Akordio esanguratsurik ez, klima larrialdiari aurre egiteko
Egiptoko NBEren goi-bilerak ez du aurrerapauso esanguratsurik lortu, baina klima larrialdiaren ondorioen aurrean “herrialde zaurgarrienek” dituzten kalteak ordaintzeko funts bat eratzea adostu dute, eragile sozialen urteetako eskariari erantzunez. Ez dituzte hitzartu gainerako auzien konponbideak, hala nola erregai fosilei eta berotegi gasen isuriei dagozkienak.
Beste behin, Nazio Batuen Erakundearen (NBE) goi-bilerak ez du fruitu eraginkorrik eman. Azaroaren 19an itxi dute akordioa herrialdeek, azken egunetan blokatuta egon ostean. Hitzarmenaren puntu nagusia txalotu dute eragile ekologistek, eta azpimarratu dute mugimendu sozialen presioari esker lortu dela herrialde pobretuen urteetako eskariari erantzutea: klima krisiaren hondamendiek gehien kaltetzen dituzten “herrialde zaurgarrienei” zuzendutako funts bat sortzea adostu dute, kalteak eta galerak ordaintzeko.
Greenpeace taldeak nabarmendu du “justizia klimatikoaren hasiera” dela funtsa eratzea, eta herritarren garaipena dela, baina ohartarazi du ez dela nahikoa: “Ez bada berehalakoan baztertzen erregai fosilen erabilera, ez da munduan diru kantitate nahikorik egongo ordaintzeko galeren kostuak eta kalteak”.
Bada, COP27ko akordioan ez dute erregai fosilak alde batera uzteari buruzko erabakirik hartu, ezta berotegi gasen isuriei dagozkienik ere. “Akordioak ez du inolako aurrerapausorik klima aldaketa txikitzeari dagokionez, Glasgow-ko COP26arekin alderatuta”; Ecologistas en Acción taldeak “onartezintzat” jo du “urtebete galdu izana” klima krisiari aurre egiteko borrokan.
Nork jasoko du funtsa?
Goi-bilerako herrialde pobretuenen lehentasun nagusia zen funts bat sortzea. Historikotzat jo dute akordioa, baina errealitatean funts horretan momentuz ez dago ezer; ez dute erabaki zenbat diru bilduko den ere. Egiptoko Xarm el-Xeikh hirian itxitako hitzarmenean ez dute zehaztu nork jarriko eta jasoko dituen funtsak, ezta zenbatekoa izango den ere.
Hitzartutakoaren arabera, “garabidean dauden herrialdeek” eskatu ahalko dute kalte ordainetarako diru hori. Kontua zera da, “garatutako herrialdeen” eta “garabidean daudenen” sailkapena NBEren Klima Aldaketari Buruzko Hitzarmenean erabaki zutela, 1992an. Ordutik garabidean dauden herrialdeak dira, besteak beste, Qatar, Saudi Arabia edota Kuwait, hirurak petrolio ustiatzaileak. Txina ere garabidean daudenen multzokoa da, eta atmosferara CO2 gehien isurtzen duen herrialdea da, baita munduko bigarren ekonomia indartsuena duena, Berriak gogorarazi duenez. Beraz, zalantzazkoa da nor den zaurgarriena klima larrialdiaren aurrean.
Gainera, funts horren eraginkortasuna ikusteko dago. Izan ere, 2015ean sinatutako Parisko Hitzarmenean adostu zuten klima trantsizioa egiteko pobretutako herrialdeentzako funts bat sortuko zela, 2020. urtetik urtean 100.000 milioi dolar emango zituena. Orain arte, bi urte horietan, soilik 80.000 milioi bildu dituzte, Eldiario.es-ek gogorarazi duenez. Bide beretik joan liteke oraingo funtsa ere.
Funtsaren funtzionamendua zehazteke geratu da Egiptoko biltzarrean, eta, ondorioz, behin-behineko batzar baten esku geratuko da aurrerantzean. Horrexegatik iruditu zaio albiste “gazi-gozoa” Javier Andaluz Ecologistas en Acción elkarteko bozeramaileari, El Salto hedabideari jakinarazi baitio funtsaren funtzionamendua ez dela adostu.
Greenwashing eta zuriketa
Aurten ere nazioarteko hainbat eragile ekologistak kritikatu dute NBEren goi-bilera greenwashing hutsa dela. Greta Thunberg Fridays for Future taldeko ekintzaile gazteak bertara joateko gonbidapenari uko egin dio, horixe salatuta. Gainera, Extinction Rebellion mugimendu ekologistak ohartarazi du goi-bilerako enpresa-babesleen %90 lotuta daudela erregai fosilen erabilerarekin. Horien artean Coca Cola, munduko plastiko ekoizlerik handiena. Denetara, petrolioaren, gasaren eta ikatzaren aldeko 636 lobby zenbatu dituzte COP27en.
