Proiektu eolikoen inguruan mugimendu agroekologikoaren adierazpena

  • Euskal mugimendu agroekologikoaren elkarte/eragileok berria ez zaigun baina azken garaiotan eskualde desberdinetan krisi energetikoaren ondorioz sortzen ari diren zentral eolikoen proiektuen inguruan gure iritzia eman nahi dugu.

Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Krisi ekologikoa zuzen-zuzenean dago lotua eraiki dugun eredu sozioekonomikoarekin eta egunerokoan baztertuak baina bizitzeko ezinbestekoak ditugun oinarrizko beharrekin: elikadura, energia, ura, osasuna, etxebizitza, kultura… besteak beste. Ingurumena eta, oro har, bizitzak kapitalaren mesedetan ipini dira. Orain, krisi ekologikoaren inpaktuak ezkuta ezinak badira ere, kapitalak bere helburuak erreproduzitzen jarraitzeko baldintza berriak sortu nahi ditu, trantsizio (ustezko) berde eta digitalaren izenean.

Aitzitik, azken urteetan Euskal Herrian zehar hainbat proiektu abiatu dira alternatiba izateko bokazioarekin, agroekologiatik, zaintza komunitariotik, kulturgintzatik,… eta baita ere energiatik azken aldian; nahiz eta horiek ez dieten aurrean dugun arazoari irtenbide osoa ematen eta energiaren kontsumoaren murrizketa nahitaezkoa dugun.

Zentzu horretan, zehazki ondorengoa adierazi nahi dugu:

• Norabide bat zehazteko eta erabakiak hartzeko, Euskal Herriko eredu energetikoaren diagnostiko propio batetik abiatzea beharrezkoa ikusten dugu. Lehendabizi gure eskari energetikoa nondik hornitzen den, zertan gastatzen dugun eta ze inpaktu dituen gardentasunez jakitea, bereziki krisi energetiko eta ekologikoaren arazoaren dimentsioaz jabetzeko. Eta menpekotasun energetikoaren abiapuntu horretatik, kontsumoa nondik murriztuko dugun zehaztu beharko dugu; kontuan hartuta mundua mugatua dela, eta sistema hau mantentzeko baliabideak agortzear egoteaz gain, planetak dituen mugetatik oso gaindi bizi garela. Horrekin definitu ahalko dugulako energia sorkuntzarako azpiegituren eredua eta dimentsioa.

• Gainera, ez dugu uste arazoa denik Araba, Nafarroa zein Gipuzkoako eta beste hainbat lurralde eremuetan dauden eta kokatu nahi diren proiektu eolikoen alde edo kontra egotea, ulertzen dugulako haize errota horiek ez diotelako inondik ere egun dugun arazo eta eskari energetikoari erantzunik emango; krisi eta behar energetikoek gure bizimoduari eta ekoizpen eta kontsumo ereduari interpelatzen dietelako. Horregatik, beharrezkoa da energia fosilen ordezkatze logika batetik harago joatea, eta eskari energetikoaren azterketa sakon horrekin argitzea gardenki zertarako eta norentzako diren energia eta etekinak sustatzen dituzten proiektuak. Izan ere, energia ez da, elikadura bezalaxe, merkantzia soil bat, bizitza duinak bizitzeko aurrebaldintza bat baizik. Kontuan izan behar da 2022ko lehen erdian, argiaren prezioa 2021ekoa baino %265 handiagoa izan zela, eta 2020koa baino %637 handiagoa; bitartean, 2022. urtean erraldoi elektrikoek 8.504 milioi euroko irabazi garbiak lortu zituzten, aurreko urtean baino %28 gehiago, eta azken ekitaldietako daturik handiena.

• Halaber, iraganean izandako irakaspenak kontuan izatea zentzuzkoa deritzogu, ez baita lehen aldia gure burua eta gure gorputzak makroproiektuen aurrean kokatzen ditugula. Horretarako, proiektu eolikoen ondorio eta inpaktu guztiak mahai gaineratu behar dira: lur mugimenduak, pisten eraikitzea, hegazti eta faunaren hilkortasuna eta galera, habitaten galera, kutsadura mota desberdinak (paisajistikoa, kulturala, akustikoa), errotetako hegalak eraikitzeko materialek jatorrian sortutako kalteak eta euren bizitza zikloaren amaierako hondakinen kudeaketa, eta gutxik aipatzen dutena: azpiegitura horiek bertan bizi diren pertsonengan sortzen dituzten kalteak, prozesuaren hasieratik bukaera arte. Gehienetan, landa-eremuko biztanleak eta haiekin batera bizi diren abereak –elikadura sortzen dutenak– .

Horrek eskatzen du baita ere epe motzetik hasi eta epe luzera bideak zehaztea, jendartearen beharren (elikadura, energia, ura…) eta gure egitura produktiboei begirada integrala jarriz, eta nolako Euskal Herrian bizi nahi dugun erabaki eta materializatzeko. Aurrera egiteko modu burugabe eta beldurgarri hau gelditzeko unea da. 80.000 hektarea nekazaritza lur baino gehiago galdu ditugu 1990. urtea geroztik Euskal Herrian, espekulazio eta artifizializazio erabakien eskutik. Gainera, energia kontsumo-intentsiboan oinarritutako elikagaien ekoizpen eta kontsumo agroindustrialaren eredua ere agortua dago. Izan ere, energiaz gain, elikadura menpekotasuna muturrekoa dugu, elikadura burujabetzatik urrun.

