Urtarrilaren 15ean Zedarriak izeneko lobby tekno-enpresarialak bere 6. txostena aurkeztu zuen, Euskadi eta Europar Batasuna, oparotasunaren eta lehiakortasunaren patu partekatua izenekoa. Finantzen mundutik ateratako aditu gorbatadunez osatutako Think Tank neoliberal horrek euskal industriaren lehiakortasuna bultzatzeko errezeta magikoa aurkeztu zuen. Gizarte honen oparotasuna arma eta nuklearren gainean sustengatzea.
Arin atera zen Mikel Jauregi, Industria sailburua, adimen goren horien ideiak txalokatzera. Elkarretaratze horretara hurbildu zirenentzat, Euskadi, “autonomia estrategikoa” landu behar duen Europar Batasunaren giltzarri izango litzateke urtean 5.000 milioi euro segurtasun industria eta nuklearretan inbertituko balitu. Parerik gabeko ideia, Gaza, Yemen zein Ukrainako sarraskietan hildako guztiak albo batera uzten badira edota 2007an Eusko Legebiltzarrak onartutako Herrialde Pobretuekiko Justizia eta Elkartasunerako Gutuna gutxiesten bada.
Hurrengo lerroetan Zedarriak aurkeztutako proposamen higuingarriari begirada bat eman eta plazaratu daitezkeen hainbat galderari erantzungo diegu. Nortzuk dira Zedarriak osatzen duten adimen enpresarialak? Zeintzuk dira euren negozioak? Zergatik EAJ eta PSEk osaturiko gobernuek ez dute errespetatzen 2007ko abenduaren 28ko 14/2007 legea?
Jada badira sei, Zedarriak presio taldeak aurkeztutako txostenak. Iskanbila sortu zuen lehen txosten hartatik, euskal ekonomiaren gainbehera salatu eta momentuko Urkulluren gobernuak irain bezala hartu zuenetik, talde elitistaren eta Lakuaren arteko harremana jarioa izatera igaro da. Irainduak sentitzetik txalotzera pasa dira txosten honen aurkezpenera gerturatutako lehendakari ohia, egungo gobernuko sailbururen bat eta hiletaz jantzitako enpresari sorta.
Trumpen bigarren legealdiak ekarriko dituen aukeren aurrean jada lanean dira euskal familia armeroak, potentzia estatubatuarraren doktrina errealista berriak eman ditzakeen etekinen zain
Hileta-zerbitzuak ez ziren soilik mugatu dress code-ra Deustuko Unibertsitateko liburutegian ospatutako ekitaldi honetan. Zedarriak proposatutako eredu ekonomiko oparoa hilketaren negozioa sustatzearena izan zen. Aurkeztutako txostenaren arabera 5.000 milioi euroko inbertsioa behar da urtero 2025. eta 2030. urteen artean EAEko industria eta ikerketa sektoreetan. Diru horren jatorria publiko-pribatua izango litzateke, honen %20 publikoa izanik. Zedarriaken zuzendaria den Guillermo Dorronsorok ahoz esan bezala; defentsa industria eta energia nuklearra aukera paregabeak dira Euskadi puntako industriagune bihurtzeko. Dorronsorok, potentzien arteko talkak armagintza industrian inbertsioak errentagarri egingo dituela helarazi zuen.
“Gizarte zibil” bezala definitzen den talde anarko-liberal honek herritarronak diren Aurrekontu Orokorretatik urtean 1.000 milioi euro industria militarrean inbertitu nahi ditu. Aurrekontu Orokorretan beste partida batzuekin alderatuta, 2024an Etxebizitza eta Hiri Agenda sailean 424,4 milioi erabili ziren, eta, Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza sailean, 563. Mikel Jauregi industria sailburuak irribarretsu laudatu duen neurriak suposatzen du bertako ongizate sistema ahultzea eta gure mugetatik haratago sufrimendua esportatzea.
Nork osatzen dute Mikel Jauregik eta beste euskal erakundeen ordezkariek sumisioz txaloturiko enpresakide aparten elkartea? Zedarriak zenbait jatorritako hamabost kideren foro batez osaturik dago. Dorronsororen hitzak kontu, ez da harritzekoa hauetariko batzuek defentsa industrian interesak izatea. Orokorrean enpresari hauen aipatze soilak edozein langileren eskubide laboralak dardarka jarriko lituzke. Lobby honen izaera bera hori da eta, langileriaren esplotazioaren bitartez euren pribilegioak areagotzea. Betiko interesdunak euren betiko interesak defendatzen, oraingoan modernitatez bernizaturiko irudi berriarekin. Azeriak isatsa luze.
