Jatetxeetako hondakin organikoei bigarren bizitza emateko lanean
Ziburun eta Donibane Lohitzunen dago Collecte et Compost, Pierre Koch eta Matthieu Hasléren proiektua. Izenak adierazten duen bezalaxe, hondakin organikoak bildu eta horiekin konposta egiten dute bi lapurtarrek. Bi hirietako jatetxe eta enpresetatik bizikletaz pasatzen dira hondakinak jasotzera, eta horretarako egokitutako gunean konposta egiten dute. Haien lan egiteko moduaz eta sortu duten sareaz gehiago jakin nahi izan dugu. Koch-ek erantzun ditu gure galderak.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Noiz sortu zenuten Collecte et Compost, eta nondik sortu zen ideia?
2020ko urrian sortu genuen elkartea Matthieuk eta biok, eta bost hilabete geroago jarri genuen martxan proiektua, 2021eko martxoan. Ekonomia zirkularrari lotutako tokiko jarduera bat bilatzen genuen, karbono isuri gutxikoa. Frantziako hiri batzuetan –Nantesen, Valencen, Parisen eta Lionen, esaterako– martxan zeuden ordurako antzeko proiektuak, eta horietan inspiratu ginen, baina proiektua Donibane Lohitzuneren eta Zibururen neurrira egokitu genuen.
Zeintzuk dira zuen oinarriak eta funtzionamendua?
Materia organikoa lurrera itzultzea, lurrak ematen diguna berari bueltatzea da gure filosofiaren oinarria, hondakin organikoak lurrarentzako baliabide oso aberatsa baitira. Bizikleta elektriko bati lotutako erremolkea darabilgu establezimenduetako hondakinak jasotzeko: 150kg jaso ditzakegu txanda bakoitzean. Momentu honetan, 19 establezimendurekin ari gara lanean eta bi tona hondakin inguru ari gara jasotzen hilero. Establezimenduetarako bisita bakoitzean, bio-hondakinen kantitatea pisatu, kargatu, eta hirigunetik bost kilometrora daukagun lur eremura eramaten dugu, bertan konpostatze prozesua egiteko.
Eta nola da konpostatze prozesu hori?
Donibaneko udalarekin eta golf zelaiarekin partekatzen dugu 500 metro koadroko lursaila, eta establezimenduetako bio-hondakinak golfeko zuhaitzen mantentze-lanetako egur birrinduarekin nahasten ditugu, konpost pila handiak eginez. Bederatzi hilabete behar dira konpost heldua lortzeko. Lehen fasean, tenperaturak 70º-tara iristen dira bakterio eta onddoen lanari esker, eta bio-hondakinak izan ditzakeen pestizida eta germenak ezabatzen ditu. Horregatik, gero zakuetan saltzen dugun konposta nekazaritza biologikoan ere erabil daiteke.
Antzeko proiektu gehiago ere badira martxan Ipar Euskal Herrian, ezta? Harremanik baduzue haiekin?
Bai, badira hainbat proiektu, eta denen artean kolektibo bat sortu berri dugu: Collectif Biodéchets Pays-Basque. Elkarlana indartzea eta gure lurraldean bio-hondakinen kudeaketa hobea lortzea dira taldearen helburuak.
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Pandemia garaian erabaki zuten Bea Lopez de Suso Marinak eta Iker Gonzalez Dominguezek landa eremura bizitzera joatea. “Nolabait, orduan berpiztu zen aspalditik landa eremuan proiektu bat sortzeko genuen grina”, azaldu du Lopez de Susok. Kuartangora iritsi zen... [+]
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]