“Konpetentziak ezin dira ebaluatu unibertsitatera sartzeko proba batean; ikasleen jarraipena behar da horretarako”

  • Unibertsitatera Sartzeko Probaren (USAP) eredu berriari egingo diote aurre Hego Euskal Herriko milaka ikaslek, ekainaren 3tik 5era. Batxilergoko bi irakasle elkarrizketatu ditu ARGIAk: “Azterketa berria konpetentzien araberakoa bihurtu nahi dute, baina memorian oinarritua izaten jarraitzen du”.

"Orain dauden konpetentzia guztiak hartzen baditugu, ezinezkoa da azterketa bakarraren bidez ebaluatzea".

2025eko maiatzaren 28an - 07:20
Azken eguneraketa: 09:59
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Oraindik ere hainbat desoreka gainditzeko gauza ez den hezkuntza sisteman, filtro lehiakorra eta baztertzailea da Unibertsitatera Sartzeko Proba, ahots kritikoen ustez. Aurten, azterketa eredua aldatzeko lehen urratsa eman dute, eta aldaketa horiez hitz egiteko elkarrizketatu ditugu Gasteizko Ekialdea institutuko Batxilergoko azken urteko bi irakasle: Peio Salazar (Matematika) eta Itsaso Zamaioa (Historia).

Ikasturtea aldrebes hasi zenuten. Azterketa berriko ereduak berandu iritsi ziren eta urduri zegoen hezkuntza komunitatea.

Peio Salazar: Bai, aurreikusten zelako aldaketa sakonak etor zitezkeela, eta itsuan aritu ginen hasieran.

Itsaso Zamaioa: Esan ziguten Gabonen bueltan aterako zituztela azterketa ereduak, eta Batxilergoko bigarren mailako ikasleen urduritasuna irailetik hasten da, askok nota ona behar duelako; horri gehitzen badiogu ez genekiela etsamina mota berrien eredua nolakoa izango zen, ikasturte zati bat joan zitzaigun ezinegon horrekin.

Irailetik urduri, diozu. Badirudi Batxilergoko bigarren maila osoa bideratuta dagoela proba hau prestatzera.

Salazar: Batzuk ez dira joango unibertsitatera, batzuek Lanbide Heziketa hautatuko dute, baina zoritxarrez, oraindik ere unibertsitatera oso bideratutako ikasturtea da, bai. Halere, aitortu behar da proban sartzen dena eta bigarren mailako curriculumean agertzen dena ia berdina dela, eta hortaz, uztargarriak direla.

Zein dira azterketa eredu berriko aldaketa nagusiak?

Salazar: Matematikan, aldaketa handiena da iaz egon zirela lauzpabost buruketa eta buruketa bakoitzean zeudela bi azpi-buruketa, horietako bat aukeratzeko, eta orain, horietako batean ezin izango dela aukeratu, buruketa itxia izango dela. Nolabait, aukera gutxiago dago nota oso ona ateratzeko, horretarako aukera bat kendu delako. Baina formatua, buruketa motak eta gainerako guztia, bidali zaigun zirriborroan, berdin mantendu da.

Zamaioa: Historiako azterketari dagokionez, bi arlotan banatuko nituzke aldaketak. Batetik, orain arte egin den selektibitate azterketan bi eredu zeuden, ikasleek aukeratu zezaketen bloke bat edo bestea egitea, gaitegi erdia ikas zezaketen. Orain, gaitegi osoa sartzen da. Guk beti landu dugu gaitegi osoa, beraz, guretzat erraza izan da eredu berrira egokitzea, irailetik ikasturteko plana hala genuelako aurreikusia, baina badakit beste institutu batzuetan ikasturtean zehar gaitegi erdia lantzen zutela lanen bidez, eta beste erdia ikasten zutela azterketara begira, horientzat aldaketa handiagoa izan da.

