Ihes zuria
White flight (Ihes zuria) XX. mendean AEBetan sortutako kontzeptua da. Eskualde-eskalako migrazio jakin bati egiten dio erreferentzia, hirigune aurrez hetereogeneoetatik auzo isolatu guztiz zurietara alde egiten dutenen ihesari, alegia. Aski da Detroit hiriko demografia-mapa ikustea ihes zuriaren tamainaz jabetzeko.
“Ni ez naiz arrazista”, baina interesgarria (bezain beldurgarria) da arrazagatiko segregazioa ofizialki amaitzearekin batera arrazagatiko segregazio naturalak erakutsi duen indarra. 70. hamarkadan fenomeno hau azaltzen saiatu zen Thomas Schelling ekonomialaria, eredu matematiko sinple baten bidez.
Demagun 10 bider 6 etxebizitzako auzo laukizuzena, familia zuri eta beltzez osatua. Ez dira arrazistak, gustatzen zaie elkarren artean nahastea, baldin eta bizilagunen heren bat gutxienez euren kolore berekoa bada. Hilabetero, bizilagun zuriek inguruko etxeetara begiratzen dute, eta proportzio hori hausten bada maletak egin eta etxez aldatzen dira, gustuko proportzioa betetzen den auzoko toki batera. Hilabeteak aurrea joan ahala, bizilagunek etxez aldatzen jarraitzen dute, auzoa oreka egoera batera iristen den arte.
Emaitza oso da esanguratsua: oreka egoera auzo guztiz homogeneoek lortzen dute. Schellingek eredu honekin frogatu nahi izan zuen eskala txikiko beldur txikienek arraza-segregazio muturrekoena eragin dezakeela. Mixture up to some limit, beste modu batera esana; onartzen dugula nahasketa, alegia, baina neurri bateraino.
Euskal Herria ez da AEB, baina “gurasoek seme-alaben ikastetxea aukeratzeko duten eskubidea” argudioa oso zabaldua dago, ikastetxeetako aurrematrikula kanpaina ate-joka dugun honetan.
EAEko ikasleen erdiak baino gehiagok eskola partikularrak jasotzen dituela eta jatorri migratzaileko ikasleak gehien segregatzen dituen Espainiako Estatuko bigarren erkidegoa EAE dela ere adierazi du Esade EcPol erakundeko Lucas Gortazarrek, EHUren udako ikastaroetan.
'Sustraiak Erasmus' egitasmoaren bidez landa eremuan praktikak egiteko aukera eskaintzen du NUPek. Xedea da Nafarroako despopulazioari aurre egitea.
2014 eta 2020 urteen artean 350 biztanle galdu ditu Zuberoak (-%2.55). Galera handienak Maule, Barkoxe, Sohüta, Garindaine, Ligi, Mitikile, Atharratze, Bildoze, Altzai eta Montori herrietan izan dira. Haatik, zenbait herritan biztanle kopurua emeki goratzen ari da.
Azken biztanle kontaketaren arabera, Lapurdiko kostaldeko herri bakarra da Ziburu beheranzko joeran dagoena. 6.800 izatetik 6.200 biztanle izatera pasa da azken sei urteotan.
Hurrengo urtean India izango da munduko herrialderik populatuena, Txinaren aurretik; datorren azarorako, 8.000 milioi herritar izango ditu planetak; zortzi herrialdetan kontzentratuko da biztanleriaren hazkunderik handiena; baina oro har jaiotze tasa txikitzen eta biztanleria... [+]
EAEko demografiaren beheranzko joera aldatu asmoz 2030erako estrategia aurkeztu du Eusko Jaurlaritzak. Estrategiaren baitako ekimenen artetik azpimarratutakoen artean, seme-alaba bakoitzeko hilabeteroko 200 euroko diru-laguntza aipatu du lehendakariak. 2023an pasako da indarrean... [+]
Noizean behin, normalean nire arretaren oso ertzetik pasatzen den kezka bat entzun edo irakurtzen dut: populazioa zahartzen ari da. Berriki gertatu zait. Eta datu zaparrada baten bidez xehetu ohi dizkidate zahartze horren erritmoa eta geografia. Tentazioa ematen du serio jarri... [+]
Nafarroako Gobernuak 500.000 euro bideratuko ditu despopulazioari aurre egiteko dirulaguntzetara. Herriek finantzatu nahi dituzten proiektuak aurkezteko epea uztailean zehar zabalduko da.
Hirurehundik gora herrik 200 biztanle baino gutxiago dituzte, eta hamaika udalerritan kilometro koadroko hamar biztanle baino gutxiago bizi dira. EHUk egin duen azterketa aurkeztu du Arabako Diputazioak.
Minimo historikoetara egin du behera jaiotze-tasak Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan, 1941etik erregistratu den zifrarik baxuena baita 2020koa. Iaz 14.721 haur jaio ziren, aurreko urtean baino 697 gutxiago (%5,1 gutxiago). Azken urteetako beheranzko joerak dirau: 2008tik 2020ra, %30... [+]
Lurralde Kohesio Departamentuak, Toki Administrazioko eta Despopulazioko Zuzendaritza Nagusiaren bidez, 1,7 milioi euroko bi laguntza-deialdi egingo ditu laster, toki-erakundeei zuzenduta, despopulazioa arintzeko ekintzak eta inbertsioak bultzatzeko. Udal-zerbitzu publikoak... [+]
Herri eta bailara ugari basamortu bihurtzen ari da Euskal Herrian. Lan eta zerbitzurik gabe, egungo merkatuak bazterturiko eremuotan nola bizi? Egoera hori irauli nahi du Udalbiltzak, eta horretarako, logika lehiakorretik at, pertsonak erdigunean jartzen dituen ekonomia... [+]
Kohesio sozial osasuntsua irudikatzen duten faktore ekonomikoen aurrean, despopulazioak eragin duen adin taldeen arteko desorekak Arabako Mendialdeko etorkizuna hipotekatu dezake.
Gaindegiak atlas interaktibo batean Euskal Herriko eskualdeen argazki sozioekonomikoa egin du. Oinarrizko zerbitzu publikoen gertutasuna askoz ahulagoa da periferiako eskualdeetan hiriburuetan baino.