Ezinbestekoa zaigu, mugimendu agroekologikoko eragile gisa, bizi dugun egoera eta aurkezten ari diren azken energia proiektuen aurrean eztabaidarako gure prestutasuna azaltzea, premiazkoa delako irizpide ekologiko eta sozial minimoak ezartzea. Aldi berean, argi adierazi nahi dugu gure posizioa: gure mendiak aske nahi ditugu eta horien defentsa autodefentsa agroekologiko gisa ulertzen dugu. Horregatik animatu nahi ditugu herritarrak egun dauden taldeetan inplikatzera eta antolatzen dituzten ekintzetan parte hartzera.

Epe motz, ertain eta luzeko ekintzak eta estrategiak behar ditugulakoan gaude; eta baita ere etorkizun desiragarriak eraikitzeko estrategia horiek guztientzako justuak, askatzaileak eta bizitzen aldekoak izatea.

 

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
2025-07-23 | Iñaki Lasa Nuin
Gizakia kosmosa da

Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.

Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]


2025-07-23 | Josu Jimenez Maia
Marokoren estrategia zahar-berritua

"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.

Kezka, ezinegona eta... [+]


Txorimaloei mokoka

Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.

Miope bezain itsu,... [+]


2025-07-23 | Patxi Saez Beloki
Euskara gara

Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.

Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]


Martxa eta burujabetzak

Madalenetan murgilduta gaudela irakurriko duzue askok artikulu hau, bestela ere pentsatu gure etorkizuneko egunerokoan, jai giro herrikoiak aurrez irudikatzen duen herria baita urte osorako desio dugun herri eredua, deskantsu pixka bat gehiagorekin, noski. Badira urte batzuk... [+]


2025-07-23 | Edu Zelaieta Anta
Ekarri seiko hori

Behin batean, esku bakoitzean sei hatz zituen ume bat ikusi zuen Kelly doktoreak. Gurasoek ebakuntza egiteko erabaki irmoa hartua zuten, baina umeak ez zuen nahi. Mutikoak sei edo zazpi urte izango zituen, eta ederra zen.

– Ez! Nahi ditut denak. Nireak dira eta nahi... [+]


Egia esan

Egia esan, ez dakit nola hasi zen, hedabideetan, kirolarien elkarrizketetan, egia esan errepikatzeko ohitura. Pilotariak, txirrindulariak, futbolariak… Aipamen hori egin ezean, gezurra esango zuten? Ebanjelioetako Benetan diotsuet imitatu nahia?

Hedabideetan ere agertu... [+]


2025-07-23 | Tere Maldonado
Nire garuna ote naiz? (I)

Antza denez, dualista naiz, izan nahi ez dudan arren. Esaldia bukle bat da: izan nahi ez dudan zerbait naiz, orduan: nor da esaldian ezkutuan dagoen nia, dualista izan nahi ez duena? Edo, alderantziz, dualista dena da, hain zuzen, ni hori (izan nahi ez badu ere)? Nahaspila... [+]


Mutualitateen itzalean: langileen osasuna mehatxupean

Demagun zure laneko giroa kaxkarra dela. Lan gehiegi dago, baina ez da kontratazio berririk egiten edo, egiten bada, eskasa. Lankideen arteko harremanak ez dira batere osasuntsuak, eta mobbing horizontala eta bertikala edozein momentuan hedatu daiteke. Oso estres maila handia... [+]


Teknologia
Lehen mugikor adimentsua

Egungo bizimoduan “pertsona bat gailu bat” mantra bete dela argi dago. Gailu barik ere bizi daiteke, eta oso ondo bizi, baina aukera hori gutxi batzuen luxua eta/edo hautua bilakatu da.

Ezagun batek semeari lehen mugikor adimentsua eman behar ziola-eta, zenbait... [+]


2025-07-23 | June Fernández
Meloi saltzailea
Duintasuna

Langabezian geratu nintzen 24 urterekin, eta ezagun batek lan xelebrea eskaini zidan: ezkondu aurreko despedidak antolatzea. Logroñoko bere enpresa hedatu nahi zuen beste hiriburuetara, tartean Bilbora. Ezkongaien lagunen deiak jasotzen nituen, eta askotariko jarduerak... [+]


Banketxeen mozkinak eta ustezko ezinak

Askotan hitz egin izaten da (dugu) banketxeen inguruan, kritika askoren jo-puntuan jarriz behin baino gehiagotan. Inor gutxi ezagutzen dut banketxeei buruz zerbait txarra esan ez duenik… baina, era berean, inor gutxi ezagutzen dut banketxeen zerbitzurik erabiltzen ez... [+]


2025-07-22 | Nagore González
Maite ditugun pertsonen heriotza

Zenbat min jasan dezake bihotz batek?

Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?

Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.

Jolasa bukatzea... [+]


2025-07-22 | Kote Camacho
Aurtengo baraualdirako jada hamalau lagunek eman dute izena

Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.

Aurten,... [+]


Eguneraketa berriak daude