Elikadurarako Nazio Batuen Agentzia (FAO) "El Niño"ren etorrera eragingo duen elikadura-larrialdiari aldez aurretik erantzun bat prestatzen ari da, MMEren arabera uda amaierarako aurreikusita dagoena.
"El Niño" bezala ezagutzen den fenomeno klimatikoa ekuatore ekialdeko Ozeano Bareko uren berotzearen gorakadarekin lotuta egongo litzateke, eta arazoak ekar litzake Afrikako, Erdialdeko Amerikako eta Asiako Ekialde Urruneko lekuentzat, FAOren arabera.
Horrela, 2015etik 2017ra bitartean "El Niño" agertu izanak eragin suntsitzaileak izan zituen mundu osoko 23 herrialdetan 100 milioi pertsona ingururen elikadura-segurtasunean, bizi-baliabideetan, nutrizioan eta osasunean.
Gertakari horren ezaugarri nagusiak honako hauek izan ziren: lehorte basatiak Erdialdeko Amerikan, Kolonbian, Venezuelan, Kalifornian, Vietnamen, Etiopian, Ekialdeko Timorren eta Afrika Australean; ezohiko uholdeak Somalian, Tanzanian, AEBetako hegoaldeko estatuetan, Ekuadorren, Perun, Brasilen, Argentinan, Paraguain eta Uruguain; sute izugarriak Kalifornian, Australian, Zeelanda Berrian, Txilen, Venezuelan eta Indonesian; hondamendi horiek hurrengo hirurtekoan errepika litezke, eta elikadura-krisi handia eragin lezakete eremu geografiko horietan.
Horrela, garapen bidean dauden herrialdeetan nekazaritzarako erabiltzen den azaleraren murrizketa bortitzak zerealen eskaintzaren defizit kezkagarria eragingo luke, urtean mila milioi tonatan estimatzen baita eta horren isla izango litzateke zerealen prezioaren %56ko igoera 2022an, FAOren arabera.
Halaber, Txinatik artoa, soja, garagarra eta garia inportatzen dituzten biztanleen kontsumo intentsiboaren erritmoak direla eta, Estatu Batuetako Nekazaritza Sailaren (USDA) datuen arabera, 2022an koloso txinatarrak munduko zerealen ekoizpenaren %50 baino gehiago bereganatu zuen.
Horri gehitzen badiogu India bezalako herrialdeetako nekazaritza-commoditie-en esportazioari mugak ezarri behar zaizkiola bere autohornikuntza ziurtatzeko eta nekazaritza-commoditie-en etorkizuneko merkatuan broker espekulatiboek esku hartu behar dutela ziurtatzeko, emaitza zera izango litzateke: munduko merkatuetako horniketa-gabezia mailakatua eta Lehen Munduko ekonomiek beren gain hartu ezin dituzten lehengaien prezio-igoeren espirala, munduko gosea murrizteko Hirugarren Milurtekoko Helburuen kitapena irudikatuko duena.
Germán Gorraiz López, analista.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.
Aurten,... [+]
Zenbat min jasan dezake bihotz batek?
Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?
Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.
Jolasa bukatzea... [+]