Sekretu Ofizialen Legea aldatzeko bideari ekin diote berriz ere Espainiako Kongresuan
Egungo Espainiako Gobernua osatzea ahalbidetu zuten alderdi gehienek onartu dute EAJk hirugarrenez aurkezturiko proposamena Espainiako Kongresuan, baina zalantzak daude hemendik aurrera PSOEk hartuko duen jarreraren inguruan, beste aldietan sozialistek ez baitute urrats gehiago egin legea aldatzeko.
Espainiako Sekretu Ofizialen Legea 1968koa da, erregimen frankistak egina. Besteak beste, horren bidez ezkutuan mantentzen dira 1981eko otsailaren 23ko estatu kolpe saiakerako dokumentuak, baita beste hainbat kasuri buruzkoak ere, hala nola 1976ko martxoaren 3ko Gasteizko langileen sarraskia, 1978ko Sanferminetako polizien erasoaldia, eta Naparra, Mikel Zabalza eta Pertur-ren desagerpenei buruzkoak.
EAJk aurkeztutako proposamen batek lege hori aldatzea ekar dezake, horretarako tramitera onartu da Espainiako Kongresuan, hainbat alderdiren babesarekin, Pedro Sáchezen inbestidura ahalbidetu zuten gehienak hain zuzen. PSOEk ere alde bozkatu du, baina zalantza handiak daude hemendik aurrera zer egingo ote duen. Halako proposamenak egin diren beste aldietan ez baitu urrats gehiego egin lege aldaketa aurrera ateratzeko.
2016an aurkeztu zuen lehen aldiz EAJk Sekretu Ofizialen Legea aldatzeko proposamena, gero 2020an gauza bera egin zuen, baina sekula ez du aurrera egin, azkenean sozialistek blokeatu egin dutelako proposamena.
Bestalde, duela bi urte Espainiako Gobernuko Presidentzia ministro Felix Bolañosen ekimenez Informazio Klasifikatuaren Legea aurrera ateratzeko prozesua abiatu zuten Kongresuan, 1968ko legea ordezkatzeko eta Pegasus auzia ikertzeko, baina hauteskunde orokorrak tarteko ezerezean geratu zen hori ere.
Mikel Legarda jeltzaleak orain Madrilen aurkezturiko proposamenak gehienez ere 25 urtera mugatzen du dokumentu batzuk sekretu bezala sailkatu edo klasifikaturik daudenean ezkutuan mantentzeko aukera, epe hori beste hamar urtez luzatu daitekeen arren: "[Aldaketa proposamena] berriro aurkezten dugu Gobernuak gai hau hiltzen uzteko tentaziorik izan ez dezan", azaldu du EAJko kideak.
PSOEk azaldu du ez dela "erraza" orekak mantentzea "Estatu segurtasun eta defentsa arrazoiengatik klasifikaturik egon behar den informazioaren eta herritarren informazio eta gardentasun eskubidearen artean". Baina legegintzaldi honetan araudi berri bat "errealitate" izan dadin lan egingo dutela hitz eman du.
Legea aldatzeko proposamenaren alde egin dute PSOEk, Sumarrek, baita parlamentuko beren bazkideek ere: Esquerra Republicana, Podemos, EAJ, BNG, Junts eta EH Bildu. Koalizio abertzaleko parlamentari Jon Iñarrituren esanetan, "dena esanda" dago lege frankista horren inguruan: "Iluna da, frankista, ez du bermerik ematen, herritarrei ukatzen die informaziorako eskubidea, ez da gardena eta zigorgabetasuna ahalbidetzen du".
EH Bilduko kidearen ustez, blokeoa dator "Trantsizio baketsu eta eredugarriaren mitoa" ukitzen duelako Sekretu Ofizialen Legea aldatzeak. Horregatik lehenbailehen ponentzia bat martxan jartzea eskatu du, beste herrialdeekiko "homologarria" den lege bat izan dadin.
Izpegiko besten karietarat Baztango eta Baigorriko gazteek mahai-ingurua antolatua dute arrats honetan Iparretarrak talde armatuaren memoria kolektiboa eraikitzeko beharrez. IKko sortzaileetan izan den Pilipe Bidartekin mintzatu gira, jakiteko nola bizi izan dituen 40 urte... [+]
.jpg)
Nafarroako Gobernuan ondare historikoaz arduratzen den erakundea da Vianako Printzea, eta Iruñeko Udala haren zain zegoen birgaitze prozesuarekin aurrera jarraitzeko. Datozen asteetan, beraz, obrarako lehiaketa irekiko da.
"Oraindik korapiloa askatzeko" dagoela gogoratzeko eta Txiki eta Otaegiren fusilatzeen 50. urteurrena kari, Sortuk bi pankarta handi eskegi ditu Cuelgamuroseko monumentuko arku batetik. 1975ean bertan lurperatu zuten Francisco Franco diktadorearen gorpua, 1936ko gerran... [+]
Iratzar eta Olaso Dorrea fundazioek antolatu duten erakusketa ibiltaria ezin izango da Zarauzko areto publikoetan ikusi. Udalak argudiatu du errelato "partziala" eta "ideologizatua" eskaintzen duela. EH Bilduren lokalean paratuko dute azkenean.
Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
Gatazka politiko bat egon da azken 60 urteetan Euskal Herrian, eta horrek izan du bere bertsio biolentoa, ETAk bideratu duena, zeinari Espainiako Estatuak errepresioz eta estatu-terrorismoz erantzun dion. Sei hamarkadetan, ordea, biolentzia horiek ez dira berdin ikusi izan... [+]
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]