Bestetik, azterketa eredua nolabait nahi izan dute konpetentzietan oinarritutakoa bihurtu. Lehen, 12 gai eta 24 testu-iruzkin ikasten zituzten eta azterketan gai bat eta iruzkin bat sartzen ziren; orain, gaia ez da garatzen eta kausak eta ondorioak galdetzen dira. Ideia ez da txarra, baina galderak esan dizkigutenez, memorian oinarritutakoa izaten jarraitzen du, ikasleek badakitelako gai bakoitzaren zein epigraferi egingo dion erreferentzia galderak, eta beraz, badakitelako zein epigrafe ikasi behar duten. 1936ko gerraren inguruan adibidez “1936ko gerraren kausak” eta “1936ko gerraren ondorioak” ikasi dituzte.

Testu-iruzkina aurrekoetan bezala mantentzen da azterketan, eta hori ere memorian oinarritutakoa da, ez da aldatu.

Galdera berri bat dago, konpetentzien araberakoa izaten saiatzen dena, baina ez du guztiz lortzen: ikasi beharreko 24 testu-iruzkinen bildumatik testu-iruzkin bat jarriko dute bost akatsekin, eta bost akatsak aurkitu behar dituzte.

"Ezin dugu ahaztu azterketa honen emaitza dela nota numeriko bat, eta inon ez dago ezarrita konpetentzia bakoitzak zenbat balio duen"

Beste ikasgaietan, Matematikan bezala, aldaketa nagusia da hautatzeko aukera murrizten dela, ezta?

Salazar: Ekonomian, Fisikan, Kimikan… behintzat, halaxe gertatu da. Aukerak apur bat txikitu dira.

Pixkanaka, konpetentzietarako biraketa egin nahi du azterketak, nola ikusten duzue?

Salazar: Konpetentziak ebaluatzeko jarraitutasuna behar da, ikasleen segimendua egin behar da. Egun bateko azterketa batean ezin dira konpetentziak ebaluatu, guztiz ilogikoa da. Gaur egun, eta teorian, Haur Hezkuntzatik Batxilergoraino, baita sarri unibertsitatean ere, konpetentziaka ebaluatzen da, horretarako daude lanak, aurkezpenak eta beste. Baina bat-batean ebaluatu nahi da ordu eta erdiko azterketa batean ikasleak urte osoan bereganatu duen jakinduria, konpetentziaka. Ez du zentzurik eta ezinezkoa da, ez dute lortuko.

Zamaioa: Orain dauden konpetentzia guztiak hartzen baditugu, ezinezkoa da azterketa bakarraren bidez ebaluatzea. Konpetentziak partzialki agian bai, osotasunean ez.

Salazar: Hori da, oso prozesu luzea da.

Baina hori da azterketa eredu berriak egin nahi duen bidea, ezta?

Salazar: Helburu bat izan daiteke, baina horretarako sistema osoa aldatu behar duzu. Zientzien kasuan, konpetentzia zientifikoa egin daiteke buruketen bidez, baina beste konpetentzia batzuk ere ebaluatzen dira Matematikan, adibidez, konpetentzia soziala, digitala, idazketarena… Lehen aipatu bezala, agian konpetentzia batzuk bai ebaluatu ahal izango dituzu azterketa honen bidez, baina beste batzuk ez.

Zamaioa: Gainera, ezin dugu ahaztu azterketa honen emaitza dela nota numeriko bat, eta inon ez dago ezarrita konpetentzia bakoitzak zenbat balio duen. Tira, Batxilergoan ere, ikasturtean zehar konpetentzien araberako ebaluazioa egin arren, bukaeran zenbaki bihurtu behar duzu, batez besteko horiek kontuan hartuko direlako ondoren bai Lanbide Heziketan, bai unibertsitatean sartzeko.

Aurrera begira ereduan aldaketa handiagoak espero dira?

Zamaioa: Historiako ikasgaiaren kasuan, aurrekoan esan ziguten ereduak gero eta gehiago joango direla konpetentzietan oinarritzen. Asmoa hori da, baina ez dakigu nola. Berez, lantaldeak daude horretan lanean, baina nik zaila ikusten dut.

Eta esandakoa, inon ez dago ezarrita konpetentzia bakoitzak duen balioa, eta unibertsitatera sartzeko probak nota bat behar duen heinean, bakoitzaren pisua zehaztu behar duzu, zeren nota horrek emango baitizu gradu batzuetarako sarbidea edo ez.

