Internazionala
"Eta iruditu zitzaidan esaldi bat, lapidarioa bezain egiazkoa: hizkuntza txikien eta kultura txikien ikusgarritasuna —hain modan dagoen hitza—, ekosisteman betetzen dugun edo bete uste izan dugun lekua, oso auzitan dago. Arrabola ikaragarria pasatzen ari da gainetik eta horrek eskatzen du erresistentzia heroiko bat, guri ez zaiguna arrotza, entrenatuta gaude, baina hor ikusten dut orain ere euskal kultura».
Hotz egiten du Matadeixen, hankak izoztuta dauzkat, eserita nago, Koldo Izagirreren hitzaldia entzuten: Greenwichekoa ez da meridiano bakarra. Kasetean grabatu eta urte luzez autoan ibiliko dut bueltaka gero, auskalo non galdu arte, Jacques Ranciere eta bere disensoa deskubritu baino puskaz lehenago. Domaia da hitzaldi hori inoiz ez argitaratu izana liburu forman. Balio du gaur ere, gaur inoiz baino gehiago balio du, mundua meridiano bakar batek eta presidente bakar batek gobernatzen dutela ematen duenean. Ez dakit non ikusi nuen, Mega telebista katearen albistegiari ateratako argazki bat zen, kaptura bat, pantailazo bat: Donald Trump ari zen hizketan, eta behean hitzak: Donald Trump, Venezuelako presidentea. Hori da gauzak argi esatea. Edo mega-argi.
Koldo Izagirrek hitzaldi horretan aldarrikatzen zuena, azkar eta gaizki esanda, munduaren ordena naturala bere horretan ez onartzea zen. Nork bere kabuz pentsatzea, zaila bihurtu dena gaur. Jacques Rancière filosofoak tresna bat proposatu zuen horretarako: kontsentsuaren kontra, disensoa, diferente sentitzeko aukera, denok onartu beharko genukeen hori, datuak esate baterako, zalantzan jartzeko modua.
Ni behintzat geroz eta gehiago aztoratzen nau denok onartu beharko genukeen horrek. Esan nezake dotoreago akaso, baina orain ez da hori garrantzitsuena: faxismoa gure ateetan dago. Eta ez dakit nondik hasi...
Oso zeharkako kontu bat da, baina nonbaitetik hasteagatik, beti egin zait harrigarria bere jardunean, arte kritikan eta komisariotzan, hain zorrotz aritzen den batek hain lasai esatea bere jarduna eremu lokalean, nazionalean eta internazionalean gauzatu duela. Leku komun horiek dira izua eragiten didatenak, horiek hain erraz onartzeak.
Beti egin izan dit grazia, zerbait esatearren, Tabakalerak bere burua Kultura Garaikideko Nazioarteko Zentro gisa definitzea, eta ez ikustea autodefinizio horrek automatikoki bere sintomak azaleratzen dituela, negatiboan.
Ulertzen dut, ulertzen da, akabo ba, kultura garaikidearena, baina ba al dago garaikidea ez den kulturarik? Urteak dira, baina denbora ez da distantzia, Edorta Jimenezek eta Erramun Landak erakusketa zirraragarri bat ondu zutela: Denbora ez da distantzia. Eta han ikasi nuen, harenak neuk irakurtzen ditudanean, Federico García Lorca poeta euskalduna dela, ni baitan, metabolismoz. Begietatik arimara ni baitan berpiztu egiten dela. Eta harrezkero badakit kultura oro garaikidea dela gaur.
Eta arrazoi berberagatik dakit denok, baita bere ziutatetik inoiz atera gabe hainbeste urte iragan eta gero ihes egitea erabaki zuena ere, baina baita bere etxetik inoiz atera gabea ere, den-denok garela geure baitan internazionalak, mundua bat eta bakarra baita. Eta edozein herritako liburutegi publikoa internazionala dela, baina baita liburutegirik gabeko herria ere, bere soilean, bere sotilean. Denok daramagu mundua gure baitan, eta internazionalak gara berez, munduko garen heinean.
Akordatzen naiz Hiru Trukuren kontzertuetan nola egiten zuen txantxa Ruper Ordorikak, Bob Dylan Euskal Herrian noiz ibili ote zen galdetzen zuenean, estatubatuarrak abesten zuen kantu bateko oso antzeko istorioa jaso baitzuen hirukoteak euskal kantu tradizional batean. Eta akordatzen naiz nola flipatu nuen Jaun Zuriano entzutean, Arturo Erregearen istorioan bezala harritik ateratzen zuelako ezpata.
Orduan, mundua bat eta bakarra baldin bada, eta istorioak antzekoak mundu guztian, ez dut ulertzen nola dagoen dena oraindik hiru esparru horietan sailkatzeko joera: lokala, nazionala, internazionala. Eta nola jan dugun diskurtso hori batere disensorik adierazi gabe. Eta nola egiten dugun euskaldunok hain erraz, ikusita gainera gure neurria eta artxipelago itxura, beste zatiketa zantar hori, herrikoa vs. nazionala, herrikoa herrirako bakarrik balitz bezala, eta nazionala nazio osoarentzat. Ez dakit zergatik erabiltzen ditugun oraindik hain eskema zaharrak. Bueno, jakin badakit, erosoa da.
