‘Txina komunismoaren aurretik’ ikuskizuneko sektaren atzean dagoen kuxidadea
Iazko urtarril-otsailean izan genuen Hego Euskal Herrian bisitari, egundoko propagandaz girotuta baina aparteko arrakastarik gabe, Shen Yun izeneko antolakundearen “Txina komunismoaren aurretik” ikuskizuna. Agian neuk ere esan behar nuen zerbait orduan, haren aditzera banuelako; baina askoz txukunago egin zuen Elixabete Garmendiak Berrian, eta ezeginaren harra uxatu zidan.
“Kursaaleko eta Euskaldunako arduradunek ez al zekiten zer kuxidade zegoen Shen Yunen atzean?”, galdetzen zuen E. Garmendiak orduan, antolakundearen eta ikuskizunaren jendaurreko aurkezpen hutsaren harira. Bada, ez zekiten edota ez zuten jakin nahi izan. Edonola ere, ez da erraza Falun Gong eta Shen Yunen atzean dagoen kuxidade guzti-guztia jakitea.
Orain, The New York Times ospetsuak, haren egoitza nagusia bertatik bertara daukala aprobetxatuz edo, behatu du mugimendua, kide izandako hainbaten testigantza jasoz. Osatu duen irudia ezagun samarra egingo zaio sekta hondagarrien aditzera pittin bat duen edonori. Kideak eskrupulu eta gizalegerik gabe errekrutatzea eta, ondoren, haiekiko abusu gupidagabea behintzat ereduzkoak dira. Kuxidade hori pasatu zen Donostiatik eta Bilbotik “ikuskizun” bihurtuta, benetako egitatearen aztarna batzuk utziz.
Baina NYTen oraingo hau ez da Falun Gongen atzean dagoen kuxidade horren inguruko lehen zantzu kezkagarria. Gai horri buruz Txinako hedabide ofizialetatik letorkeen guztia dela sortzez baztergarria deritzonak, halako tatxarik ez dutenetan ere aurkituko ditu argibideak. Izatez, ez da lehen aldia NYTek berak arreta eskaini diola gaiari... mugimenduaren konexio politikoen harira.
Sekta hondagarria ez ezik erakunde politikoa ere badelako Falun Gong. Ultraeskuinekoa, Garmendiak zioen bezala, gure hizkeran. Baina Txinako ikuspegi ofizialarentzat, atzerriko etsaien ezkutuko lankide izatea du arbuiagarriena.
Txinan bertan gogotik jazarri eta pertsegitua (baina ez mugimenduak berak dioen eran ez mailan) azken 25 urte hauetan, benetako sorleku duen Taiwanen gotortu da Falun Gong; eta azken urte hauetan AEBetako diaspora txinatar xehean errotu da hein batean, “China hawk” estatubatuar guztiekin sintonia estuan. Eta bere sekta-opakutasunetik, munduko bi potentzia nagusien arteko gerra kognitiboaren protagonista garrantzitsuetako bat da gaur egun.
Ez da nolanahiko kuxidadea, ez.
Akordioa asteazkenean sartuko da indarrean. Haren ondorioz, AEBek %30eraino jaitsiko die ordaindu beharreko muga zerga produktu txinatarrei, eta Txinak %10eraino estatubatuarrei.
Txinako Shanxi probintzian, Tang dinastiako hilobi batean, hildakoen eguneroko bizitzako eszenak irudikatzen dituzten pinturak topatu dituzte. Eszena horietako batean gizonezko ilehori bat agertzen da. Ilearen koloreari eta aurpegierari erreparatuta, hilobia aztertu duten... [+]
Yanis Varoufakis-ek DiEM25 mugimenduaren Youtubeko kanalean elkarrizketatu du Columbiako Unibertsitateko Jeffrey Sachs irakaslea. Horrek azaldu du nazioarteko politikan Amerikako Estatu Batuek pokerrean jokatzen dutela, Errusiak xakean eta txinatarrek Go jokoan. Azken hori... [+]
Iradokitzailea delakoan edo, muga-zergen gatazkaren harira norbaitek berriro zirkulazioan jarri duen Maoren 1953ko bideoaren garai hartakoa da milioi bat igerilariren txantxa. Alegia, orain harekin bat egiten omen duen Xi Jinping jaio zen urtekoa.
2021etik 2025era isuriak %15ean murriztu behar zituen industriak. Ursula Von Der Leyenek automobilgintzaren sektorearen eskutik ekintza plan bat aurkeztuko du martxoaren 5ean. Oraindik erabakia hartua ez badago ere, Europar Batasunak sektorearen eskaerak onartuko dituela diote... [+]
Silicon Valley-ko oligarkia AEBetako gobernura iritsi berritan lehertu da adimen artifizialaren (AA) burbuila. Txip aurreratuen erraldoia den Nvidia-k urtarrilaren amaieran izandako %16,8ko balio galera, egun bakar batean inoiz izan den burtsa balio galerarik handiena da... [+]
Otsailaren 17an Txinako Alderdi Komunistaren arduradun gorenak bildu ziren bertako enpresa pribatu handienen zuzendari nagusiekin. Ez da ohikoa aldi eta areto berberean Huawei, BYD, New Hope, Tencent, SWSC, Yushu, Xiaomi edo DeepSeek bezalako konpainien nagusi gorenak bilduta... [+]
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
Iazko azken hatsean Txinako gobernuak Yarlung Zangbo ibaiaren behe-arroan proiektu hidroelektriko handia abian jarriko duela iragarri izanak, urak harrotu ez, sutan jarri dituela dirudi gure artean. Esan dezakegu alarmaren eskala osoa kurritu dutela iruzkinek: munduko handiena... [+]
Donald Trumpek agindutako muga-zergak indarrean sartu dira: Kanadak eta Mexikok %25ekoak izango dituzte eta Txinak %10ekoa. Kanadak zifra bereko arantzelekin erantzungo du. Mexikok arbuiatu du AEBko Gobernuak esan izana organizazio kriminalekin loturak dituela herrialde horrek... [+]
ChatGPT ez da dagoeneko "hainbesterako". Lehiakide biziago, eskuragarriago eta merkeago bat jarri zaio parean AEBetako eta mundu mailako liderrari: enpresa txinatar baten eskutik ikusi du argia DeepSeekek. Dantzan jarri da mundua, eta ez espresuki onerako. Mikrotxipen... [+]
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
2018ko martxoaren lehena zen, bere lehen agintaldiaren lehen laurdena burututa, Donald Trumpek pentsaera politiko-ekonomikoaren lagin gardenena utzi zigunean: “Merkataritza-gerrak onak dira, eta irabazten errazak”. Orduantxe abian jartzear zituen altzairu eta... [+]
Ipar hemisferioan ikasturtea hastearekin batera izan ohi den albiste-zaparradan argitaratu zen duela astetxo batzuk: aspaldiko urteetan ez bezala, txinatar jatorriko ikasleak (275 milatik gora) ez dira jada ugarienak Estatu Batuetako unibertsitateetako atzerriko ikaslerian;... [+]