Jean Claude Juncker jaunarentzat gutun irekia
Jauna: Behean sinatzen dugunok zuregana jotzen dugu Europako Batzordearen Presidentea zarelako, eta Kataluniako hiritarrek duten egoera politikoagatik kezkatuta gaudelako. Modu baketsuan planteatu den arazo demokratiko baten aurrean Espainiako agintariak, eta bereziki Espainiako Gobernua, jarrera autoritarioa erakusten ari direla iruditzen zaigu. Espainiako agintariak ez dira errespetatzen ari oinarrizko eskubideak eta ezta legalitatearen printzipioa ere.
Legalitatearen printzipioa bortxatzen ari da joko demokratikoaren oinarrizko arauak apurtuz. Legalitatea interpretatzen ari da katalan hiritargoak, erreferendum baten bidez, bere etorkizun politikoa erabaki ez dezan. Politika hau 2006an hasi zen, Alderdi Popularrak Auzitegi Konstituzionalaren aurrean Autonomia Estatutuaren kontra egin zuenean. Kataluniako Estatutuaren aurka jo zuen, baina ez antzeko edukia zuten beste Autonomia Estatutuen aurka. Estatutu katalana Espainiako Gorte Nagusiek onartu zuten Madrilen, eta baita -erreferendum baten bidez- Kataluniako herritarrek ere.
Beren autonomiaren aurkako eraso horri katalan hiritarrek mobilizazio handiekin erantzun zioten, eta horrek haien ordezkari politikoen engaiamendua eragin zuen katalan autogobernua garatzeko erreferendum baten bitartez. Espainiako agintariek erreferendum hori ekidin nahi dute espainiar legeriaren ahalbideak baztertuz. Kataluniako agintariek haien berezko legalitatea, Parlamentuaren bidez, garatu dute, kontsulta gauzatu ahal izateko.
Ekimen horri erantzuna eman diote agintari espainiarrek Kataluniako Generalitateari bere aurrekontu-eskumenak kenduz, 5.000 polizia espainiarrak bidaliz, eta kolokan jarriz polizia katalanaren eskumenak, Guardia Zibilaren menpe ipiniz (Espainiako Gobernuaren zerbitzura dagoen erakunde militarra da Guardia Zibila). Ibilgailu blindatuak, tankeak barne, mugitu omen dituzte. Gerra-armak prestatzen ari dira katalan herriaren aldarrikapen baketsu eta demokratikoei aurre egiteko.
Egoera honek asko kezkatzen gaitu. Espainiako agintariek arautegien interpretazioa bortxatu dute, Kataluniako hiritargoak bere eskubideak gauzatu ez ditzan. Prozesuak ez du bukatzeko itxurarik, Espainiako Gobernuaren Presidenteak eta bere ministroek esan dutenaren arabera.
Gure ustez Europako buruzagiek ezin dute horren aurrean beste alde batera begiratu. Diktadura frankistaren ostean europar erakundeak demokrazia eta giza eskubideen bermea ziren guretzat. Giza Eskubideen Europako Hitzarmenaren berrespena eta geroago gaur egungo Europar Batasunean sarrera demokrazia eta giza eskubideen bermea ziren Estatu kideen artean.
Europar Batasuneko Ituna giza duintasunaren errespetuan, askatasunean, demokrazian, berdintasunean, eta Zuzenbide Estatuan datza. Baita giza eskubideen errespetuan, gutxiengoenetakoenak barne (2. artikulua). Helburu hauek ezin dira gutxietsi. Itunak berak eskubide horien bortxaketaren aurrean prozedura batzuk aurreikusten ditu europar erakundeak parte hartu dezaten (Europar Batasuneko Itunaren 7. artikulua). Agintari espainiarrek Kataluniako hiritarren eskubideen aurkako neurriak ezartzen eta beren ordezkari legitimoen ahalmenak murrizten jarraituko balute, batez ere Espainiako Konstituzioaren 155 artikulua edo antzeko neurriak aplikatuz, gure ustez Europako agintariek goian aipatutako 7. artikulu horretan aipatzen diren neurriak aplikatu beharko lituzkete.
