Etxe azpiko fruterian, aste bakarrean, hainbat aldiz suertatu zitzaidan nire aurreko bezeroak hiruzpalau euroren ordainketa txartelarekin egitea, eta errepikapenak eraman ninduen lotsa gainditu eta galdera luzatzera: "Barka Dora, galdera bat egin diezazuket?"; "Bai, jakina, esan"; "Harrituta nago zenbat jendek egiten dizun ordainketa txartelarekin, baita kopuru txikienentzako ere"; "Bai, aurretik ere erabiltzen zuen jendeak, baina pandemia hastean izugarri hazi zen erabilera, eta behin amaituta ohitura geratu da"; "Seguruenik galdera inozoa da, baina bueltaka dut buruan aspaldi: diru oso gutxi denean ere eramaten al du bankuak ehuneko bat?"; galdera inozoa zela baieztatu zidan irribarrez; "Bai, eta behintzat guk negoziatu eta lortu genuen ohiko ehunekoa pixka bat jaistea"; "Atrebentzia ez bada, hilean zenbat diru eramaten du bankuak txartel ordainketetatik?"; "100 bat euro"; "Hilero!?"; "Hilero".
"Atrebentzia ez bada, hilean zenbat diru eramaten du bankuak txartel ordainketetatik?"; "100 bat euro"; "Hilero!?"; "Hilero". (fruteriako Dorarekin elkarrizketa)
Dora egunero goizeko 4etan atxatzen zen handizkako merkatura joateko, fruta aukeratu eta ohera bueltatzen zen tarte batez, goiza eta arratsaldea fruterian emateko. Dorak aukeratutako fruta Miguel bikotekide eta negoziokideak jasotzen zuen beranduago merkatutik, ondoren berak ere fruterian emateko eguna. Izerdi horrek guztiak ematen zien dirutik banpirizatzen zien bankuak hilero 100euro soilik txartel bidez.
Iragan uztailean utzi zuten fruteria Dorak eta Miguelek, Miguelen sorterri Asturiasen ortu bat landatu eta bertatik bizitzeko proiektua amets. Pandemiaren hasieratik uztailera joandako hilabeteen kalkulu azkar bat eginez (39) –eta aurretik banpirizatutakoa alde batera utzita–, beren proiektua abiatzeko 3.900 euro gehiago izango lukete aurreztuta, herritarrok esku-dirua erabili izan bagenu.
Dorari fruta, Hakimi ogia edo Mikeli potea ordaintzean (aldatu izenak eta produktuak zure etxe ondokoengatik), ez gaitezen izan banpirizazio horren konplize.
Nire atariko atetik ezkerrera egin eta lehenbiziko 100 metroetan bost negozio txiki daude: Doraren fruteria, bi taberna, bizartegia eta okindegia. Erreferentzia gisa fruteriaren kopuruak hartuta, hilabetero bankuak 500 euro banpirizatzen dizkie auzokideei 100 metroko espazioan, pandemiaz geroztik 19.500. Zeinek eta Espainian 2008-2022 aldian 164.774 milioi euro irabazi dituzten bankuek, epe berean 37.00 langile kanporatu, 9.351 bulego itxi eta diru publikotik 120.000 milioi euro jaso dituzten berberek.
Txartelak aukeran inoiz ez, kreditu bidez kontsumoa areagotzeko eta kontsumo ohituren datuak aztertuz kontsumismoa are gehiago areagotzen ikasteko gailuak diren heinean, besteak beste. Baina, behintzat, Dorari fruta, Hakimi ogia edo Mikeli potea ordaintzean (aldatu izenak eta produktuak zure etxe ondokoengatik), ez gaitezen izan banpirizazio horren konplize.
