“Hispanitatearen eguna”ren bezperan Isabel Diaz Ayuso Madrilgo Erkidegoko PPko presidenteak #EresFacha bideoa zabaldu zuen Twitter bidez. “Me too” (“Ni ere bai”, AEBetako feministek darabilten slogana) mezua gehitu zion NEOS elkarte eskuindarraren kanpainari, eta biral egin zen.

Horixe da Espainiako eskuinaren eta eskuin muturraren estrategia berria, orain arte iraintzat hartu direnak euren diskurtsoetan harro plazaratzea, mezu eta bideo bidez. Bideo horretan herritarrak animatu zituzten urriaren 12a “konplexurik gabe ospatzera”.

“Ei, zu, fatxa bat zara, txo”, hasten da gaztelerazko bideoa. “Markatutako bidexkatik ateraz gero, edozer izango zara, baina baita fatxa ere”. Eta ironiaz segitzen du: “Sinesten duzu gizona gizon dela eta emakumea emakume dioen moduko premisa logikoetan? Fatxa!”. Ikus-entzuleari zuzentzen zaio: “Beraz, lasai, ospatu urriaren 12 hau konplexurik gabe, atera zure bandera, entzun zure ereserkia, gogoratu Colon, Elkano, Espainiako heroi guztiak, hunkitu zaitez gure indar armatuekin, (…) izan zaitez libre, total, fatxa zara, eta ni ere bai”. NEOS elkartearen sustatzaileak dira PPko eurodiputatu donostiar Jaime Mayor Oreja, eta EAEko PPko presidente eta legebiltzarkide ohi eta Donostiako zinegotzi ohi María San Gil, besteren artean.

Iraina laudorio bilakatu

Eskuin muturra ez da beren aurkako irain bat laudorio bilakatu duen lehen kolektiboa. Antzeko ibilbidea egin izan dute LGTBI kolektiboek "marika" edo "bollera" hitzekin, batzuk aipatzearren.

Zientzia Politikoetako irakasle Toni Rodonek #EresFacha kanpainaren atzean dagoena aztertu du CTV3eko saio batean:

“Mugimendu ideologikoek edo alderdiek egiten dutena da ideologikoki konnotatutako hitz bat hartu, baina lehenbizi herritarren talde jakinetan ezagutarazi, beste zentzu bat ematen diote, eta eroso sentitzen direnean jendarteratu egiten dute kontrako eran erabiliz. Ikusgarritasuna ematen dien probokazioa da”.

Erreportaje berean mintzo da eskuin muturra ikertzen duen Ana López adituak. “Ayusok edo Voxen eskuin muturrak bilatzen duena da duela bost edo hamar urte iraina zena –autoritarismoari lotua, demokraziaren aurkakoa edo frankismoari lotua– ezaugarri bilakatzea”, dio. Fatxa izatearen esanahia aldatu dela dio: “XXI. mendean fatxa izateak edo faxista 3.0 izateak esan nahi du politikoki zuzena ez izatea, normei aurre egitea, eta autoritateari erronka botatzea, batik bat gobernua aurrerakoia denean”.

Adituen esanetan, eskuinak ulertu du pertsona gehiagorengana iristeko bide berriak bilatu behar dituela. Rodonen hitzetan, eskuin populistak konbentzitu nahi du “protesta” egin nahi duen pertsona oro, aurka doazen guztiak, eta gazteen botoa lortzeko ahalegina egiten ari dira. “Pertsona askorentzat alderdi erradikalei bozka ematea da aurka joatea. Hor dago eskuin muturraren hazkunderako arrakastaren gakoa”.

Nola egin aurre eskuinari?

López eta Rodon adituen esanetan, eskuin muturrari aurre egiteko modurik eraginkorrena da euren gezurrak gezurtatzea, eta nabarmen uztea. Hedabideen erantzukizuna ere azpimarratu dute, esanez ez dituztela euren albiste faltsuak zabaldu eta hauspotu behar.

Rodonek harago jo du: “Etorkizunera begira, soluzio gorena da haien hazkundea ahalbidetzen duten egiturazko arazoak konpontzea. Identifikatu behar da zein arazo dauden jendartean, eta pixkanaka konpondu; hori egiten den bitartean itxaron beharko da alderdiek fama galdu dezaten”.

Kataluniako hedabide publikoan argi dago eskuin muturraren aurpegi zuriketa honen aurkako ildo kontzientea hartua dutela. Horren adibide da goian aipatu dugun erreportajea, baina baita urriaren 13an Polonia umorezko telebista saioak eginiko sketch hau, #EresFacha lelopean.