Donostiako erraustegiaren obretan, eremu txikian elkarren ondoan ari diren garabiek, segurtasun aldetik gabezia nabarmenak zituzten. LABek Ikuskaritzan salaketa jarri zuen lehenik, eta obra gelditzeko eskatu zuen ondoren. Lan Ikuskaritzak obrara bisita egin zuenean frogatu zuen sindikatuak salatutako egoera eta enpresei eskatu die garabi hauek sortzen duten arriskurako neurriak aurreikustea.
Garabien afera, urratsez urrats
Honela kontatu du LABek erraustegiko garabien afera, lan segurtasunari lotua dagoena, prentsara bidali duen oharrean:
Abenduan obrara egindako bisita batean, LABek ikusi zuen garabiek ez zutela legeak dioena betetzen: lan eremu berean bost garabi ari zirela lanean. LABek salaketa jarri zuen Gipuzkoako Lan Ordezkaritzan, abenduaren 20an.
Urtarrilaren 10ean beste bisita bat egin zuen sindikatuak obrara, eta garabiek bere horretan jarraitzen zutela ikusteaz gain, anemometroek ez dutela funzionatzen ikusi zuten. Anemometroek haizearen indarra neurtzen dute, eta alarma bat pizten dute haize asko dagoenean. Hori dela eta, urtarrilaren 11n Lan Ikuskaritzan idatzia sartu zuen LABek berehalako arrisku larriagatik Zubietako errauskailuaren obra gelditzeko eskatuz.
LABek urtarrilaren 30ean jaso zuen erantzuna, Lan Ikuskaritzak urtarrilaren 24ko datarekin bidalitako idatzia. Zera adierazten du Lan Ikuskaritzaren agiriak: LABek salatutako egoera benetakoa dela eta enpresei dituzten hutsuneak konpontzeko agintzen die.
Lan Ikuskaritzaren arabera, segurtasun planean eta lan protokoloan hutsuneak zeuden
Lan Ikuskaritzak urtarrilaren 16an bisita egin zuen erraustegiko obretara, Osalaneko teknikariarekin batera. Neurri hauek hartzeko eskatu die "inplikatutako enpresei" (UTE CIVIL PVE aipatzen du Ikuskaritzaren dokumentuak):
1.-Obraren segurtasun planari eranskin bat gehitzea, aurreikusten duena bost garabi hauen ezarpena eta jarduera.
2.-Lan protokolo egokiak jartzea.
3.-Garabilariak informatzea aurreko hauetaz: segurtasun planaren eranskinaz, eta obrako segurtasun eta osasun koordinatzaileak onartutako lan protokoloez.
4.-Garabilari bakoitzari elkarrekin komunikatzeko gailuak jartzea, edozein egoerak sortzen badu garabien ekintza erradioen ikus-eremua murriztea, adibidez, pertsonak edo objektuak garabilarien ikus-eremuan sartu direlako, elkarri berehala komunikatu ahal izateko.
5.-Garabietan anemometroak errebisatzea.
Azken lerroan gehitzen duenez, telematikoki jaso omen du Ikuskaritzak berrespena, bai enpresaren eta bai obraren segurtasun koordinatzailearen aldetik, bete beharreko neurri hauek konplitu dituztela.
"Eraikuntzako langileen bizitzak gutxiago balio du mugitzen duten kargak baino"
LABek, atera dituen ondorioetan, inpunitatea azpimarratu du: "Zubietako errauste plantako obran, Gipuzkoako Foru Aldundiak sustatutako obra, ez da Lan Prebentzioko Legea betetzen, ezta beste segurtasun arau eta lan osasunekoak ere. Berriro ere, interes politikoak eta ekonomikoak langileen segurtasun eta osasunaren gainetik jartzen ari dira.
Eta hau tamalez gertatzen da arauak hausten dituenarentzat ondoriorik ez dagoelako. Enpresak eta euren beste obra batzuen arduradun politikoak, instituzioek, inpunitatez jokatzen dute. Badakite jarduteko era honek ez duela inolako ondoriorik. Lan Ikuskaritzak gertatutakoaren larritasuna onartu arren, ez dute inolako isunik jarri ere egin. Eraikuntzako langile baten bizitzak lanean mugitu behar duen kargak baino gutxiago balio du".
Lan segurtasunerako legeak ez betetzeaz gain, erraustegiko obran gainerako lan baldintzak ere ez direla betetzen adierazi du, eta obra hau ez dela kasu isolatu bat, sistematikoa dela. Gogora ekarri du, Donostiako Udaleko diru laguntza jasotzeko eskaera egiten duten fatxadak berritzeko obretan, ez da beharrezkoa izango Gipuzkoako Eraikuntzako Lan Hitzarmena betetzea, EAJ, PSE eta PPk hala erabaki baitzuten.
