‘Militantzia feminista’ da Asun Urbieta (Errenteria, 1958) definitzen duen kontzeptua: urte asko daramatza mugimenduan, Lilatoiko aitzindaria da, eta Plazandreok alderdiko kidea ere bada.
Zergatik aukeratu duzu Connemara?
Nire lantokitik hurbil dagoelako eta kafea hartzera etortzen naizelako askotan. Hala ere, gehiago ibiltzen naiz Tanger eta Okendo tabernetan. Emakumeen Etxetik hurbil daude, eta bilerak bukatzen ditugunean hara joaten gara zerbait hartzera.
Asko ibiltzen zara Emakumeen Etxean?
Bai, hilean behin Plazandreoken bilerak izaten ditugu, eta baita Erasoen Aurkako Komisioaren bilerak ere. Horretaz gain, etxearen koordinazio lanetan eta asanbladetan ere ibiltzen naiz, beraz, astean behin edo bitan handik pasatzen naiz.
Kirolaria zara, ezta?
Izan naiz, orain gutxiago, lesionatuta nagoelako. Gaztetan eskubaloia egiten nuen, baina 16 urterekin, Franco bizirik zegoela, militantzia politikoa gurutzatu zitzaidan, eta politika aukeratu nuen kirolaren ordez. Baina kirola egiten jarraitu dut.
Bestalde, nire koadrilako batzuek futbito talde bat zuten, eta larunbatero ikustera joaten ginen. Bera Bera eskubaloi taldea ikustera ere joaten nintzen, Carrere ahizpekin [Reyes eta Ana] bizi nintzelako.
Militatzen jarraitzen duzu?
ESK sindikatua sortu zutenean, baldintza batzuk betetzen zituen jendea bilatzen zuten, eta ni garai hartan langabezian gelditu nintzenez, sindikatuko administrazioan lan egiteko proposamena egin zidaten. Horrelako leku batean lan egiteko, militantea izan behar duzu, eta proiektuan sinistu behar duzu. Pentsatzen dut Irutxuloko Hitzan lan egitea antzekoa izango dela.
Lilatoiko aitzindarietako bat zara.
Nati Rufo izan zen Lilatoia egiteko ideia ekarri zuena, Irlandan egon ondoren. Nik garai hartan ez nuen korrika egiten, festazale integrala nintzelako (oraindik ere banaiz). Baina ahal nuen guztian laguntzen nuen, lasterketa egunean kaleak ixten nituen, esaterako. Geroago, korrika egiten hasi nintzen.
Nola ikusi zenuen aurtengo Lilatoia?
Gauza batzuk oso ondo: Parte hartzea, adibidez, ikaragarria izan da, 6.000 emakume baino gehiagok hartu baitute parte. Baina Atletikok hartu duenetik izaera feminista galdu duela uste dut; karteletan babesleek emakumeek baino garrantzia gehiago dutelako, besteak beste.
Zer iruditu zitzaizun aurtengo martxoaren 8a?
Ikaragarria izan zen. Jende askok galdetzen zuen ez ote genuen beldurra iazko mailara ez iristeko, eta iazko jende kopuru berdina edo gehiago egon zen azkenean. Gainera, iazkoa ikusita, hiriko talde feminista guztiak askoz lehenago hasi ziren antolatzen eta koordinatzen, eta jarduera asko egin zituzten.
Erakunde publikoek zuriketa morea egiten dutela uste duzu?
Iruditzen zait erakunde guztiek ikusi dutela mugimendu feministari erantzun on bat eman behar diotela, eta horregatik, keinu asko egiten dituztela, baina gehienak sinbolikoak. Neurri zehatzetara joaten bagara, ez dituzte politika feministak egiten. Askoz merkeagoa da argazkian ateratzea.
Nola bizi zenuen Plazandreoken Donostiako alkategai (2003 eta 2007) eta Gipuzkoako diputatu nagusi izateko hautagai (2011) izatea?