Euren web-orrian begirada arin bat botata honako izen hauek ager daitezke: Ignacio Martín San Vicente, gudaren negozioan dauden Indra, Repsol, Acerinox edo Gamesan kontseilari izandakoa; Iñaki López Gandásegi, Aernova Aerospacen presidente eta Gamesan aholkulari, edota Javier Ormazabal Echevarría guda elektronikoan adituak diren Velatia taldearen presidentea. Baina badago horien guztien gainetik azaltzen den izen bat, Zapateroren gobernuan Zientzia eta Berrikuntza ministro eta Satlantis puntako enpresa militarraren fundatzailea izandako Cristina Garmendia Mendizabal. Aurrerago jarraituko dugu Satlantis enpresaren aurkezpenarekin. Lehenik, lotsaren zerrenda hau amaitzeko azkeneko bi izen falta dira, Save The Children-eko presidentea eta ohorezko patroia ere baitaude, Pilar Kaltzada eta Maite de Aranzabal. Ankerkeriaren negozio hipokrita honetan denek dute bere zatia.
Talde makabro honek proposatutako partaidetza publiko-pribatua ekiditeko 2007ko Herrialde Pobretuekiko Justizia eta Elkartasunerako Gutuna onartu zen Eusko Legebiltzarrean. 45.000 lagunek sinatutako legegintzako herri-ekimenaren bitartez izapidetu zen lege hori. Herri txirotuekiko laguntzak ezarri ziren, migratzaileen eskubide batzuk aitortu, eta defentsa industriari laguntza publikoak ematea debekatu zen. Lege horren 3.3. artikuluan honako hau adierazten da: “Enpresak lagundu eta sustatzeko politikan, Eusko Jaurlaritza ez da inolaz ere elkarlanean arituko armen ekoizpen, merkaturaketa eta finantzaketan ari diren pertsona fisiko edo juridikoekin”.
Zoritxarrez, denetariko trikimailuz baliatuta, Eusko Jaurlaritzak ez du inoiz bete izan lege hau. Egun, inolako lotsarik gabe ematen dizkiete dirulaguntzak industria militarrean ari diren enpresei. Eta hona lehen aipatutako Satlantis eta Cristina Garmendia. Satlantis euskal defentsa sektoreko puntako enpresa da. 2014an sortu zen, Garmendia Ministeriotik atera eta hilabete gutxira. Hasierako kapitalizazioa parte-hartze publiko-pribatuari esker lortu zuten, inbertsore publikoen artean Eusko Jaurlaritza, Bizkaiko Foru Aldundia eta Orza. Orza, Elkarkidetza eta Geroa pentsio funts publikoen inbertsio-zorroa da. Satlantis honetan, Everis enpresa integratu zen, gerora NTT Data deitu dena. Enpresa horrek Israeli eta Saudi Arabiari armak saldu izana frogatua dago. Bigarren horri 2017an egindako mortero salmentak NBEren eta Europako Parlamentuak armen salmentaren kontrako ebazpenak gutxietsiz egin ziren.
Hori ez da izan 14/2007 legea urratu den aldi bakarra. 2022an Eusko Jaurlaritzak ITP Aero enpresaren %6 erosi zuen Urkullu jaunaren gobernupean. Enpresa horrek guda hegazkin eta helikopteroen motorrak ekoizten ditu Zamudioko Parke Teknologikoan. Erosketa hori Finantzen Euskal Institutuak kudeatutako Finkatuz funtsaren bitartez bideratu zen, euskal industria babestearen argudiopean.
Zedarriakek proposatutako azken neurriak EAJ eta PSEk irekitako bideaz profitatu nahi dira. Hauentzat ez dago legerik, etikarik edo moralik etekin enpresarialen pilaketa oztopatuko duenik.
Zedarriaken proposamen hauek ez dira berriak. Mendebaldeko herrialdeetatik kapitalak hauspotutako eskuin muturreko ahaideak urteak darabilte horrelakoak proposatzen. Militarismoa, genozidioa, kolonialismoa eta hainbeste ankerkeria normalizatu egin dira. Euskal enpresariek arruntzat ikusten dute gudaz negozio egitea eta sufrimenduaz etekina ateratzea. Ez zaie itxura ardura, dirua soilik. Marko guztiei buelta emanda garapena armak saltzea bihurtu da, eta, jasangarritasuna energia nuklearrean datza. Trumpen bigarren legealdiak ekarriko dituen aukeren aurrean jada lanean dira euskal familia armeroak, potentzia estatubatuarraren doktrina errealista berriak eman ditzakeen etekinen zain.
Alternatiba eta EH Bilduko militanteok korronte militarista hauek aurrez-aurre salatu behar ditugu, ez dugu onartuko hiritarron dirua defentsa industrian inbertitzea. Ez dugu izan nahi Gazan, Yemenen, Ukrainan, Armenian, Sudanen, Sirian, Libian, Kongon eta munduko beste hainbeste lekuetan egiten diren sarraskien parte. Ez ditugu sustengatu nahi Euskal Herrian ekoiztutako armek sustengatzen dituzten diktadura eta apartheid-ak, Marokon, Saudi Arabian, Israelen, Arabiar Emirerri Batuetan, Qatarren… Ez dugu konplize izan nahi. Mundu baketsuaren eraikuntza gure eguneroko ekintzetatik abiatzen da, oraingoan bakearen bidea oztopatzen Zedarriak eta Eusko Jaurlaritzaren arteko ententea kokatu da, eta geuk salatu behar dugu.
