“Kontsumitzaile-ekoizle harremana kooperatiboago egitea da gure asmoa”
Bizitza proiektu kolaboratiboa da Artiedako “Arterra Bizimodu“ eta bere baitan bada baratzeari eta elikagaien ekoizpen agroekologikoari begirako egitasmo bat: Baratzan Blai. 2016an abiatu zuen ekoizpena Adrian Aretak, Arterrako kideei eta bertako jangelari elikagaiak eskaintzeko asmoz lehenik, eta hurbilean barazki ekologikoen saskiak banatuz baratzetik bizitzeko ideiarekin gero. “Proiektuko jangelari jaten ematen diogu gaur egun, eta horretaz gain, hogei bat pertsonak urteko harpidetza baten truk bi astetik behin barazki-saskiak jasotzen dituzte etxean”, azaldu du ekoizleak.
Abizen hori darama Baratzan Blai proiektuak. Baina, zertaz ari dira zehazki Komunitateak Sostengatutako Nekazaritzaz –ingelesez CSA, Community Supported Agriculture– dihardugunean? “Oinarrian, nekazarien eta kontsumitzaileen arteko elkarlan modu bat da, zeinetan arriskuak eta onurak partekatzen diren”, diote proiektuaren aurkezpenean. Honela laburbildu du Aretak: “Kontsumitzaileen eta ekoizleen arteko harremana aldatzea da gure ideia, harreman horiek kolaboratiboagoak egitea, elikagai osasuntsuak jan ahal izatea guztion kontua baita, ez nekazariona soilik. Kontua da guk arrisku asko hartzen ditugula gure gain, uzta txarra edukitzea, adibidez”. Hori horrela, proiektuarekin bat egiten duten kontsumitzaileek urteko kuota ordaintzen dute, nekazariarekin konpromiso handiagoa hartuz eta urteko plangintza egiteko aukera emanez.
Iruñean etxez etxe banatzen ditu Aretak barazki-saskiak bi astetik behin, guztira hogei bat etxetara iritsiz. Urteko kuota, ordea, ez da denentzat bera: norberaren aukera eta ahalmenera egokitzen da prezioa, beti ere minimo batzuen barruan. “Hurbileko produktu ekologikoak eta osasuntsuak guztion eskura egon beharko luketela uste dugu, horregatik ematen dugu aukera hori”, azaldu du. Orain arteko ibilbidean, ongi funtzionatu dute modu horretan, eta jendeak produktuak baloratzen dituela dio nekazariak.
Golf zelaitik baratzera, ederra aldea
Artiedan eta hurbileko herri batean ditu lursailak Aretak; guztira, hektarea inguru. Partzeletako baten jabeak Arterra Bizimodu proiektuari utzi zion lurra, eta honek, berriz, Baratzan Blairi. “Golf zelai bat zen Artiedako lursail hau gu iritsi arte… buelta ederra eman diogu!”, dio kideak. Baratzeaz gain, herriko lehorreko lur komunal batean txitxirioak eta babarrunak ekoizten ditu, eta baita espelta, garia eta animalientzako bazka ere. Guztia eredu agroekologikoan baina zigilurik gabe, horren beharrik ere ez duelako. “Banaketak medio, zuzeneko harremana dugu jendearekin, eta hemen bisitak eta auzolanak ere antolatzen ditugu, nahi duena etor daiteke”, gehitu du.
Sarraskiak ez du etenik Palestinan, eta lurraldeko txoko guztietara hedatzen ari da. Uztailaren 31n, Hebrongo (Zisjordania) Hazien Bankuaren Ugalketarako Unitateari eraso zion Israelek; bulldozer eta makineria pisutsuarekin bertako instalakuntza eta azpiegiturak suntsitu zituen... [+]
Artzain gisa hirugarren kanpaina du aurtengoa Koldo Vicente Eseberrik. Familia Otsagabikoa izan arren, Iruñean bizi izan zen txikitatik, baina abeltzaintzaren munduarekin harreman estua izan du beti. “Osaba artzaina zen, haragitarako ardiak zituen hemen, eta txikitan... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Historikoki, artzaintzari eta abeltzaintzari guztiz lotuta egon den bailara da Erronkaribarrekoa, baina azken hamarkadetan nabarmen eraldatu da eta turismoa bihurtu da jarduera nagusia. “Ekonomia horrela aldatu da, eta hamarkadaz hamarkada ardi, behi eta behor kopurua... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]