Bitxia izan zen. Egoera zail bat da, egunero neukalako irrati programa bat, mahai inguru bat beste hautagaiekin… Denetarik jakin behar zenuen, feminismoaz izan ezik, garai hartan ez baitzuten feminismoaren inguruko galderarik egiten. Beraz, beti aurkako zelaian jolasten ari zinen. Aurkeztu nintzen bigarren aldian, Espainiako legeak gure zerrendetan gizonak sartzera behartzen gintuen, bestela ez genuelako berdintasun legea betetzen. Gizon apaingarriak sartu behar izan genituen, kremaileran gainera, eta hedabideek gizon horiek elkarrizketatu nahi zituzten.
Aurten ez zarete udal hauteskundeetara aurkeztuko.
Ez, ez daukagulako hautagairik. Izan garenok ez dugu berriro izan nahi, estres handia delako. Gutxi gara eta diru gutxi dugu, eta ezin gara beste alderdi handiagoekin lehiatu. Politikoki eta sozialki ere desabantailak ditugu, martxoaren 8an kalean zeuden emakume horien guztien apustua indar mistoak direlako. Oraindik konfiantza dago alderdi mistoetan, nahiz eta gero politika feministak bigarren planoan gelditzen diren.
Hauteskundeak datoz. Nola ikusten duzu egoera politikoa?
Gaizki ikusten dut. Uste dut EAJk irabaziko duela, eta oso txarra iruditzen zait hori, feminismoa ez delako beraien aldarrietako bat. Proiektu feministak aurrera eramateko ez da berdina aurrean EH Bildu izatea edo EAJ izatea. Hala ere, hobeto borrokatzen da EAJren aurka EH Bilduren aurka baino, ez daukazulako inolako loturarik.
Nola ikusten duzu Donostia?
EAJ eta PSEren oso gustuko hiri eredu batera goazela iruditzen zait, turismo askorekin, glamourrarekin, baina ezer ez gehiago. Hiri bateko bizitzarekin bateraezina da hori, Donostia ez delako Kontxako hondartza, Aiete eta Parte Zaharra –poteatzeko baino ez, bizilagunak ez baitituzte errespetatzen– soilik. Bitxia da Rosa Garciari urrezko danborra eman izana, etxegabetzeen aurka egiten duen lanarengatik, Erdialde guztia desalojatzen ari diren bitartean. Oraindik badaude aguantatzen duten auzoak eta auzo izaera mantentzen dutenak, baina seguru aski Erdialdetik urruti daudelako.
Piratekin ere ikusten da hori; zenbat urte egon ziren abordatzea paraleloan egiten, era ia klandestinoan? Eta gero, udalak ikusi zuenean jende askok hartzen zuela parte, egitarau ofizialean sartu zuten. Horrenbeste glamour duen hiria izateko, oso gustu txarra dauka Donostiako Udalak.
Nola ikusten duzu mugimendu feminista?
Iragan marxista bat dudanez, antolakuntza gustatzen zait. Horregatik, auzoetan dauden talde feminista txikiak beraien artean gehiago antolatzea gustatuko litzaidake. Asko mugitzen gara kalean, baina ez gara erakunde publikoetara iristen. M-15etik Podemos atera zen bezala, M-8tik alderdi feminista indartsu bat atera zitekeen. Niretzako hutsune bat da alderdi feminista indartsu bat ez izatea, izan ere, oso ondo dago gure auzoan pankarta bat jartzea, baina hori gainditu behar dugu eta haratago joan behar gara.
Argazkia: Beñat Parra.
HAMABIETAN BERMUTA: Bermuta eta tortilla pintxoa.
Non. Connemara taberna: Caracasko Errege Konpainiaren kalea, 11 (Amara Berri).
Prezioa. 4,70 euro.
Elkarrizketa hau Irutxuloko Hitzak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.
