Sorpresa, asimetria, inteligentzia
Aurkaria ezustean harrapatzeak, sorpresa-faktorea alde izateak, gerrarako duen balioaz hainbeste idatzi da ezen klasikoei kasu egitea izaten dela halakoetan zentzuzkoena oinezkoarentzat.
Eta, gerra-kontuetan, klasikoetan klasikoena, noski, Suntzu da beti. Ez dago Gerraren artea-ren lehen kapitulutik aurrera joan beharrik: “Engainuan oinarritzen da edozein gerra. Horregatik, erasotzeko gai garenean, ezin dugula itxura egin behar dugu; gure indarrak sasoian ditugunean, geldo gaudela eman behar dugu; hurbil gaudenean, etsaiari urrun gaudela sinestarazi behar diogu, eta urruti gaudenean, hurbil gaudela. […] Eraso iezaiozu prestatu gabe dagoen lekuan, ager zaitez espero ez zaituen tokian”.
Argi dago Yom Kippur-eko gerraren 50. urtebetetzean Gazatik Israelen aurkako erasoa planifikatu duten Hamaseko arduradun militarrek men egin dietela aburu horiei guztiei. Beharbada, ez Suntzu edo gisakoen irakurle amorratuak direlako. Baina inork baino hobeto jakin behar dute gerra asimetrikoa dela egin nahi dutena; gutxik bezalako asimetrikotasuna duena. Eta gerra konbentzional samarretan sorpresak horrenbesteko garrantzia badu, asimetrikoetan ekimena zeure esku izatea esan nahi du sorpresak, hein handi batean... Aurkariak ere badaki hori, gainera.
Horregatik, erasoaren lehen uneko gerra-gandua altxatu eta ukaldiaren muntaz jabetu ahala, Mendebaldeko ele-meleak, aho batez kasik, galdera bertsua jarri du mahai gainean: Nolatan liteke Israelgo inteligentzia-zerbitzu paregabeek horrenbesteko hutsa egin izana, betiere nahieran kontrolatu omen duten ingurune batean? Ezbairik gabe, erabateko sorpresa izan baita Hamasen erasoa Israelgo agintearentzat eta iritzi publikoarentzat. Eta huts egitearen lehen erantzukizuna zerbitzu horiei legokieke.
Baina ez berotu gehiegi burua, eta hartu aintzat aurrekariak. Yom Kippurreko gerraren beraren atarian, Mossad-aren papera ez zen oso distiratsua izan. Eta 2006ko Libanoko gerran, sorpresa-faktorea Israelek alde behar omen zuenean ere, inteligentzia-lana hala moduzkoa izan bide zen, Winograd Batzordearen txostenak aditzera ematen duenez. Betiere, izena eta izanaren artean koska egon dela, alegia.
Eta batez ere, gogoan izan Hamasek astindu duen liztor-abaraskan, Israel eta palestinarrak ez ezik beste jardule asko eta asko daudela, hein batean edo bestean. Noski, batzuen senak betiko aldera begiratu du: Iran izango litzateke bazter-nahastaile gorena, Arabia eta Israelen arteko “normalkuntza” zapuzteko. Ez digute argitu, ordea, zergatik Hezbola edo Siria beste guztiak bezain ezustean harrapatu dituen Hamasen ekintzak.
Zer pentsatua ematen duena, haatik, besterik da: zeri deitzen ari ote gara “inteligentzia”?
Centre Delas erakundearen txosten batek 2023ko urriaz geroztik Tel Avivek eta Madrilek adostu dituzten armamentu salerosketak atera ditu argitara. Ikerketaren arabera, Espainiako Estatuko eta Israelgo enpresek ez dituzte inoiz hainbeste proiektu garatu elkarrekin, eta Israelgo... [+]
.jpg)
Europako Irrati-telebisten Batasunari zuzendua da artisten maiatzaren 6ko agiria. Eurovisionen parte hartu izan duten 72 artistak ohartarazi dute Eurovisionek "ezin duela gizateriaren aurkako krimenak estaltzeko balio ukan".
2024ko urtarrilaren eta uztailaren artean Gazan filmaturiko 22 film laburrez osatua da From Ground Zero filma. Rashid Masharawi palestinar zinegilea dugu egitasmoaren oinarrian, eta 2023ko urriaren 7az geroztik Gazari buruz entzuten diren zenbakiei aurpegiak jartzeko asmoz lotu... [+]
EBko diplomaziaburuari gutuna bidali diote lau talde parlamentarioko hainbat legebiltzarkidek, tartean EH Bildukoak. Oraindik nazioarteko uretan segitzen du Askasunaren Ontzidiak.
Trumpek Gazarako behin baino gehiagotan proposatutako garbiketa etnikoarekin jarraituko du Tel Avivek. Netanyahuk sare sozialetan jakinarazi duenez, Israelek milaka erreserbista deitu ditu Gazaren aurkako setioa gogortzeko eta "erabateko garaipena" lortzeko.
Nazioarteko ekimenak igandean argitaratutako prentsa ohar batean jakitera eman duenez, Maltako Gobernuak bonbardatutako itsasontzia konpontzeko asmoa erakutsi du. Askatasunaren Ontzidiak eskatu die Maltako agintariei itsasontzia herrialdeko uretan sar dadila. Israelen erasoak... [+]
Deshumanizazioa barru-barruraino sartu da Mendebaldeko botereetan, eta axolagabekeriaz begiratzen diote Gaza pairatzen ari den holokaustoari; Gazan, bonbek hiltzen ez bazaituzte, goseak hilko zaitu.
Gure itsasontzia bonbardatu duten honetan inpotentzia erabatekoa da, gu ondo... [+]
Ostegunetik ostiralerako gauean dronekin egin diote eraso Gazako blokeoa apurtu eta genozidioa salatu nahi duen nazioarteko ekimenaren itsasontziari, Maltatik hamahiru miliara, nazioarteko uretan. Aktibisten artean Mikel Zuluaga Mikelon euskal herritarra dago. “Hemen hau... [+]
Hedabideetan nahiko aipatu dira asteleheneko itzalaldiak gizartean eragin dituen ondorioak, baina nahikoa aipatu al da gertakari horrek agerian uzten duena? Besteak beste, bi auzi nagusi: bizirauteko energiarekiko dugun menpekotasuna eta azken urteetan gertatzen ari den zerbitzu... [+]
Armadak egindako genero krimenen gero eta froga gehiago dauden arren, Israelgo emakumeen kolektiboek ez dute aintzat hartu edo ukatu egin dute, neurri handi batean, NBEren gaitzespen txosten berria.
Hamabost langile humanitario hil zituen Israelgo armadak martxoaren 23an, terroristak zirela eta ez zutela euren burua identifikatu argudiatuta. Bideo batek bertsio hori gezurtatu ostean, gertatutakoaren barne-txostena egin dute Israelgo Defentsa Indarrek, baina bertan esaten... [+]
Palestinaren aldeko manifestazioetan parte hartzen duten atzerriko ikasleak kanporatzea baimentzen duen dekretua izenpetu zuen urtarrilaren 30ean AEBetako presidente berriak. Orduz geroztik ikasleen bisen baliogabetzeak errepikatzen dabiltza.
Bi langileek Microsoften 50. urteurreneko ekitaldia moztu zuten ostiralean, eta enpresako buruei Gazako genozidioan duten papera leporatu zieten. Adimen artifizialarekin eginiko armak saltzen dizkio multinazionalak Israelgo armadari.