Eusko Legebiltzarrean EH Bilduk aurkeztutako ekimenak ez du aurrera egin, EAJk, PSEk eta PPk hura tramitatu eta eztabaidatzeko aukeraren kontra bozkatu ondoren. Hala, Elkarrekin Podemosen babesa ez du nahikoa izan koalizio abertzaleak oroimen historikoaren inguruan dagoen “araudia bateratzeko” asmoa aurrera ateratzeko.
Frankismoaren biktimak aitortu eta ordaina emateko lege baten beharra azaldu du Eusko Legebiltzarrak, baina oraingoz ez da halakorik izango. Hemizikloko indarrak ordezkatzen dituzten alderdi politikoak ez baitira ados jarri horretaz eztabaidatzeko ere.
EH Bilduk karpetan eraman duen proposamenak 45 artikulu ditu eta frankismoaren biktimak, fusilatuen senideak, torturatuak izan zirenak, esklabo lana egin zutenak edo haurra desagerrarazi zietenak kontuan edukitzeko daude zuzenduta horietako asko. Besteak beste, 250.000 eta 500.000 euro arteko indemnizazioak ere aurreikusten ditu proposamenak 1959 eta 1978 urte arteko biktimen kasuan; horiek baina txikiagoak 1959tik atzerako biktimentzat, haiek 2beste dekretu batzuen" aitortza ere jaso dutelako jadanik, Julen Arzuaga koalizioko parlamentariaren esanetan.
Eusko Jaurlaritzak jadanik emana zuen proposamen horren inguruko kontrako iritzia, Gogora Memoriaren institutuaren diagnostiko baten ondoren halako lege bat eztabaidatzea begi onez ikusi zuen ordea. Orain EAJk eta PSEk tramitea hastearen aurka bozkatu dute. Iñigo Iturralde parlamentari jeltzalearen ustez “propaganda” besterik ez da eta “bideraezina” iruditzen zaio halako lege bat aurrera eramatea. PSEk zalantza gehiago izan ditu, bere ustez “beharrezkoa” baita Memoria Historikoaren lege bat edukitzea, baina “adostasun” maila eskasa ikusita kontra bozkatu du, Rafaela Romero ordezkari sozialistaren hitzetan. PPko Carmelo Barriok alderdi horren ohiko argudioa erabili du, zauriak irekitzea dakarrela eta “haustura” sortzen duela jendartean.
EH Bilduk eta Elkarrekin Podemos oso kritiko azaldu dira gainerako alderdiekin. PSEri “kotraesanean” erortzea egotzi dio EH Bilduk eta EAJri biktimei “tranpa” egitea. Elkarrekin Podemosek harridura azaldu du legea eztabaidatzea ere ez dutelako utzi, nahiz eta horren ondorioz EH Bilduren proposamenari aldaketak egiteko aukera egon zitekeen.
Frankismoaren azken exekuzioak hartu ditu hizpide Javier Buces historialariak, Askatasun Haizea (Txalaparta) liburuan. Estatuak eragindako biktimak, "bigarren mailako biktima" izaten jarraitzen dutela uste du Bucesek.
1985eko irailaren 25ean Inaxio Asteasuinzarra hernaniarra, Sabin Etxaide zestoarra, Agustin Irazustabarrena astigarragarra eta Jose Mari Etxaniz urretxuarra hil zituen GALek Baionan. 40 urte geroago omenaldia egin diete Monbar Hotelaren aurrean, hil zituzten lekuan.
Azaroaren 15ean kalera irtetera dei egin dute, PSN, EH Bildu eta Geroa Baik “ezarritako arrabolari erantzuteko”. Frankismoaren biktimak gutxietsiak sentitzen dira Iruñeko Udal Gobernuaren partetik.
Izpegiko besten karietarat Baztango eta Baigorriko gazteek mahai-ingurua antolatua dute arrats honetan Iparretarrak talde armatuaren memoria kolektiboa eraikitzeko beharrez. IKko sortzaileetan izan den Pilipe Bidartekin mintzatu gira, jakiteko nola bizi izan dituen 40 urte... [+]
Nafarroako Gobernuan ondare historikoaz arduratzen den erakundea da Vianako Printzea, eta Iruñeko Udala haren zain zegoen birgaitze prozesuarekin aurrera jarraitzeko. Datozen asteetan, beraz, obrarako lehiaketa irekiko da.
"Oraindik korapiloa askatzeko" dagoela gogoratzeko eta Txiki eta Otaegiren fusilatzeen 50. urteurrena kari, Sortuk bi pankarta handi eskegi ditu Cuelgamuroseko monumentuko arku batetik. 1975ean bertan lurperatu zuten Francisco Franco diktadorearen gorpua, 1936ko gerran... [+]
Iratzar eta Olaso Dorrea fundazioek antolatu duten erakusketa ibiltaria ezin izango da Zarauzko areto publikoetan ikusi. Udalak argudiatu du errelato "partziala" eta "ideologizatua" eskaintzen duela. EH Bilduren lokalean paratuko dute azkenean.
Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]
50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]
Gatazka politiko bat egon da azken 60 urteetan Euskal Herrian, eta horrek izan du bere bertsio biolentoa, ETAk bideratu duena, zeinari Espainiako Estatuak errepresioz eta estatu-terrorismoz erantzun dion. Sei hamarkadetan, ordea, biolentzia horiek ez dira berdin ikusi izan... [+]
Abuztu honetan polemika berri bat piztu digute, beste behin, belarrondokoa ematea baino larriagoa izan dena. Azken hamabost urte baino gehiagoan, Glen Cree ekimenetik hasi, Estatu bortxaren biktimei aitortza legala emateko mekanismoen sorreratik segitu eta herri honetan ireki... [+]
Azken zortzi urteotan 30 bunker inguru berreskuratu dituzte dozenaka gazte boluntariok; Baztanen, Otsondon, izan da azkena. Ana Ollo kontseilariak bisitatu du auzolandegia eta gazteen ezinbesteko lana txalotu eta eskertu du.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".