Francoren hezurrak lekuz aldatzea onartu du Espainiako Auzitegi Gorenak
Diktadorearen gorpuzkiak Erorien Haranetik atera eta Madrilgo El Pardo auzoan lurperatzeko eskubidea onartu dio Gorenak Espainiako gobernuari. Bitartean, Madrilgo epaile batek Franco lurpetik ateratzeko operazioa geldirik du “segurtasun arrazoiengatik”.
Aho batez eta ordu bete eskasean hartu du erabakia Espainiako Auzitegi Goreneko Administrazioarekiko Auzietako 4. Salak, Espainiako Gobernuari arrazoia emanez ezbaian zeuden bi puntuetan: gobernuak Franco diktadorearen gorpuzkiak lurpetik atera ditzake, batetik; gorpuzkiak El Pardoko Mingorrubio hilerrian lurpera ditzake, bestetik.
Francoren sendiak diktadorea Erorien Haranean mantentzea eskatzen zuen bere helegitean. Ateratzekotan, beraiek aukeratutako tokian lurperatzeko eskubidea aldarrikatzen zuen: Madrilgo Katedraleko kriptan. Espainiako Gobernuak aukera horren aurka egin zuen, Memoria Historikoaren Legea urra zezakeela argudiatuta. Almudenako Katedrala Madril erdigunean dago, interes turistikoko gunea da eta bisitan joateko aukera dago.
Gobernuaren asmoen aurka helegitea jarri zuten ere Francisco Franco Fundazioak, Erorien Haraneko beneditarrak eta Erorien Haranaren Defentsarako Elkarteak. Baina helegite horiek ez dira gaurko auzi saioan aztertu.
Blokeoak dirau
Auzitegi Gorenak arrazoia eman badio ere, Espainiako Gobernuak ezin ditu oraindik Francoren gorpuzkiak Erorien Haranetik atera. Madrilgo 3. Administrazio Auzitegiko epaile José Yusty Bastarrechek diktadorea lurpetik ateratzeko lanak geldiaraziak ditu, urgentziazko kautelazko erabaki baten bitartez. Lanak abiatzeko, San Lorenzo de El Escorial-eko Udalak horiek egitea baimentzen zuen txostena egin zuen. Baina haren aurkako helegitea jarri zuen Francoren sendiaren inguruko Leonardo Falcó Rodríguezek. Francisco Franco Fundazioak egindako txostena aurkeztu zuen Falcók. Horren arabera, Francoren hilobia estaltzen duen 2.000 kiloko harlauza mugitzeak arriskuan jar dezake eraikin osoaren egonkortasuna. Yusty epaileak txosten horretan oinarritu zuen bere erabakia. Ez du bere erabakia berrikusteko data zehatzik ezarrita.
José Yusty epailea ezaguna egin zen 2017an Madrilen erabakitze eskubidearen inguruko ekimen bat debekatu zuenean. 2007an artikulu bat argitaratu zuen, besteak beste 2006an onartutako Memoriaren Historikoaren Legea gogor kritikatuz: "Erresumina ordezkatzen du, gerra zibilean garaituak izan zirenen gorrotoa eta mendeku gosea bere gorenean”, idatzi zuen. Yustyren aita armadako almirantea izan zen diktadura frankistaren urteetan.
1971n hainbat euskal abadek Zamorako espetxe hartatik ihes egiteko plana bertan behera geratu zen, poliziek tunela deskubritu ondoren. Nicanor Acosta abade-ohi komunistak Apaiz Kartzela dokumentaleko egileei elkarrizketa batean esan zien Santiago Carrillo izan zela salatzailea:... [+]
Hiru urteko lanaren emaitza jaso du Iruñeko Udalak sinatutako dekretuak. Auzotik sortutako ekimenari esker, zazpi kale eta hiru plaza izendatuko dituzte.
Fuerteventura (Kanariar Uharteak), 1954ko otsailaren 11. Tefiako Nekazaritza Kolonia abian jarri zuten uharteko aireportu abandonatuan, basamortuaren erdian. Nekazaritza kolonia eufemismoaren atzean, praktikan, kontzentrazio eremua izan zen Tefia, nagusiki LGBTI komunitateko... [+]
1936ko Gerra amaitzear zela, Franco diktadoreak Pirinioetan milaka bunker eraikitzea agindu zuen. Mendian horiek ikusten aspaldi ohituak gaude, baina ez genekien defentsarako lerro erraldoi bat osatzen zutela, eta azken urteetan berreskuratzeko ekimenak jarri dira abian. Izan... [+]