta irudien osatze hori?
Mamia beti Jakobak ematen du, berak daki hortaz, ni ignorante hutsa naiz. Beraz, hilabete bakoitzeko protagonistak berak eman dizkit, eta azaldu zer egiten duen animalia bakoitzak, zein ezaugarri dituen, eta abar. Datu horiekin guztiekin eszena bat montatu dut nik, bakoitzaren nortasunari lotuta. Adibidez, armiarmak sarea du lagun, eta gaur egun sarea interneta da. Bada, hor jarri dut armiarma bere beso guztiekin, ordenagailuetan xomorroen bila. Adarjotze puntu bat beti izan behar da, bestela aspergarria izan daiteke, eta pentsatzen dut irakurleak ere eskertuko duela. Beraz, agendako mamia duintasunez apaintzen eta dotoretzen saiatzen naiz ni, baina ez testuaren esklabu izanez, baizik ekarpenak eginez eta nire ikuspegiarekin osatuz, nolabait.
Baratzerik ez duzula esan izan duzu, baina urte mordoxka daramatzazu baratzeari lotutako agenda honetan lanean. Zer jaso duzu lanketa horretatik?
Alde batetik, harremana, Jakobarekin dudan hartu-eman pertsonal hori. Gustatzen zait berarekin eztabaidatzea, “zer iruditzen zaizu hau, eta beste hori…?”. Horrela aritzen gara. Hala ere, nire abiapuntua ignorantzia da, baratzeaz ez baitakit ezer. Beraz, ikastera noa, eta formula egokiak bilatzera. Azkenean, lagunak izateaz aparte, honezkero konplize ere egin gara Jakoba eta biok.
Bideo honetan ikusentzun daiteke Alegian egin zen Ilargia eta Landareak agendaren aurkezpen berezia: Jakoba Errekondo eta Antton Olariagaren hitzartzeak, Iñaki Sanz Azkue biologoaren azalpenak eta Unai eta Eñaut Agirren bertsolariak bertso zaharrak kantari:
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]
Gipuzkoako hamaika txokotatik gerturatutako hamarka lagun elkartu ziren otsailaren 23an Amillubiko lehen auzo(p)lanera. Biolur elkarteak bultzatutako proiektu kolektiboa da Amillubi, agroekologian sakontzeko eta Gipuzkoako etorkizuneko elikadura erronkei heltzeko asmoz Zestoako... [+]
Emakume bakoitzaren errelatotik abiatuta, lurrari eta elikadurari buruzko jakituria kolektibizatu eta sukaldeko iruditegia irauli nahi ditu Ziminttere proiektuak, mahai baten bueltan, sukaldean bertan eta elikagaiak eskutan darabiltzaten bitartean.