“Orain garagardogilea naiz, baina asmoa da noizbait laborari ere izatea”
Martin Lemaire gazte senpertarra dago Arkatza garagardotegiaren atzean. Unibertsitatean laborantza ikasketak egin eta gero, Belgikan izan zen garagardoaren inguruko masterra egiten. “Garagardogintzan lanean hastea zen nire asmoa handik bueltan, baina garai hartan ez zegoen aukera hori, oraindik ez zegoen ia gargardotegi txikirik”, azaldu du. Azkenean, garagardogintzan beharrean, ardogintzan topatu zuen lana, eta horretan aritu zen zenbait urtez, esperientzia hartzen. Buruan eta gogoan, baina, beti mantendu zuen noizbait garagardora pasatzeko ideia.
“Lurra xerkatzen hasi nintzen eta oraindik jarraitzen dut horretan, bertan ene zereala eta lupulua ekoizteko. Ardoan bezala, lehengaiak ekoiztu eta eraldatu nahi ditut, prozesu osoa egin”, azaldu du Lemairek. Lurra eskuratzeko dituen zailtasunen aurrean amore eman beharrean, baina, beste estrategia bat erabili du gazteak: “Oso zaila dela lurra topatzea? Bada, laborari lagun onak atzematea hautatu dut”, azaldu du umorez. Hurbilean zereala eta lupulua ekoizten duten laborariekin ari da elkarlanean, haiei lehengaiak prezio duinean erosiz.
Hiru urte daramatza martxan Arkatza garagardotegiak. Osagai guztiak Ipar Euskal Herrian eta modu biologikoan ekoitziak direla azpimarratu du Lemairek, eta hurbileko zenbait produkturekin esperimentatzen ere aritu da: arto gorriarekin, mahatsarekin, ogi beltzarekin… Bitartean, lur bila jarraitzen du, eta lehengai guztiak ekoizteko adinako zatirik eskuratu ez badu ere, bi hektarea eta erdiko lursail txikietan probak egiten ari da. Aurten, lehenbizikoz, bere zereala biltzea aurreikusten du. “Lupulutegi txiki bat ere badut, beraz, 2024 hastapenean, gauzak ongi bidean, espero dut garagardo batzuk behintzat joanen direla nire baserritik ateratako osagaiekin bakarrik”.
Hurbileko osagaietara egokitutako garagardoa
Hiru motako garagardoak egiten dituela azaldu du Lemairek, baina dioenez, betiko "klasikoetatik" kanpokoak dira gehienak. Esaterako, azken aldian oso boladan dagoen IPA motakorik egiten ez duela dio. Zergatik? “IPAk ezin ditut egin, Iparraldeko lupulua ez dagoelako horretarako. 2022an ekoizpenaren %90 galdu zen, lupulu gutxi ukan dugu, eta beraz, gutxi erabili dugu. Ez badut inguruan osagai bat nire oinarrien arabera, bada, ez dut erabiltzen. Beste zerbait atzematen dut”. Horratx gaztearen egiteko moduaren gakoa.
Azken urtean, gainera, eta ardogintzako bere hastapenetara itzuliz, zenbait mahasti ere landatu ditu Lurzaindiaren eremu batean, eta maiatzean gehiago jarriko ditu. Ardoa ekoizten hastea da bere asmoa. “Antzeko tresnak erabiltzen dira bi prozesuetan, eta esperientzia ere, gehiago dut ardoan”, dio. Itsasun dago kokatua Arkatza garagardotegiaren tailerra, Euskal Hirigune Elkargoak alokatutako gune batean. Salmenta ere, guztia Iparraldean egiten du, ekoizle dendetan eta hurbileko merkaturatze sareetan. Euskal Herriko garagardoa da Arkatza, beraz, zentzu guztietan: bertan ekoitzia, eraldatua eta kontsumitua.
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]