(PD: Aste honetan udaletxera ikastaro bat ordaintzera joan eta esku-diruarekin ezin, txartelarekin halabeharrez, erakunde publiko batean: hara, autobanpirizazioa)
( ** Artikulu honen lehen bertsioan adierazten nuen Dorak "ia 300 euro" erantzun zidala, txartelaren ordainketen komisioagatik bankuak eramaten zuen kopuruaz galdetuta. Horrela esan zidan berak. Behin argitaratuta, ohartarazi didate kopurua nekez izan zitekeela zuzena. Dorarekin ezin hitz egin, eta egun fruteria eramaten duen pertsonarekin egon ostean eta ustezko akatsa zuzendu nahian, ematen dudan kopurua nabarmen jaistea erabaki dut... baina artikulua mantentzea, kopuruak kopuru mamiak balio bera duela iritzita)
Ameriketako Estatu Batuen ipar ekialdean azken urteotan maila handiko fenomeno batek eragin garrantzitsua izan du osasun publikoan, eta basa animalien osasunaren garrantzia oroitarazten du. Argitaratu berri den ikerketa baten arabera, gertaera hori eta sortu dituen ondorioak... [+]
EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak ebatzi du hirugarren graduan dagoen presoak eskubidea duela langabezia jasotzeko. LAB sindikatuak aurrekari gisa ikusi du epaia eta urrats bat dela dio "presoen oinarrizko eskubideak aitortzera bidean".
Haziak nola egin azaltzen duen jakintza praktikoa eta hazietan datzan ikuspegi politikoa. Biak uztartu dituzte Haziak liburuan Miguel Arribas Kelo-k eta Marc Badal-ek. Hamaika auzi baitaude jokoan hazi bakoitzean: biodibertsitatea vs estandarizazioa, autonomia vs menpekotasun... [+]
Zer da herri bat? Galdera horrek oso erantzun desberdinak izan ditzake alderdi materialari edo inmaterialari begiratuz gero: eraikin zein etxeei, edo komunitateari zein elkarbizitza arautzeko moduari. Baina herriek ingurumenari eta lanari estuki loturiko iragan bat dute, eta... [+]
Irunberriko etxe partikular batean lanean ari zela erorita hil da 42 urteko iruindarra. Sindikatuen esanetan, lan-segurtasun araudia "ez da betetzen" eta erantzukizunak argitzeko eskatu dute. LABen arabera, jadanik 42 dira Euskal Herrian lanean ari zirela hildakoak.
Altsasuko karrozeria enpresak hartzekodunen aurrekonkurtsoa aurkeztu du eta aholkularitza baten txostenaren arabera, "pertsonala soberan dago". Uztailaren hasieran Volvorekin hitzartuta zuen kontratu bat bertan behera geratu zen eta enpresak finantziazio behar larriak... [+]
Arabako Mahats-bilketaren Jaiaren XXIX. edizioa ospatu dute Moredan, igandean. Egun batzuk lehenago, ABRA Arabako Errioxako Upategien Elkarteak agerraldia egin zuen, Arabako ardogintzak bizi duen “krisi larriaz” beste behin ohartarazi, eredu aldaketa exijitu, eta... [+]
Zaurgarritasun ekonomikoaren baldintzak betetzen dituzten arren, Santander bankuak ordainketak epe batez etetea ukatu die bi familiei.
Atacamako Desertua Fundazioak eremu horretako geoglifoak suntsitzen ari direla salatu du sare sozialetan; hainbat argazkiren bidez, basamortura 4x4 ibilgailuetan doazen bisitariak eragiten ari diren triskantza erakutsi dute. 1000 eta 1520 urteen artean egindako geoglifo handiak... [+]
2017an izendatu zuten LABeko idazkari nagusi eta gaur egun Igor Arroyorekin partekatzen du koordinatzaile orokorraren kargua. Eredu sindikalak, aliantzak, helburu orokorrak eta etorkizuneko erronka handiak landu ditugu ondoko lerroetan. Eskuin muturraren mamua ere agertu da.
1970eko hamarkadaren erdialdean sigla dantza itzela zegoen euskal panorama soziopolitikoan, eta horien artean mordoxka bat ezker abertzalekoak. Mende erdi geroago, denboraren higaduraren edo errepresioaren ondorioz, horietako gehien-gehienak desagertuta daude, arbola bakarra... [+]
Espainiako Ministro Kontseiluak etxeko langileentzako osasun-azterketak, formazioa eta lan-arriskuak ebaluatzea ezartzen duen dekretua onartu berri du. Baina dekretu horrek arrakala garrantzitsuak ere baditu: langileari “sekretu profesionala” mantentzea eskatzen dio,... [+]
Europar Batasuneko Justizia Auzitegiak Apple eta Irlanda kasua ebatzi, eta Googleren aurkako zigorra berretsi du, nagusitasunezko posizioaz abusatzeagatik.
Sumarrek PSOEri ezarritako marra gorrietako bat horixe zen, lanaldia jaistea. Hala ere, laguntzak ematea ez zen hasierako asmoetan sartzen.