Rekarte bakarra munduan?
Pare bat egunetan irakurri dut joan den astean bertan kaleratutako Lo díficil es perdonarse a uno mismo liburua (Ediciones Península). El Mundok artikulu honetan (La andaluza y el etarra arrepentido) destripatzen du liburua eta Jordi Évolek egindako elkarrizketak Salvados programan.
Arrazoi dute diotenek denbora daramatela euskal komunikabideek kontatzen horrelako istorioak (kanpoko adibide bat: TV3ko 30 minuts, bertan askoz ere lasaiago agertzen da atzoko elkarrizketatua) baina programa honek agenda markatzen du. Badakit ere beste hainbat gauza ez direla kontatzen, oharkabean pasatzen direla edo ezkutatu egiten dizkigutela horrelako saioek. Tortura kasuak, adibidez.
Ez da gehiegi zehazten liburuan, baina argi eta garbi adierazten dira jasandako torturak. Rekartek esaten du berak 14 urte zituenean aita atxilotu zutela, txikitu egin zuela Guardia Zibilak eta, kartzelan hainbat aste pasa ondoren, aske geratu zela. Harrigarria egiten zait preso ohia ulerkor agertzea: poliziari aukera gutxi geratzen zaizkiola ematen du aditzera. Jorge del Curak esaten dituenak irakurtzea komeni.
Zergatik irakurri dut liburua?
Iñaki Rekarte irundarra da eta ni baino hiru urte gutxiago ditu. Gazte garaian Moskun (Urdanibia plazan) ibiltzen ginen, baina apenas ezagutzen dut, nahiz eta gertuko jendea izan tartean. Aspaldidanik dut haren “azañen” berri, baina liburua erosi eta irakurri dut jakiteko berak zer kontatu nahi duen: bere bertsioa. Horretarako Mikel Urretavizcaya kazetariaren laguntza izan du (El Mundok igandean zioenaren arabera). Kontakizuna oso española da, baditu batzuetan tokiak eta giroak adierazteko esaldi merkeak, baina, tira, azkar irakurri daiteke eta asko kontatzen da bertan.
Ez zait ahazten Trebiño apaizak hiru urteko kartzelaldia bete behar izan zuela Santanderreko atentatuaren ostean Irungo inauterietara etorri zirelako bera eta beste komandokide bat (lo egiteko toki baten bila hurbildu zitzaizkion). Oso gogoan dut Irungo bi anai drogazale eta trapitxeroren kontrako atentatua, oso aipatua izan zelako hori ere garai hartan. Txanpona airera botata erabaki omen zuten Juanrak egingo zuela tiro (hirugarren kidea, garai hartako gobernadore zibila zen Goñi Tirapuren semeak ez omen zuen parte hartu; gehienetan aitzakiaren bat jartzen zuela dio Rekartek). Minutu batzuk lehenago plazako Eskina tabernan zeudela eta konturatu zirenean bi anaiak hantxe zeudela, etxera joan, armak jaso eta tiro egin omen zuen Rojok. Bat hil zuten, besteak ihes egitea lortu.
Ez dakit bi anai horien arreba inolako komunikabidetan agertu ote den (agian ez du azaldu nahi), baina txapela kentzeko modukoa iruditzen zait andre horrek idatzi egin ziola, inolako gorrotorik gabe, familiaren berri emateko: ama, penaz hil omen zen; atentatutik onik atera zen anaia, handik gutxira hil zela Hiesaz kutsatuta. Arrebak, berriz, nahiko lan bere buruarekin. Bigarren mailako biktima gisa tratatu zituztela.
Rekarte aparteko kasu bat izango da, baina egia dena da hura kide "liberatu" moduan ETAk "fitxatu" zuenean jada parte hartu zuela Irungo atentatuan. Taberna batetik atera, etxera joan, armak hartu eta bere ohiko inguruan pertsona bat hiltzeko gai izan zela.
Galdera gordina egiten zuen kamera aurrean: gazte zoro batzuk ginen, gure ardura ukaezina da, baina gu bezalakoak beste pertsona batzuk hiltzera eta agian gu heriotzara bidaltzen gintuzten buruzagi eskarmentudunei buruz zer esan daiteke?
Eta bai, kartzelan errugabe mordoa dago eta Entzutegi Nazionala oraintxe bertan lan politikoa egiteagatik gazteak bidali nahi ditu presondegira. Ados. Baina Rekarteren ispiluan ez gara batere guapo agertzen.
[Artikulu hau Eibar.org-ko Harrikadak blogetik hartua da eta honakoa da helbide originala: http://eibar.org/blogak/iturri/rekarte-bakarra-munduan].
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
Gatazka politiko bat egon da azken 60 urteetan Euskal Herrian, eta horrek izan du bere bertsio biolentoa, ETAk bideratu duena, zeinari Espainiako Estatuak errepresioz eta estatu-terrorismoz erantzun dion. Sei hamarkadetan, ordea, biolentzia horiek ez dira berdin ikusi izan... [+]
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
Marijo Louis paristarra da sortzez, 1977an heldu zen Miarritzera Euskal Herriko borrokek erakarrita. Josetxo Otegi zizurkildarrak 1983an pasa zuen muga Gipuzkoatik Lapurdira, Poliziatik ihesi. AEK-ko irakasle eta ikasle zirela ezagutu zuten elkar. 1986an, GALen atentatuen,... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Aieteko Nazioarteko Bake Konferentzia 2011n egin zen Donostian eta ondoren sortu zen Bake Bideak, Ipar Euskal Herritik bake prozesua sustatzeko. Bakegileen zeregina ETA armagabetzeko ekinbide zibila antolatzea izan zen. Orain, desegingo direla iragarri dute bi ekimenek.
Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.
Felipe Gonzálezen garaian Espainiako Barne ministroa zen José Barrionuevoren aurkako kereila aurkeztuko dute, Ipar Euskal Herriko errefuxiatuen aurka abiatu zuen estrategiagatik. ZEN Zona Especial Norte Planaren barruan egindako ekintzen erantzule nagusietako bat... [+]
“Jaurlaritzak esateko zeukan dena esanda dago txosten horretan” adierazi du asteartean Maria Ubarretxena bozeramaileak, Jaurlaritzak 2019an egindako txostenari erreferentzia eginez. Txosten horretan egiten den kontakizuna “faltsua eta interesatua”... [+]
ETAren armagabetzean 2017ko urtarriletik apirilera gertatutakoen beren bertsioa eman dute bakegileek, Baionan astelehenez egindako agerraldian. Eusko Jaurlaritzak armagabetzeaz egin zuen kontakizuna “faltsua eta interesatua” izan zela adierazi du Noel Etxeberri Txetx... [+]
1944an, Stauffenberg-en agindupean, Hitler bonba batekin hiltzen saiatu ziren, soldadu eta herritar alemaniar batzuen artean prestatutako ekintza baten. Hurrengo hilabeteetan naziek 90 pertsona exekutatu zituzten ekintza haren ondorioz.
Bortxazko desagerpen batek ez du soilik desagertuaren bizitzarekin amaitzen, uretara botatako harri batek sortzen dituen uhinen antzera, orbain emozional bat uzten du familia eta gizartearengan. 1980ko hamarkadaren hasieran, Komando Autonomo Antikapitalistetako kidea zen... [+]
Ostiral honetan betetzen dira 50 urte ETAk, 1974ko irailaren 13an, Madrilgo Rolando Kafetegian bonba bat lehertarazi eta hamahiru pertsona hil zituela. Ofizialki 2018an onartu zuen erakundeak ETAren egiletza, bere burua desagertze bidean jarri zuenean.