Halaber, COP Civic Space taldeak salatu du ez dagoela justizia klimatikorik giza eskubiderik gabe, eta gutxienez 86 herrialdetako sinadurak bildu dituzte ohartarazteko Egipton milaka aktibista daudela kartzelan, inolako arrazoirik gabe, eta estatuaren errepresioa itzela dela. Atxilotu politikoak askatzeko galdegin dute, eta goi-bilerak Egiptoko Gobernuaren jarduna zuritzen duela kritikatu.
Bero boladak ohikoagoak eta luzeagoak dira, azken bi mendeetan 20 zentimetrotan igo da itsas maila eta EAEko bataz besteko tenperatura 0,3 ºC igo da hamarkada bakoitzean.
Lurreko bi heren baino gehiago ura da; ur horretatik %96, ozeanoetako ur gazia. Eguzki izpiak ozeanoetako lehen 200 metroko sakonerara heltzen dira, eta bertan bizi dira munduko arrantza industriak ustiatzen dituen espezie ia guztiak. Aitzitik, zientziak gehiago erreparatu izan... [+]
Ehun konpainia multinazional baino ez daude baliabide naturalen erauzketarekin lotutako gatazka guztien % 20aren atzean, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak egin duen ikerketa baten arabera. Ikerketak agerian utzi du iparralde globaleko herrialdeetako konpainiak baliabideez... [+]
Berria izateari utzi dio: beroketa globalak bi graduak gaindituko ditu, eta gainditze horrek ondorio oso garestiak ditu. Klimaren gaia tabu bilakatzen ari den testuinguru berri honetan, banketxe handiek ez dute horri buruz komunikatzen, baina arazoaz ongi jabetu dira eta... [+]
Klima-aldaketari buruzko BC3 ikerketa-zentroak baieztatu duenez, Europako hiriak atzera geratzen ari dira klima-aldaketari egokitzeko neurrietan. Hain zuzen, nazioarteko beste zentro batzuekin batera egindako ikerketan frogatu dute egokitzapen klimatikoko planen ia % 70k ez... [+]
Apirilaren 28ko gauean Bartzelonako Badal Ramblako terrazak gainezka zeuden; hoztu gabeko garagardoak zerbitzatzen ziren, baina jendeak zoriontsu zirudien. “Munduaren amaierak iritsi behar badu, pozik harrapa gaitzala”, esaten zidan auzokide batek. Hamar ordu baino... [+]
Antonio Turiel fisikari eta CSICeko ikerlariak aspaldiko urteetan ez bezala bete zuen Hernaniko Florida auzoko San Jose Langilearen eliza asteazkenean. Zientoka lagun elkartu ziren Urumeako Mendiak Bizirik taldeak antolatuta Trantsizio energetikoaren mugak izeneko bere hitzaldia... [+]
Klima aldaketaren eraginez, munduko lurralde gero eta gehiago idortzen ari dira, milioika pertsonaren jarduera eta bizimoduak kolokan ezarririk. Fenomeno horren frontean dago India erdialdeko Maharashtra estatua, non klimaren berotzeari eta lehortzeari metatu zaizkien oihan... [+]
Donostiako Zurriola Haur Hezkuntza, La Asunción eta The English School ikastetxe inguruak eta Bilboko Kontxa Eskola eta Calasancio-Escolapios dira nitrogeno dioxidoaren muga legala gainditzen dutenak, Ekologistak Martxanek hainbat eskola ingurutan egindako azterketaren... [+]
Copernikusek eta Munduko Meteorologia Erakundeak urte hasierako ikerketak berretsi dituzte: Europak bero errekorra hautsi du. Gutxienez 413.000 kaltetu eta 335 hildako izan ziren iaz ekaitz eta uholdeengatik, Europan.
Egungo Venezia 118 uhartez osaturiko artxipelago baten gainean eraikita dago. Uharte horiek 455 zubik elkar lotzen dituzte. Lura baino lokatza du oinarri hiriak. Inguruetako milioika zuhaitz mozteari ekin zioten IX. mendetik aurrera, piloteak eraiki eta hiria zimendatzeko... [+]
Munduan gutien aipaturiko krisi humanitarioa da Angola hego-mendebaldean 2019az geroztik irauten duena. Klima aldaketak indarturiko lehorte luze baten ondorioz milioika pertsona janari eskasean edo desegokitasunean bizi dira eta ura bilatzeko ahalegin handiak egin beharrean... [+]