1936ko biktimak eta kolpistak berdintzeko UPNren saiakera atzera bota du Nafarroako Parlamentuak
Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintza eta Euskarako Batzordeak atzera bota du UPNk aurkeztutako mozioa, 1936ko Gerran Errepublikaren kontrolpean zeuden lurraldeetan izandako biktimak Oroibidea memoriaren datu-basean sartzea eskatzen zuena. Mozioak PP eta Voxen babesa jaso du, baina gainerako alderdi guztiak kontra azaldu dira.
Memoria historikoa berrikusi eta 1936ko Gerrako irabazleen errelatoa berriz ere inposatzeko ahaleginetan ari da eskuina Espainiako Estatuan, eta testuinguru horretan UPNk mozioa aurkeztu du Nafarroako Parlamentuan Oroibidea memoriaren datu-basean Errepublikaren kontrolpeko lurraldeetan izandako biktimak ere gehitzeko.
Talde politiko horren ustez ez dago justifikaturik "indar errepublikarrek eta haien aliatuek eragindako biktimak gerra zibilaren eta frankismoaren artxibo digitaletik kanpo uztea". Proposamenak, zaku berean sartzen ditu 1936an matxinada abiatu zuten kolpistak eta ideia ezkertiarrak izateagatik fusilatu eta gutxienez 40 urtetan bide-bazterretan abandonaturik izan ziren biktima errepublikarrak.
Proposamenak, zaku berean sartzen ditu 1936an matxinada abiatu zuten kolpistak eta ideia ezkertiarrak izateagatik fusilatu eta gutxienez 40 urtetan bide-bazterretan abandonaturik izan ziren biktima errepublikarrak
Mozioak ez du aurrera egin, PP eta Voxen babesa izan arren, PSN, EH Bildu, Geroa Bai eta Contigo-Zurekin taldeak kontra azaldu direlako.
PSNko kide Inma Juríoren ustez "duintasunaren kontrako atentatu bat" litzateke hori egitea. EH Bilduko Arantxa Izurdiagak, berriz, gogorarazi du alde errepublikarreko biktimak ahanzturan izan diren bitartean, frankistakoak omenduak eta beatifikatuak izan direla, kasu askotan: "Bai, irabazleak eta zapalduak egon ziren", berretsi du. Contigo-Zurekin-eko Miguel Garridoren aburuz frankismoa "zuritzea" baino ez da mozio horren helburua. Diario de Noticias-en laburbildu ditu talde politikoen interbentzioak.
Ildo beretik hitz egin du Geroa Baiko Mikel Asiainek, eta Oroibidearen helburuak errepresioa eta ahanztura instituzionala jasan zutenen erreparazioa dela gogorarazi du. Datu basean 23.000 pertsonen izenak ageri dira eta webgunean kontsultatu daitezke biktima haiei buruzko informazio eta dokumentu ugari.
1936ko hildakoak gogoratzeko erakusketa abian
Nafarroako Memoriaren Institutuak erakusketa ibiltari bati hasiera eman dio Lodosan asteartea arratsaldean, Ana Ollo Nafarroako lehendakariordea bertan zela, 1936ko hobi komunak erretratatu eta 1936ko kolpe militarraren ondorioz Nafarroan hildako biktimak gogoratzeko. 3.526* izena du erakusketak, eta lurraldean fusilatutako pertsona kopuruari erreferentzia egiten dio.
Nafarroan, fusilatuen gorpuzkinak lurperatu zituzten 200 hobi baino gehiago daudela uste da, eta horietatik 39ren inguruko argazkiak erakusten dira mostra horretan, Ángel Sanchez Garro argazkilariaren eskutik
Irudikatutako hobi horietan 671 pertsona fusilatu zituzten "inolako lege-prozedurarik gabe, 1936ko uztailean matxinatuek sortu nahi izan zuten ordena berriaren izenean", dio Memoriaren Institutuaren oharrak. Hortaz, fusilatutako guztien bosten bat ordezkatzen dute argazki horiek.
Baina "estatistika soil eta hotzetik" harago, argazki horiek erakutsi nahi dute biktimak eta senideak "isiltasunera eta ikusezintasunera murriztu" nahi izan zituen "estrategia krudel horren aurrean", familiek eta gizarteak lortu dutela erresistentziaren bidez izenak ez ahaztea eta baita kasu askotan gorputzak berreskuratzea ere.
Erakusketa maiatzaren 17ra arte egongo da ikusgai Lodosako kultur etxean eta ondoren herriz herri ibiliko da.
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.