Herri lurrak eta bertako basoa berreskuratzeko proiektua Bergaran
Pandemia dela eta ez dela, gero eta jende gehiago ari da hurbileko mendietara jotzeko ohitura hartzen, eta dirudienez, gure basoen egoeraren inguruan hausnartzeko aukera ere ematen ari da. “Pinuaren gaitzak zuhaitzok hondatu edo egoera oso kaxkarrean utzi ditu, eta horietako asko kendu egin dira, hemen ohikoa den arrasa mozketaren bidez”, azaldu du Ainhoa Agirrebeña Zabala Bergarako Kukubaso elkarteko kideak. Hain zuzen, inguruko basoen egoeraz kezkaturik zegoen herritar talde batek elkartzea erabaki zuen 2021ean, bestelako baso kudeaketaren alde egiteko eta herri lurrak berreskuratzeko asmoz.
Harreman estua du lurraren jabetzak basoaren kudeaketa ereduarekin, eta Bergararen kasuan ere argia da lotura hori. “Partzela txiki asko ditugu gurean, baina guztira, lur publikoak herriko lurren %2 baino gutxiago dira”, dio Agirrebeñak. Horregatik, bertako basoaren alde egiteko, beharrezko jotzen dute herri lurrak berreskuratzea. Baina, zertaz ari gara bertako basoa berreskuratzeaz ari garenean? Gauza bat argitu du Kukubasoko kideak: “Askotan, landaketekin lotzen dugu automatikoki, baina ez du zertan horrela izan, batzuetan naturari bere lana egiten uztetik hasten baita prozesua”.
Urtebeteko ibilbidean, lagapenen bidez hainbat lursailen kudeaketa bere gain hartu du Kukubaso elkarteak, tartean, Agirretxeberri baserriko kideek utzitako 2,1 hektarea. Zenbait sailetan landaketak egin dituzte, auzolanean: astigarra eta haritza jarri dituzte batez ere, baina baita gorostiak, lizarrak, urkiak eta hagin bat ere. “Aurrera begira, lursail horretan artea sartu nahi dugu, duela urte asko artadia baitzegoen hor”, gehitu du kideak. Bergarako Udalarekin elkarlanean ari da taldea hastapenetik, eta azken asteotan herri lurrak erosteko deialdia egin berri du udalak.
Pedagogiaren garrantzia
“Pedagogiaren alorrari ere garrantzia handia ematen diogu elkartetik, bai umeei eta baita helduei begira”, azaldu du Agirrebeñak. Aurkezpenen, hitzaldien eta antzekoen bidez lantzen dute alor hori, baina alderdi praktikotik ere bai. “Gure lehen landaketa egin genuen ingurua oso laua da eta herritik oinez joateko moduan dago, eta beraz, umeekin joateko deialdia egin genuen. Sekulako arrakasta izan zuen”. Lanketa interesgarria, kontuan izanda haiei egokituko zaiela gaur egun berreskuratzeko bidean diren baso horiek etorkizunean zaintzea eta mantentzea.
Pixkanaka eta pauso txikiak emanez, beste pentsatzeko eta ekiteko modu bat hedatzen ari da Kukubaso elkartea Bergaran, Euskal Herriko beste hainbat tokitan sortu diren antzeko proiektuekin batera. “Lurjabeengana hurbiltzea zailagoa izaten da, bizi oso bat baitaramagu kudeaketa eta lan egiteko modu jakin batekin, baina sumatzen dugu, orokorrean, jendearen aldetik harrera oso ona izaten ari garela eta kezka badagoela”, amaitu du.
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]
Donostiako Amara auzoko Izko ileapaindegi ekologikoak 40 urte bete berri ditu. Familia-enpresa txikia da, eta hasieratik izan zuten sortzaileek ile-apainketan erabiltzen ziren produktuekiko kezka. “Erabiltzaileen azalarentzat oso bortzitzak dira produktu gehienak, baina... [+]
Ubidekoak (Bizkaia) dira Imanol Iturriotz eta Aritz Bengoa gazteak. “Lagunak gara txikitatik, eta beti izan dugu buruan abeltzaintza proiektu bat martxan jartzeko ideia”, azaldu du Iturriotzek. Nekazaritzari lotutako ikasketak izan ez arren, baserri munduarekin eta... [+]
Iruñean bizi ziren Iñaki Zoko Lamarka eta Andoni Arizkuren Eseberri gazteak, baina familiaren herriarekin, Otsagabiarekin, lotura estua zuten biek betidanik. “Lehen, asteburuetan eta udan etortzen ginen eta duela urte batzuk bizitzera etorri ginen”, dio... [+]