Sinatzaileak
Iñaki Lasagabaster, EHUeko Katedraduna
Ramon Zallo, Unibertsitateko Irakaslea
Jose Idoiaga, Unibertsitateko Irakaslea
Baleren Bakaikoa, Unibertsitateko Irakaslea
Mirene Begiristain, Unibertsitateko Irakaslea
Aitor Monte, Medikua UEUko Irakaslea
Josu Albero, Biologoa eta ICECko kidea
Juan P Sanz Jaca, Medikua
Iñigo Jaca, Medikua eta ICECko kidea
Xabier Zarandona, Medikua eta ICECko kidea
Carlos Alberich, Medikua
Leonardo Jaca, Medikua
Pedro Otazua, Medikua
Begoña Goikoetxea, Erizaina
Kepa Vicario, Abokatua
Leticia Eizaguirre, Abokatua
Jon Galfarsoro, Abokatua
Gregorio Jaca, Jubilatua
Maria Pilar Iriarte, Jubilatua
German Urbizu, Ekonomilaria
Maria Teresa Loinaz, Merkataria
Francisco J Agirre, Medikua
Markeliñe Arana, Irakasle
Angel M Garrastazu, Operario
Bernardette Eizagirre, Empresaria Hostelera
Josu Fernandez Gamboa, Irakaslea
Arantza Intxausti, Irakaslea
Ohiane Alberich, Erizaina
Maider Alberich, Telekomunikazioetan ingeniari
Ander Bilbao, Enpresaria
Pablo Alberich, Arkitektoa
Roberto Escribano, Pedagogoa
Igone Aranbarri, Informatikaria
Unai Blanco, Kofratzailea
Agueda Iruretagoyena, Abokatua
Beñat Iriarte, Musikaria
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2024ko irailaren 11n, "Lortzear ote gaude?" izeneko artikulua argitaratu ziguten hainbat hedabidetan. Urtebete igaro da eta garbi esan dezakegu: EHUko gobernu aldaketak (Ferreira zen buru, Bengoetxea da orain) ez digu aurrerabiderik ekarri. Orduko zailtasunek zailtasun... [+]
Aurtengo ekainaren 25ean Eutanasiaren legeak laugarren urtemuga bete zuen. Nire iritziz, lege hori hainbat biztanleren lanari esker lortu da, eta, nolabait, pentsa dezakegu merezitako saria izan dela; izan ere, lege hori lortu bitartean pertsona askok erailketa salaketak,... [+]
2023ko uztailean jaso genuen berria antzuolarrok. Irimon bi aerosorgailu erraldoi jartzeko proiektu bat aurrera eramateko eskaera jaso zuela Udalak. Hasieran zalantzak eta galderak: nor zegoen proiektuaren atzean? Zein zen proiektuaren benetako helburua? Zein izango... [+]
Bizipen multzoa da gure historia. Esperientziek osatutako atal eta kapituluak. Errutina eta egunerokoa zipriztintzen dituzten gertaerak. Baina adin batera iritsita, bizi izandako momentu batzuk atzenduta geratzen dira, buruaren zokoren batean ostenduta. Ez ahaztuak,... [+]
Aste honetan, etxeko lanak jarriko dizkizuet. Hori gertatzen zaigu urte luzetan irakaskuntzan aritu garenoi: dena bihurtzen dugu arbel, etxeko lan eta ikas-egoera. Demagun euskal jai bat antolatu behar dugula herrian. Zer egitarau proposatuko dugu? Nola ospatu, dantzatu eta... [+]
Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]
Ez dira gauza bera. Sistema demokratiko bat, edozein eskalan, parte-hartzailea ez bada ez da demokratikoa. Demos batek ez badu lehentasunik erabakiak hartzerakoan, demokrazia eredu hori hutsala da. Israelgo Estatuan hauteskundeak egiten dira, baina ariketa politiko horrek ez dio... [+]
Teknologien azken joerengatik galdezka aritu da mastodon.eus-eko erabiltzaile bat, ezagutzen zuenak ez baitzion zirrararik eragiten. Zer pentsatua eman digu zenbaiti, eta jaso dituen erantzunak oso ezberdinak izan dira.
Nik adierazi diot teknologiek gizakion arteko... [+]
Ez dut ikusi nahi gorputza arimaren kartzela gisa. Baina ezin dut saihestu gorputz atletikoak, gazteak, osasuntsuak, ulertzea luxuzko ibilgailuak balira bezala, jabeen eramaile arinak. Gazte (osasuntsu, atletiko) ez garenon gorputzek ere bere jabeok eramaten gaituzte, baina kasu... [+]
Ikasturtearen hasiera, lankideekin, laneko deskantsuan, kafe baten inguruan, atzean utzitako hilabeteen oroimenak mahairatuz. Deskantsua paraje desberdinetan egin izanagatik ez ditugu alboratu gizarte gisa ibiltzen dugun garaia. Distantzia hartu eta geldiunean gaudenean gai gara... [+]
Trumpen muga-zergen dantza da azken hilabeteetako berri nagusietako bat. Gerra komertziala eta ekonomikoa hedabideen eta analisten ahotan daude oraindik ere. Gehienetan, baina, herritarrei gauzak era oso sinplean azaltzen zaizkie, gutxi-asko esanez Etxe Zurian ero bat dagoela... [+]
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.
Akordatzen naiz Blanca Llum Vidal poeta maitasunaz hizketan entzun nuen lehendabiziko aldiaz. Bere esperientziaz aritu zen, besteak beste. Esan zuen bere ordura arteko bizitzan maitasuna beti amaitzen zela, baina maitasunak ez lukeela amaitu beharko sentituz bizi dela. Ez dela... [+]