Ze punturaino uzten die azterketa eredu berriak autonomia nahikoa erkidegoei, eduki propioak lantzeko?

Salazar: Erkidego bakoitzeko unibertsitate publikoak prestatzen du azterketa, eta askatasuna du, salbu zehaztuta datozen curriculum zatietan. Matematikan, esate baterako, curriculumaren %60 estatuak zehazten du eta %40 erkidegoak, baina beste erkidego batzuetako azterketak ikusi izan ditudanean, ia berdinak dira guztiak, Matematikan behintzat ez dago apenas alderik.

Zamaioa: Historian bai, baditugulako gaiak Euskal Herriari lotuak, baina lantzen da “Frankismoa Euskal Herrian”, “Espainiako gerra zibila Euskal Herrian”… Muga hori ez da aldatu oraingoz.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Hezkuntza
Auzolanean ikastola eraiki!

Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]


Zigiluen artean elkar ulertu, alternatibak eraikitzeko

Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]


Nerabeak

Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]


Zigiluen artean elkar ulertu, alternatibak eraikitzeko

Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]


Euskara, katalana eta galiziera Europar Batasuneko hizkuntza ofizial gisa aitortzea babestu dute hainbat unibertsitatek

Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]


‘Eskumenlagoa’

Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.

Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]


Nagusikeria

Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]


Pediatra, neurologo, psikologo eta psikiatra elkarteak batu dira, deseskalatze digitala eskatzeko

Adituen irizpideei jarraituko dien pantailekiko deseskalatzea premiazkoa da eskolan eta etxean. Osasunaren bueltako Espainiako Estatuko erakunde garrantzitsuenek sortu berri duten plataformak hala dio. Internet eta sare sozialekiko “hiperkonexioa da pandemia berria”... [+]


EIRE euskal unibertsitate-irakasleen elkartearen amaiera

Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.

Euskal Herrian ere... [+]


EHUk euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu Medikuntza Fakultatean

2025-2026 ikasturtean, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu EHUk. Erakundeak adierazi du kopuru hori lortzea Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarekin eta Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailarekin izandako... [+]


2025-07-11 | Enbata
Eztabaidaren gainetik… gazte batzuen bizipena

Azterketak euskaraz gaia aktualitatean jarri zen berriz ekainean, baxoaren hilabetean. Etxepare lizeoko ikasleek aldarrikatzen segitu dute Baionako suprefeturaren edo herriko etxearen aitzinean eta euskaraz ari diren irakasleek prentsaurreko bat eskaini dute azpimarratzeko... [+]


2025-07-09 | Hiruki Larroxa
Ikastetxean, taldearen jakituria

Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]


Zergatik ez dago apenas ijitorik unibertsitatean?

Datu latza utzi du Ijito Idazkaritza Fundazioaren azken ikerketak: ijitoen %0,8ak baino ez du unibertsitate titulua lortzen. Espektatiba eta erreferentzia falta, eskola-segregazioa,  aurreiritziak, arrakala ekonomiko eta kulturala… faktore garrantzitsuak dira,... [+]


Etxeko langileen erdiak ez du inoiz lan kontraturik izan, baina enplegatzaileek uste dute “baldintza ezin hobeak” dituztela

EHUk eginiko ikerketaren arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako etxeko langileen %43,10ak ez du inoiz lan kontraturik izan, baina enplegatzaileen %70ak uste du "baldintza ezin hobeak" ematen dizkietela beren etxeko langileei. Etxeko langileen %27,4 egoera... [+]


Unibertsitatera sartzeko Historia azterketan datorren ikasturterako iragarri berri dituzten aldaketek kezka eta haserrea piztu dute

Unibertsitatera sartzeko azterketa eredu berria estreinatu eta gutxira, datorren ikasturterako azterketa berriz ere “goitik behera” aldatuko dietela eta probak eskakizun maila altua izango duela salatu du EAEko Historiako irakasle talde batek. Azterketa eredua... [+]


Eguneraketa berriak daude