Juan Luis Baroja Collet: Premiazko gogoetak
Udaletxetik hasita zurrumurru bat zabaldu da herritarren artean, horren arabera ezpatakada batez (inoiz baino hobeto esanda Deban) Irakaskuntza Artisauen Ikastegia (Arte Eskola) garbitu nahi dute. Grabatu irakaslea naizenez, gaur esan digute estraofizialki aurtengo diru-laguntzaren erdia baino ez dela iritsiko, eta amaitutzat joko dela Udalaren eta Eusko Jaurlaritzaren arteko hitzarmena. Jakin ahal izan dugunez bilera bat baino gehiago egin dute bi erakundeek, ikastegiko langileen bizkar.
Denok dakigu gure Arte Eskola ziklo baten amaieran dagoela. 1983an ilusio handiz sortu zen, garai hartako beharrizanak betetzearren, eta denbora aurrera doa.
Hezkuntza edo kulturaren arloko beste edozein azpiegitura bezala, finantzabideren baten beharrez dago aurrera egin ahal izateko. Hasiera batean Kultura Sailaren bidez heltzen zen laguntza, baina handik gutxira Hezkuntza Sailarekin hobe izango zela aholkatu zuten. Eta ordutik hona hitzarmenak bide onetik joan dira, baina azkenaldian desoreka handiak sortu dira, eta Udala izan da bere kontura berdindu behar izan dituena.
Datu horiek benetakoak izan arren, okerrena da oraingo kudeatzaileek itxiera ez beste aukerarik ikusi ez izana. Itxiera da gure arestiko historiari kitoa ematea, eta baita gure kultura-ondarearen zati bat galtzea ere.
Aurreko legealdietan udala beti jabetu da Arte Eskolaren azpiegitura eta finantzaren arazoez. Eta horregatik Jesus Mari Agirrezabala alkatearen ekimenez lanak eta zerbitzuak bilatu ziren finantzazio nahikoa lortu arte. Eta horrela, alternatiba gisa, Debako Urtzi Llano arkitektoaren proiektu bat aurkeztu zen, Sasiola birmoldatzeko, eta bertan kultura-gune berri bat egiteko.
Denok dakigu gure Arte Eskola ziklo baten amaieran dagoela. 1983an ilusio handiz sortu zen, garai hartako beharrizanak betetzearren, eta denbora aurrera doa. Hezkuntza edo kulturaren arloko beste edozein azpiegitura bezala, finantzabideren baten beharrez dago aurrera egin ahal izateko
Aurreko legealdian, Maider Zubikarai alkate andrea, Arte Eskolarekin batera, eta Danobaten bitartez, eskolarako azpiegitura berri bat sustatzen saiatu zen, baina azkenean bidera ezina izan zen. Aldundiarekin jardun ondoren, grabatu arloko eraikina eraberritu zen, eta bi tailer berri txertatu ziren, Artelekutik ekarriak, udako ikastaroak emateko diru-horniketarekin. Maiderrek eztabaida bat piztu zuen, Elhuyarren bitartez balizko aukerak aztertzeko, eta proiektua eraldatuz testuinguru berri batean birkokatzeko, non bat egingo zuten harriarekin loturiko gure kulturak eta Geoparkeak.
Egindako lanaren ondorioak Elhuyarrek bildu eta oraingo udalari aurkeztu zizkion, baina oraingo udalak ez du inolako interesik erakutsi.
Artelekutik ekarritako udako ikastaroak diru-horniketarik gabe geratu ziren iaz, 2017an, Aldundiak erretiratu zuelako; eta ez dugu jakiterik izan oraingo udalak mugimendurik egin ote duen.
Urte askotan entzun ditugu kexak eskolara Debako jende gutxi joateagatik. Egia esateko, ez da erraza ofiziala ez den eskola batera sartzea, lanbide artisaua ikasteko. Hala ere, dituen arriskuak eta guzti, ikasleak leku askotatik etorri dira. Batzuentzat esperientzia bat izan da, beste batzuentzat bizitzaren gertaera garrantzitsua.
