Ipar Euskal Herriko lehen Emakumeen Etxeak ateak zabalduko ditu ondoko hilabeteetan Urruñan. Ostegunean, ekainaren 27an, ukan dute sorrera finkatzeko biltzar nagusia eta horren berri eman digu Véronique de la Devèze militante feministak.
Ipar Euskal Herriko lehen Emakumeen Etxea bidean da. Aurkeztuko diguzu?
EBA Egiazko Berdintasunaren Alde koordinazioak eramandako proiektua da. Gizon eta emakumeen arteko berdintasunaren alde doan 2014ko legean oinarritzen da elkartea, eta Euskal Hirigune Elkargoaren sorrerarekin muntatu genuen, hain justu, instituzioen gaineko lobbying lana egiteko. Bi lan ardatz ditu EBAk, bata elkargoaren baitan eragitea berdintasunaren alde, eta bestea, Emakumeen Etxearen sorrera.
Mugimendu feministak aspaldian amesten zuenaren gauzapena duzue hor.
Bai, aspaldiko xedea da, aspaldian aipatzen genuen feministen artean. Gauzapenari lotu gara EBAren sorrerakin batera.
Nola aitzinatu da egitasmoa?
Badu sei urte horrekin gabiltzala. Hego Euskal Herriko Emakumeen Etxeen ereduan inspiratzen gara, Montreuil eta Saint-Brieuc hirietakoei ere begiratu diegu. Hau da, elkarte modura funtzionatuko duen gune feminista bat bezala irudikatzen dugu gure Emakumeen Etxea. Indarkeria pairatzen duten emakumeen harrera, sostengu eta laguntza gunea izanen da, baina horrez gain, Emakumeen Etxea emakumeentzako ahalduntzerako espazio bat izatea nahi dugu. Heziketa popularra, ekimen parte-hartzaileak, formazioak, erakusketak, konferentziak… askotarikoa izanen da eskaintza. Hainbat Emakumeen Etxe ezagutu ahal izan ditugu aitzin lanketan zehar: Tolosakoa, Zumaiakoa, Donostiakoa, Bordalekoa, Montreuilekoa, Saint-Brieucekoa... Horrez gain, galdeketa bat ere zabaldu dugu Ipar Euskal Herriko emakumeen beharrak eta nahiak hobeki identifikatzeko xedez. 192 erantzun jaso ditugu, eta ondorioa argia da: beharra hor da eta Emakumeen Etxeari buruzko esperantza handia bada.
Urruñan kokatua izanen da eta Ipar Euskal Herri osorako izatea du asmoa?
Oraingoz hitzak ditugu. Jean-René Etchegaray egon zen aurkezpenean eta sostengatuko gintuela erran zigun. Hitzordu bat galdetua diogu eta erantzunaren esperoan gara.
Ikasturte berriarekin abiatuko dugu Urruñakoa, eta lekuko emakumeen beharren arabera bideratuko du berea. Euskal Hirigune Elkargoa hamar eremutan banaturik da eta hamar Emakumeen Etxe edo behintzat permanentziarako gune izatea da helburua. Hain zuzen, ez dira behar berak Zuberoan, Baionan ala Urruñan. Erran behar da nahitara ez garela Baionan kokatu, betiko zentralismo horren kontra eragitea badelako gure gogoetaren baitan. Garapen eta koordinazio lan hori bideratzeko nahiko genuke langile bat lortu, baita denbora erdiz ariko den animatzaile bat ere. Batik bat, militante feministen parte-hartzeari buruzko aitzina egingo duen proiektua izan nahi du.
Aitzina egiteko diru iturriak bermaturik dituzue?
Oraingoz hitzak ditugu. Jean-René Etchegaray egon zen martxoko aurkezpenean eta sostengatuko gintuela erran zigun. Hitzordu bat galdetua diogu eta erantzunaren esperoan gara. Aurrekontua borobildua dugu, orain dirulaguntza eskaerak egin behar ditugu departamendu mailan, Europan… Itzalean egindako lan handia bada hor.
Zenbat militante zabiltzate proiektu hori aitzinarazten?
Eragile eta kolektibo feministak aspaldian dabiltza itzaleko lan hori eramaten. Gaur egun, hamabost bat laguntzaile gara oinarrian, eta inguruan laguntzeko prest den jende andana bada. Zabalduriko galdeketan erdiak baino gehiagok erantzun digu laguntza emateko gogoz dela. Protokolo bat dugu landurik, hain zuzen, proiektuan ahal bezain eroso sentiarazi nahi ditugulako heldu berriak. Aspaldian abiaturiko lan batera sartzea ez da baitezpada erraza, eta ekimena eskuragarri eta eroso jartzearena da esku artean dugun erronketariko bat. Karta bat ere osatu dugu, kide eta parte hartzaileentzat, baloreetan bat egiten dugula bermatzeko asmoz. Hainbat lan talde martxan dira: koordinazio orokorra, komunikazioa, programazioa, partaidetzak, finantza iturriak…
Begi onez hartu dute proiektua lekuko hautetsiek?
Urruñari dagokionez, biziki harrera eta partaidetza ona ukan dugu. Beste lurraldeetara mugituko gara, Herriko Etxeekin elkartuko gara, eta ageriko da… Erran behar da mugimendu feminista aldarrikatzaile eta indartsu bat bizitzearen une historiko batean garela, beti ere parean, horrek dakarren fronte kontserbatzailearekin, emantzipazio mugimendu orok hori dakarrelako. Fronte feminista azkar horrek laguntzen gaitu. Emakumeen eskubideei eta berdintasunari buruzko beharrak hor dira, eta aurkakoa ezingo digute erran. Emakumeen gogoa ere erreala eta serioa da eta horren kontra ezingo dira kokatu. Eraldaketarako tresna bat izanen da, lurraldeko eragileak eta lurraldea bera eraldatzera datorren proiektua da Emakumeen Etxearena.