Ander Gumuzio, Itxaso Zaldibar, Javier Zulaika, Alternatibako Mahai Internazionalista
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldereroetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Lan aste laburragoak ezartzeko politika orokorra ekarriko du 2025 urteak, enpresentzako kontratazio berrietarako kostu txikiak eta lan harremanetarako aldaketa norabide eraginkorra ekarriz.
Espainiako gobernu akordioa betetzeko helburuarekin, lanaldia astean 37,5 ordutara... [+]
Urtarrilaren 16an, Madrilgo administrazioko Trantsizio Energetikorako Ministerioak irrikaz eta kezkaz itxaroten genuen “Itsaraz” proiektuaren gaineko ingurumen-inpaktu adierazpena argitaratu zuen. Ebazpenak makroproiektu honen aurkako erabaki irmoa bezain argia... [+]
Egiari zor, ez dakit zergatik ari naizen hau idazten. Gaur egungo giro liskartsuan ez dira modu honetako iritziak ondo hartzen. Beharbada, ARGIAk ez du hau argitaratuko, ez baitator bat orain arte argitaratu dituzten iritziekin (baina, azkenean argitaratzea erabaki badute,... [+]
Tipi-tapa mugitzen ditugu euskaltzaleok gure oinak Korrikaren lekukoaren atzetik, gure hizkuntzaren alde, desio dugun Euskal Herri euskalduna helburu, herri euskaldun gisa biziraun nahi dugula aldarrikatzeko.
Tipi-tapa ematen ditu lehen urratsak Afrikako, Hego Amerikako edo... [+]
Eta beste urte batez, sindikatuek prefabrikatutako grebak antolatu dizkigute. Eta guk, indibidualki, erabakia hartuko dugu grebarekin bat egin ala ez, ikastetxean inongo asanbladaren beharrik gabe.
Niri irakatsi zidaten greba eredua jada ez dago modan, antza. Nire... [+]
Gaur, urtarrilak 21, gure oraintsuko historiaren efemeride interesgarri bat gogora ekartzeko eta hari buruz hausnartzeko eguna dugu. 50 urte bete dira Potasas de Navarra enpresako 47 langilek itxialdia amaitu zutenetik. Hamabost egun iraun zuen itxialdi horrek eta greba orokorra... [+]
Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, eta Tesla marka dute salduena; energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren %90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako... [+]
Hauek izan ziren nire azken hitzak zure lo arnas sakonean eskutik helduta ginela joan zinenean. Aparteko minik gabe, xume, duin, geratu zen betiko zure bihotza. Zuk nahi eta eskatu bezala. Guk nahi eta errespetatu bezala.
Jada hilabete, neguaren atarian, gaurik luzeenak diren... [+]
Gaur egun, emakumeen eta haurren ahotsei zilegitasuna kentzen dien kulturaren arrastoak diraute, haien esperientziak isilaraziz, haien oinarrizko eskubide eta beharrak minimizatu edo alde batera uzteko joera duen sistema baten barruan. Arazo horren adibide mediatiko bat Juana... [+]
Asteartean eman zuten jakitera bost gazte lapurtarren kontrako sententzia. Hamabost hilabeteko espetxe zigorra gibelapenaz bi gazteri, 500 euroko isun banarekin; 140 orduko lan behartua eta 500 euroko isun bana beste bi gazteri; eta, azkenik, 1.700 euroko isuna beste... [+]
Lehengo batean, The Wire telesail sonatua berrikusten ari nintzela, etsipena gogora ekarri zidan eszena bat heldu zen. Bertan, The Baltimore Sun egunkariaren zuzendaritzak langileak bildu eta datozen aldaketei buruz ohartarazten die; hau da, kaleratzeez eta distira gutxiagoko... [+]
Bizi dugun kultura kontsumistak, erabiltzaile oro agintzen du gozamen neurrigabera. Slavoj Zizek dioen eran, Goza ezazu zure fetitxea, hiper-modernitatearen agindu ozena bihurtu da. Fetitxearen lekua betetzeko dauden gailu teknologikoen bidez gauzatzen baita egungo gozamena... [+]
Mamu batek zeharkatzen ditu sukaldeak: Karlosen mamuak.
Karlos ez da aurkeztu Master Chef Celebrity lehiaketara. Bere sukaldaritza-ondarea aztertuta, oso argi dauka ez duela lehiakideen aukeraketa gaindituko. Izan ere, hedabide eta gastronomiaren akademiaren ateak itxita izan... [+]