aurre egingo dieten hedabide independenteak
"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea. Hirugarren konexioa bost minutu pasatxoan.
A zer nolako zarata sartzen den Nafarroa Arenako korridoreetatik. Ilara luzeak egin dituela jendeak, hala kontatu du berriemaileak, eguerdi partean eman duela buelta bat Alde Zaharretik eta Nabarreria inguruak jendez leporaino zeudela, aldarte onean, Duguna dantza taldekoekin kalejira hasi baino minutu gutxi lehenago... "Gaur jendetza Iruñean”, laburbildu du kazetariak. "Eta ez alferrik. Mitoaroa berpiztea ez da txori-kaka”. 2025eko urtarrilean egindako triskantza historikoaren zortzigarren urtemuga, infinitu astronomoaren zenbakia, horixe da gaur berrospatuko dutena Nafarroa Arenan. Eta han daude, han dira euskarazko irrati telebista publikoaren kamera eta mikrofonoak, eta han bezalaxe daude Bilbon, Bira Kulturguneko bertso-musikatu aldi baten berri ematen; Hondarribian ere bai, Psilocybenean, Bidasoaldeko rock taldeen jaialdian; eta Baionako Michel Portalen, Axut kolektiboaren obra berriaren estreinaldian.
Agurtzane Intxaurraga eta Mikel Aylloni duela ez hainbeste entzun nien Euskadi Irratian: imajina dezagun komunikabide publiko nazional bat, asteburuetako arratsalde luzeetan, bi futbol estadio, eskubaloi kantxa bat eta frontoi batekin konexioak egiten aritu beharrean, antzoki banatan ipintzen ditugula mobilizatutako berriemaile horiek, hango berri zuzenean eta lasai ederrean ematen, jendearekin hitz egiten, prentsaurrekoak eta agerraldiak lineara entxufatzen... eta futbolaz egiten dituzten bezainbesteko analisiak egiten kontzertuez eta antzerki-obrez.
Horra joan zitzaidan burua Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako lehendakari Imanol Pradales aditu nuenean esanez “kalitate demokratikoa hobetzeko” konpromisoa hartuko duela gobernuak, zertarako eta “herri gisa aurrera egiteko”.
Niri, hori entzundakoan, garunaren zoko bateko ilusioak zera esan zidan: herri gisa aurrera egiteko, kultura erdigunean ipini behar dela. Frontoietako edota txirrindularitzako jarraipen ederrak betirako galarazi gabe, horiek ere herria egin egiten baitute... baina nire ilusioak ez du nahi lehiako kirolak herririk egiterik. Herriak hizkuntza behar baitu, eta, Ximun Fuchsi berriki entzun diodan moduan, "kultura gaixo bada, hizkuntza ezin da bizi". Gaixo dagoenak, inoiz baino gehiago, zaintza behar izaten du.
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Elkar, 2024
112 orrialde
Eleberri labur honetan egileak XIX. mendeko Euskal Herrira garamatza, sekulako sona hartu zuen Juan Diaz de Garaio hiltzailea duela protagonista. Arabako landa guneko jendarte tradizional eta giro hotzean barneratzen... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Zer: Orquestra de la Comunitat Valenciana
Zuzendaria: Mark Elder
Bakarlaria: Nelson Goerner (pianoa)
Egitaraua: Txaikovsky eta Xostakovitxen lanak
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren 3a.
-------------------------
Orquestra de la Comunitat Valenciana... [+]
Euskal diasporaren Boiseko Jaialdiaren testuinguruan, Etxepare Euskal Institutuak eta AEBetako euskal erakunde NABOk euskararen irakaskuntza sustatzeko akordioa sinatu dute. Hori horrela, AEBetako Euskal Etxeek euskara "sustatuko eta trinkotuko" dute, eta Jaurlaritzak... [+]
Etxe pareko lokala itxita, obretan, zerbait berria irekiko dutelako susmoa. Ez da izanen mertzeria bat, ez eta loradenda bat. Kasurik onenean taberna bat, ohikoa, auzokoa, eta txarrenean gastrobarra edo specialty cafe bat. Ez duzu dirurik bost euroko kafea erosteko. Ez duzu... [+]
Zer: “Requiem (s)”. Ballet Preljocaj.
Koreografia: Angelin Preljocaj.
Eszenografia: Adrien Chalgard.
Argiztapena: Éric Soyer.
Jantziak: Eleonora Peronetti.
Bideoak: Nicolas Clauss.
Lekua: Kursaal Auditorioa, Donostia.
Data: abuztuaren... [+]
Munduko hainbat txoko zeharkartzen dituzten ibaiek, bizirik dauden heinean, euren begirada propioa dute mundua bera ikusteko. Gizakiaren garapenaren testigu isilak dira: hirigintza, gerra, kutsadura, uholdeak... dituzte ikusmiran, baita euren bazterretan etengabe ernetzen diren... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Goizegi Hiltzeko
Ødei
Autoekoizpena, 2025
53 min.
Ulertzen nauten herrian ez da musika hau entzuten. Rap musikak akaso urte okerragoak izan ditu Euskal Herrian, baina oraindik ez da beste batzuen altuerara heldua. Denentzat ditu koplak Odei Barroso urruñarrak:... [+]
Zuzeneko musika gustatuz gero, ziur azken hamarkadan Eider Iturriagak egindako argazkiren bat ikusi duzula. Bere bi grinak uztartu ditu bermeotarrak: musika eta argazkilaritza. Eszenatoki batean hain azkar pasatzen den une hori harrapatzeko abilezia du, ikuslearen begietan... [+]
Beste urte batez Los 40 Summer Live jaialdia ospatuko dute Zarautzen, eta horren kontra agertu dira herriko hainbat eragile, haien ustez, garrantzi handiagoa ematen zaiolako ekitaldi horri herriko jaiei baino: "Argi erakusten du gure herrian zeinentzat dauden erraztasunak... [+]
Joan den astean aurkeztu ziren proiektuaren inguruko entzuketa prozesuaren emaitzak, eta Guggenheim Urdaibai egitearen kontrako iritziak gailendu ziren. Busturialdearen beharrei "arduraz" erantzutea exijitu die plataformak, eta proiektuaren inguruko informazio eta... [+]
Chantal Akerman zinegile eta lankidea hil eta hamar urtera, haren ondarea zabaltzen buru-belarri jarraitzen du Claire Atherton muntatzaileak. Gaurkoan, ordea, Athertoni bere ibilbideaz galdetu nahi izan diot bereziki. Gasteizen, Artium museoko areto batean hartu gaitu,... [+]