Azken hitz bat?
Proiektu horren berri eman behar da, egitasmoaren garapenean eragiten duelako. Bistan da, laguntzaileak behar ditugu, emakume oro da ongi etorria. Eta berriz diot, eraldaketarako eta ahalduntzerako gunea izan nahi du Emakumeen Etxeak. Aitzinatu arau gure kontzientzia eta handinahia emendatu egin dira, besteak beste Emakumeen Etxe bat nahi izatetik Emakume Etxeak nahi izatera pasa garelako. Gune bat izateaz gain, tresna bat izanen da. Virginia Woolfek aldarrikatzen zuen norberarentzako logela hori izanen da Emakumeen Etxea: Ipar Euskal Herriko emakume guztientzako espazioak izanen dira.
Mauleko Chaumes gasnategian langile eta CGTko sindikatu ordezkaria izandako gizon baten kontrako lau salaketa dira pausaturik, eta Larraine gaineko Iratiko Txaletetan lankide ukandako bosgarren emakume batek ere gehitu du berea. Uztailaren 3an iraganen da auzia Pauen. Erasoa... [+]
Gazte batek etxetik atera eta psikologoarenera joateko bizi dituen beldurrak eta barne gatazkak lantzen ditu ‘Barruko dardara’ film laburrak. Maider Arrutik (Errenteria, Gipuzkoa, 2003) sortu du, eta agorafobia nola bizi duen ikusaraztea du helburu. Bere bizipenetan... [+]
Maitasun erromantikoari lotuta, nerabe askok normalizatuta eta barneratuta du bikotekideak mugikorraren eta sare sozialen bidez kontrolatu nahi izatea. “Inportantea da ziberbiolentzia gisa identifikatzea, eta ez maitasun seinale gisa”, gogorarazi dute ikertzaileek.
Javier Escudero Pascual (Iruñea, 1979) “poz-pozik” dago erretiroa hartuta nahi beste gauza egiteko astia duelako. Nafarroako Aspace kirol klubeko motordun aulkiko futbol taldeko jokalaria da. Duela urtebete sortu zuten taldea, eta hirugarren geratu dira... [+]
Lagun marika batek deitu dit galdetzeko nola salatu dezakeen hurrengoa: joan zen Akarlandara, EHUren parean dagoen parkera, eta komun publikoetan bi tiporekin zegoela, udaltzainen bizpahiru kotxe agertu ziren super azkar, poliziak sartu ziren komunera borrekin hormak kolpatzen,... [+]
Irungo Alarde Parekidean sortu berri den Meaka konpainiako kapitaina da Nagore Olaskoaga. Alarde Tradizionala vs. Parekidea, “kopuruak direnak dira, baina oso pozik gaude gazte askok eta askok hartzen dutelako parte Alarde Parekidean, eta beraiek dira gure herriaren oraina... [+]
Ekainaren 14an egingo da Hernanin San Juan jaiak iragartzen dituen 30. Preludio kontzertua. Aurten emakume bat izango du zuzendari musikal: Judith Montero Imaz. Behin batuta hartuko, eta emakumeek musika ondarean egindako ekarpena ekarri du fokupera. Berarekin eta Hernaniko... [+]
Señora Sariketaren V. edizioa izan da 2025ekoa, benetan berezia: aurtengo bertsolari parte-hartzaileak plazak utziak zituzten andre eta genero disidenteak izan dira. Binaka egin dute plazara itzulera, saioetarako giro goxo eta xamurra lagun.
Neska transexual baten ama, haurtzaroan bere genero identitateagatik bullyinga jasan zuen gizona edota LGTBI kolektiboko nikaraguar erbesteratua ezagutu eta horietakoren batekin bizipenak partekatu eta solastatu nahi duenak aukera izango du datozen egunetan Nafarroako sei... [+]
Sexu-erasoak, bikotekideen edo bikotekide ohien erasoak eta bestelako senideek egindakoak hartu dituzte kontuan zenbaketan. Bizkaian, %29 egin dute gora salatutako sexu-erasoek.
13 urteko mutil bat da Adolescence telesailaren protagonista, bere eskolako neska bat erailtzeagatik atxilotua. Lau kapitulutan zehar saiatuko gara ulertezina ulertzen, baina gidoilariek ez digute azalpen errazik emango, baizik eta bullying dinamika nahasiak, manosferaren eragin... [+]
Ilusioz mintzo da Shrabani Aranzabe-Pita (Orissa, India, 1999) musikari, ikerlari eta pedagogoa. Alkizan (Gipuzkoa) hazi eta hezi da. Pandemian minbizia izan zuen, eta prozesu onkologiko horretatik Naturaren Doinuak jaialdia eta proiektua sortu du. Aurtengo jaialdia ekainaren... [+]
Mundu mailan abiadura handian garatuz doan ideologia eta mugimendua dugu antiwokismoarena. Boterera arribatzeko eskuin muturreko agintariek duten arma berria da, eta berdin-berdin zabaltzen ari da herriko karriketan, unibertsitateetako korridoreetan zein telebista platoetan. Eta... [+]