LABek dio ez duela onartzen eraikuntza “legerik gabeko sektorea” izatea: "Esplotazioarekin amai dezakegu eraikuntzan. Borondate politikoa badago, lan baldintza duinak bermatu daitezke eraikuntzan, baina langileen eskubideak aurrezki ekonomikoaren gainetik jarri behar dira".
Maiatzaren 24an 13:00ean Gipuzkoako Foru Aldundiaren aurrean elkarretaratzea egingo du Errausketen Aurkako Mugimenduak. Zubietako Erraustegiak sortzen duen kutsaduraren aurrean eta agente publiko eta alderdien jarrera salatzeko elkarretaratzera batzeko dei egin die herritarrei.
Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.
Mikel Jauregi sailburuaren esanetan Eusko Jaurlaritzak ez du "inolako arau hausterik atzeman" Ekondakinek Zubietako erraustegitik Artaxoako zabortegira bidalitako lixibiatuetan. Hala, ez du sozietate publikoa zigortuko, Nafarroako Gobernuak eskatu bezala.
Errausketaren Aurkako Mugimenduak Errausketaren aurkako giza katea egingo du datorren hilaren 8an Donostian. 11:00etan abiatuko da Alderdi Ederretik.
Zubietako erraustegitik Artaxoara eramaten zituzten lixibiatuengatik, Ekondakini zigor espedientea irekitzeko eskatu zion ekainean Nafarroako Gobernuak Eusko Jaurlaritzari.
Ostiralean herritar batek detektatu zuen ura ez zegoela garbi, baina ezin da jakin noiztik dagoen horrela. ARGIAk jakin duenez, URA agentziako kideak bertaratu dira Arkaitzerrekara. Aspalditik salatzen ari dira erraustegiaren isuriak eta kutsadura.
Artaxoako Ecofert enpresara baimendu gabeko hondakinak eramateagatik, Zubietako Ekondakin enpresari zigor-espedientea abian jartzeko eskatu dio Nafarroako Gobernuak Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailari. Jose Maria Aierdi Nafarroako Ingurumen kontseilariak jakinarazi duenez,... [+]
Gipuzkoako erraustegiaren emisioen bost urteko jarraipenaren emaitzak aurkeztu ditu ToxicoWatch fundazioak. Emaitza kezkagarriak, bizidunei eta zehazki gizakiei osasun kalte larriak eragin diezazkieketen kutsatzaileez ari garelako. Emaitza nabarmenak, erraustegi berria eta ustez... [+]
Bost urtez aritu da laginak hartzen Toxicowatch erakundea erraustegiaren inguruko oiloen arrautzetan, goroldioan, zuhaitzetan, sedimenduetan eta ama esnean, besteak beste. 2019tik dioxina maila asko handitu da, baita metal astunak, PFASak eta beste gai oso kutsagarri batzuk ere... [+]
Zubietako erraustegia geratzeko Errausketaren Aurkako Mugimenduak deitutako oinezko martxan parte hartu dute larunbat goiz honetan.
Zubietako erraustegia ixteko eskaria atariraino eraman du Errausketaren Aurkako Mugimenduak larunbat honetan Lasarte-Oriatik abiatu duen oinezko martxan. Ertzaintzak sarbidea inguratua zuen atari horretan bertan plazaratu duen adierazpenean, erraustegia behingoz ixtea eskatu... [+]
Maiatzaren 18an, larunbatez, Zubietako Erraustegiaren aurkako martxa antolatu du Erraustegiaren Aurkako Mugimenduak (EAM). Lasarte-Oriatik abiatuko da, Okendo plazatik 11:00etan.
Zubietako erraustegi inguruan laginak biltzen bost urte daramatza ToxicoWatch fundazioak, metal astunen, dioxinen, PCBen eta PFASen bila. Horiek guztiak ageri dira laginetan eta gainera kutsaduraren “igoera kezkagarria” aurkitu dutela jakinarazi du Errausketaren... [+]
Eusko Jaurlaritzako Ingurumen sailak ez zuen Artaxoara eramandako hondakinen karakterizazioari buruzko informaziorik; hala dio Eusko Legebiltzarrera igorritako dokumentazioan. Gipuzkoako erraustegia kudeatzen duen Ekondakinek lixibiatuak bidaltzen jarraitu zuen, Ecofert enpresak... [+]