Euskal dantzak, pilates, bilobekin egon, gurutzegramak egin eta beste zaletasun asko ditu Grego Idiakez Kortak (Ezkio-Itsaso, Gipuzkoa, 1950). 62 urterekin iktus bat izan zuen, eta ordutik, ezin ditu nahi beste gauza egin. Iktusaren ondorioz, begi baten ikusmena galdu du, eta... [+]
Bizi-biziak dira oraindik musikan dabiltzan emakume eta genero disidenteen azalean bizi izandako indarkeriaren orbainak. Ugaritu dira, halaber, orbain horiei buruzko ahotsak komunikabideetan, ikerketetan zein hainbat ekimenetan. “Asko dago egiteko oraindik”, diote... [+]
Langabezian geratu nintzen 24 urterekin, eta ezagun batek lan xelebrea eskaini zidan: ezkondu aurreko despedidak antolatzea. Logroñoko bere enpresa hedatu nahi zuen beste hiriburuetara, tartean Bilbora. Ezkongaien lagunen deiak jasotzen nituen, eta askotariko jarduerak... [+]
Motorrez gainezka dago Iñaki Mujikak Altsasun duen tailerra. Ilaran daude denak, baina bada barreneko gelaxka batean aparte gordetako bat. Mujikak beretzat egokitu nahi duen motorra da. 2021ean igo zen azkenekoz motor gainera; istripu larria izan zuen moto-kros zirkuitu... [+]
Urte luzeak daramatza Laura Macayak indarkeria jasan duten emakumeei lagun egiten, arlo instituzionalean, militantzian, bai eta beste justizia-eredu batzuetatik abiatuta ere. Horri guztiari buruzko liburu bat kaleratu berri du: Gatazka eta abusua ez dira gauza bera (Katakrak,... [+]
Norbere gorputzaren gaineko erabakiez, estetika heteropatriarkalaren morrontzaz, kontraesanez eta musikaren industriaz solastatzeko baliatu dugu Arrigorriagako polemika: herri horretako jai batzordeak Vulkano orkestra festa-egitarautik kentzea erabaki du, ikuskizuneko... [+]
30 urte baino gehiago daramatza Zero Chou zinemagile taiwandarrak istorioak kameraren atzetik kontatzen, bai zinemarako, bai telebistarako. Aurten, Zinegoak jaialdiaren 22. edizioko ohorezko saria jaso du.
Euskal Herrian zein munduan, gero eta ugariagoak dira lurraren defentsan sortzen diren mugimenduak, bizitzari eusteko ezinbestekoa den lurraren balioa aldarrikatzen dutenak. Borroka hauek ez dira soilik erresistentzia; itxaropenaren eta konplizitatearen oinarri ere bihurtu dira... [+]
“Bohemioa”, “poeta”, “mozkorra” eta “amodioaz maiteminduta” dagoen drag bat da Travis Tea (2024, Travistonia planetakoa). Autopertzepzio bat dela dio, eta kanpotik “talenturik gabeko eta antigoaleko poetatzat” dutela... [+]
1925. urtea izango balitz, akaso emakume erraketistak izango lirateke Zeruko Argiako aktualitate orrialdeetako protagonistak. Agian haien kirolari merituak goraipatzeko, agian feminitate arauak desobeditzeagatik seinalatzeko. Nire buruari agindu diot haien izenak memorizatzeko... [+]
Emakundek babestutako Hizkuntza aldaketa sozialerako tresna: hizkuntza inklusiboaren erabileraren ondorio batzuen azterketa teorikoa eta enpirikoa ikerketak ondorioztatu du hizkuntza inklusiboa erabiltzea garrantzitsua dela genero ezberdintasunak ez areagotzeko.
Uda giroan barneratuta, heldu dira herriko festak, baita sexu erasoen salaketen gorakada ere. Gozamenerako guneak sortzeko hilabeteetako lana egiten dute jai eta txosna batzordeetako kideek, eta goraipatzekoa da espazio horiek bermatzeko herritar boluntarioek egiten duten... [+]
Sanferminak ate joka direla, Iruñerriko feministek Alde Zaharreko kaleak zeharkatu dituzte, eraso sexisten aurkako aldarria zabalduz.
"2000. urteko San Joan egunez, aspaldiko urteko jende multzorik handiena bildu zen Andoaingo Goikoplazan, hamabiak jotzearekin batera dantzarako prest. Lehenengo aldiz gizon eta emakumez osatuta zegoen axeri-dantzarien taldea zen". Hitz horiekin ireki zuen "Emakumeak... [+]
Zezenketaren kontrakoa naiz, baina debekua heltzen den bitartean, jarraituko dut zezen-plazetan gozatzen”. Lagun baten iruzkin zinikoa gogorarazi dit Jose Luis Ábalos PSOEko ministro ohiaren azken polemikak.
Izan ere, Koldo ustelkeria kasuaren testuinguruan... [+]