Gure ikasleen ondoan bizi gara luzaroan, beren porrotak pairatuz eta beren garaipenak, sariak eta goraipamenak ospatuz.
Niretzat ere Debako Arte Eskola bizipen aparta izan da, hura gabe nire ibilbide pertsonala eta artistikoa oso bestelakoa izango zatekeen.
Orain, nork bere esparrutik, Arte Eskolarekin bat egiteko, eta elkartasuna agertzeko unea da.
Juan Luis Baroja Collet.
Debako Arte Eskolako irakaslea.
Zuzeneko musika gustatuz gero, ziur azken hamarkadan Eider Iturriagak egindako argazkiren bat ikusi duzula. Bere bi grinak uztartu ditu bermeotarrak: musika eta argazkilaritza. Eszenatoki batean hain azkar pasatzen den une hori harrapatzeko abilezia du, ikuslearen begietan... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Chantal Akerman zinegile eta lankidea hil eta hamar urtera, haren ondarea zabaltzen buru-belarri jarraitzen du Claire Atherton muntatzaileak. Gaurkoan, ordea, Athertoni bere ibilbideaz galdetu nahi izan diot bereziki. Gasteizen, Artium museoko areto batean hartu gaitu,... [+]
Bere sorkuntza grafikoa izugarria izan arren joan den mendeko azken hamarkadetan, baita bere eragina ere inguruko artista eta sortzaileengan, badirudi oraindik ere Juan Carlos Eguillor (Donostia, 1947- Madril, 2011) artistaren izena ezezaguna egiten zaigula. Horregatik, Bilboko... [+]
Ituren (Nafarroa), 1777. Erramun Joakin Sunbil (1755-1821) arotza Donamariako Joana Mari Ezpondarekin ezkondu zen. Ia 40 urte eman zituzten ezkonduta, Joana Mari 1806an hil zen arte. Eta tarte luze horretan, noizbait, Iturengo arotzak santu baten kobrezko estatua urtu omen zuen... [+]
1920ko hamarkadan, Brasilgo hainbat artista, idazle eta pentsalarik bere herriarentzako nortasun propioa eta modernoa sortzeko proiektu kultural berritzaileari ekin zioten. Horrela, Oswald de Andrade poetak Brasilgo modernitate kulturala izango zenaren gidaliburu gisa Manifestu... [+]
Pasa den astean, itzalaldian, gure burua zaurgarri ikusita, pertsona asko hasi ginen ikertzen, gertatutakoa ulertzeko asmoz: zelan funtzionatzen du elektrizitatea garraiatzen duen azpiegiturak? Zergatik geratu da zaharkitua? Elektrizitatearen fenomeno fisikoak liluratzen nau,... [+]
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Erakunde publikoen bekak eta sariak. Kritika eraikitzaile bat izeneko dokumentua plazaratu du Lanartea elkarteak. Berria-k zabaldu du laburpena, eta txostena eskuraturik, hemen duzue elkarteak erakunde publikoei egiten dien gomendio sorta.
Behin batean, gazterik, gidoi nagusia betetzea egokitu zitzaion. Elbira Zipitriaren ikasle izanak, ikastolen mugimendu berriarekin bat egin zuen. Irakasle izan zen artisau baino lehen. Gero, eskulturgile. Egun, musika jotzen du, bere gogoz eta bere buruarentzat. Eta beti, eta 35... [+]
Azaroaren 4an itzuli die Frantziak benindarrei Katakle errege-aulkia, duela 132 urteko triskantzan frantses kolonoek lapurtu zietena. Memoriaren, aitortzaren eta ondare kulturalaren izenean, Europan zehar dituzten lapurtutako 500.000 objektuak berreskuratu nahi dituzte Afrikako... [+]