Baina gure tragediaren neurria beharbada Harkaitz Canok azaldu du ongien Argia-n egin zioten elkarrizketan. Neu ere liburu horixe irakurtzen ari naizenez, hona ekartzeko tentazioari ezin izan diot eutsi: «Iván de la Nuezek argitaratu du liburuxka polit bat, Teoría de la retaguardia [Atzeguardiaren teoria], eta esaten du multikulturalismoa saldu digutela globalizazioaren kontrako erreakzio bezala, baina multikulturalismoa izan dela globalizazioaren barruko fase exotikoa, eta hori bukatu da. Eta iruditu zitzaidan esaldi bat, lapidarioa bezain egiazkoa: hizkuntza txikien eta kultura txikien ikusgarritasuna —hain modan dagoen hitza—, ekosisteman betetzen dugun edo bete uste izan dugun lekua, oso auzitan dago. Arrabola ikaragarria pasatzen ari da gainetik eta horrek eskatzen du erresistentzia heroiko bat, guri ez zaiguna arrotza, entrenatuta gaude, baina hor ikusten dut orain ere euskal kultura».
Eta ni ez nago hain seguru erresistentzia heroiko baterako prest ote gauden. Nahiago nuke. Tamalez, internazionalak izateko beste modu bat da urgentea oraindik ere, Arestiren itzulpenekoa.
Artikulu hau Berria-n argitaratu dute eta CC by-sa lizentzia baliatuta ekarri dugu ARGIAra
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Azken hilabetean hainbat agerkari digital eta paperezkotan honako lerro-burua irakurri ahal izan dugu: Onartua Artistaren Estatutua. Eta hitzezko ospakizunak zetozen atzetik. Baina ez da egia. Eta ez dakit oso ongi zer pentsatu, zer dagoen gezur horren atzean. Edo ezjakintasunaz idatzi dute edo asmo txarrez. Artistaren Estatutua Espainiako Diputatuen Kongresuko azpi batzorde batek idatzitako aholku txosten bat baizik ez baita. Gobernuari dagokio horko edukiak lege bihurtzea. Eta oraingoz joan... [+]
Amari zor diot pasartea. Gaztelaniaz. Gasteiz erdialdeko familia batean gertatua omen zen; zehazkiago, ama baten eta alaba baten artean. Kontua da, halako batean, ama hura etxeko komun batean sartu zela eta bertako tapa altxatzean kaka arrasto nabarmena aurkitu zuela. Hogeitaka urteko alaba sartua omen zen komunean minutu batzuk lehenago eta, beraz, harena omen zen obra. Nolatan ez zuen garbitu galdetu zion amak alabari, eta gazteak erantzun omen zuen ea zertarako kontratatua zuten garbitzaile... [+]
Euskal Herrian emakumearen berdintasunaren alde bertze leku batzuetan baino urrats bat aitzinago gabiltzala behin berriz bistaratu zen urtarrilaren 30ean, San Mamesen. Gau zinez zakur batean, Katedral-eko harmailetan 48.000 lagun metatu ziren neskek osaturiko bi futbol talderen arteko demaren lekuko izateko. Inoiz ikusi gabea, Europa osoan eta kasik munduan. Euskal futbolzaleek goi-goian paratu zituzten bai kirol femeninoa bai herri honen izena. Madrilgo prentsa gehienaren miresmena. Nahiz eta,... [+]
“Independentismo katalanak faxismoa itzarri du”. Esaldi bakarrarekin, nola zuritzen diren jarrera batzuk, nola banatzen diren ardurak: faxismoa indar naturala da, lo arina duen dragoi bat, Katalunia aldeko aldarrikapen neurrigabeek zirikatu dutena. Gauzak nola kontatzen diren.
Zuzenean ari gara jarraitzen sistema politiko kapitalista eta kolpista baten saiakera, Venezuela ekonomikoki geldiarazi eta miseria, gosea eta konfrontazio zibila sortzeko, modu horretan haien esklabo bat boterean jartzea justifikatzeko.
Duela hilabete, Tolosaldeako Autodefensa Sareak (TAS) Tolosako Orixeko Institutuan ikasleen intereseko ebaluazio irizpideen aldeko borroka abiarazi zuen; historia zein euskarako irakasgaien ebaluazio metodologiari dagozkion zenbait irizpide aldatzea helburu duena. Denbora honetan zehar ordea, zuzendaritza zein irakasleen partetik mehatxu, zigor eta oztopoak jasan behar izan dituzte bertako ikasleek, dinamika hau martxan jartzearen ondorioz.
Otsailaren 13an 38 urte betetzen dira Joxe Arregi Carabanchelgo kartzelan hil zenetik Espainiako Poliziak, atxiloketa epeak iraun zuen denboran zehar, egindako torturek eragindako zaurien ondorioz. Ordutik, data honek torturaren aurkako borrokan erreferentzialtasun nagusia izan du Euskal Herrian.
Alfonso Guerra edo Felipe González bezalako PSOEko politikari historikoek kataluniar independentistekin negoziatzeko Pedro Sanchezen Gobernuaren asmoa malguegi iruditzea lortu dute. Zer esan ba oposizio eskuindarrari buruz, zeinek negoziazioa bera Estatuak aldez aurretik ezarritako lerro gorriaz bestalde dagoen kataluniar herriaren nahietara etsitzea bezalaxe aurkeztu duen?
Apartekoa da bizi dugun garai politikoa. Apartekoa ere militante abertzale eta ezkertiar frango inarrosten dituen sentimenduen zirimola. Hara palto horien mugimenduaren azterketa bat, honen alde baikor eta ezkorren bilduma egiten duena.
G7ren aurka mobilizatzera goaz sinbolizatzen duen mundua errotik aldatu behar delako lehenbailehen. Eta hori guk Donostiatik egin nahi dugu. Bestelako mundu horri Donostiatik egin nahi diogu gure ekarpena, beraiek inposatzen diguten hiri ereduari aurre eginez. Turismo aberatsari, Inditexi, kontsumo basatiari, metroari, abiadura handiko trenari, kulturaren komertzializazioari eta erdarei eskainitako beraien San Sebastiani guk Donostiarekin aurre egin nahi diogu, herritarren, komertzio txikien,... [+]
