Euskararen aldeko mobilizazioa premiazkoa al da?
Euskararen Nazioarteko Eguna (ENE) Eusko Ikaskuntzak 1949an sortu zuen, “euskararen balio unibertsala aldarrikatzeko eguna eta XXI. mendean, gizarteko aldaketa eta erronka berrietara egokituz”. Abenduaren 3an ospatu ohi da, Xabierko Frantziskoaren heriotzaren eguna oroimenean, zeren, kondaira dioenenez, “bere azken hitzak ama-hizkuntzaren baliatuz xuxurlatu omen baitzuen”, baina gaur egun, Lingua Vasconum Primittiae-aren sorterrian, Nafarroako Erreinu Zaharrean hain zuzen ere, euskararen geroa kolokan dago.
"Nafarroako euskararen geldialdia saihesteak ahalegin eskerga eskatuko digu euskaldunoi"
Nafarroa Oinezaren oihartzun mediatikoaz gain, errealitate gordinak frogatzen du Nafarroan euskararen hedapena geldialdirantz doala, azken 15 urteotan gorakada bat gertatu bada ere. Nafarroako euskararen egoera zalantzagarria ikusirik, gogoeta sakonaren eta kritika eraikitzailearen beharra badugula ondorioztatzen da. Euskararen ahuleziak euskaraz bizitzeko konpromisoa hartzeko eskatzen digu: hots, euskaldunok, erabiltzen dugun euskara gaurkotu, hobetu eta bere erabilera areagotu; eta erdaldunak, euskara ikasteari gogotsu ekin, zeren euskararen erabileran baitago etorkizunaren giltzarria.
Beraz, Nafarroako euskararen geldialdia saihesteak ahalegin eskerga eskatuko digu euskaldunoi, eta fosilizazio hori ekiditeko euskararen aldeko aurrekontuak areagotzea premiazkoa da. Baita euskara eguneroko bizitzaren arlo guztietan ikusgai izatea ere, Nafarroan bizi garenontzat euskara ondasun kulturala eta batzeko tresna bilaka dadin. Horretarako, euskararen erabileraren areagotzea ezinbestekoa da zeren, ildo horretatik jarraituz gero, epe ertainean euskarak ilauntzera joko du. Nafarroako ipar-mendebaldeko uharte geografiko tradizionalak eta foru lurraldean sakabanaturik dauden zoko ideologiko-sentimentalak bere azken lekukoak izanik.
Tamalez, Administrazio publikoetan euskararen erabilera arautuko duen Foru Dekretu berrian euskararen balorazioa desagertuko da eremu ez-euskaldunetan. Horri D ereduko matrikulen gutxitzea eta PSNren eta Nafarroa Sumaren euskarareriko gaitzustea gehituz gero, euskararentzako horizonte zalantzagarria da. Hori dela-eta, euskararen aldeko mobilizazio orokorra aldarrikatzea premiazkoa da.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Erribera, historian, sekula euskalduna izan ote den; horra hor Nafarroan, duela berrogei urtetik hona, hainbestean behin errepikatzen den eztabaida bizantziarra (eztabaida bizantziarra: eztabaida alferrekoa, zeinean alde bakoitzak ezin baitizkio frogatu bere baieztapenak beste... [+]
Etxez aldatzen naizenean, edo, areago, norbait etxetik joaten denean, oroiminak hartzen dizkit burua eta bihotza. Orduan hasten naiz zer gordeko dudan eta zer ez erabakitzen saiatzen. Izan ere, objektu guztiek lotzen gaituzte zerbaitetara, edo norbait ekartzen digute gogora;... [+]
Estatu poliziala kanpora! Abesten dute negar-gasen leherketen artetik. Gaztetxo konprometituak, amatxi militanteak, aurpegi estaliak, edo ez, pailazoak, musikariak, sindikalistak eta politikariak, kaskodun medikuak, laborariak traktore gainean... Landa-eremuan zein hirian,... [+]
Ezaguna da enpresa frantses batzuek (Thales, Airbus, Dassault) aspalditik laguntzen dutela Israel haren ekipamendu militarra osatzen. Disclose elkartearen inkesta baten arabera, berriz, Frantziako Gobernuak berak hornitu dizkio osagai elektronikoak Israeli, Gazako zibilak... [+]
Gauzak ez dira horrela, gauzak horrelaxe daude. Esaldi hori iltzaturik geratu zitzaidan Gorka Urbizuren diskoa osorik eta patxadaz entzun nuenean. Uste nuen aurkikuntza itzela egin nuela identifikazio horrekin, inozentea ni! Gerora ohartu naiz, merchandising-erako leloa izateaz... [+]
Gizakiontzat ez da inoiz erraza izan lasai pentsatzeko denbora tarte luzeak hartzea, bizimodua aurrera ateratzearen ardurarekin bizi gara, bai geurea zein geure ondorengoena. Bizitzeko izan dugun aukera honetan, ahalik eta ongien nahi ditugu gauzak egin. Ardura horiengatik,... [+]
Krisi existentzial dezente ditut inguruan. Nerabezaroa/gaztaroa itxurakerian pasa, antzezten helburu zutena pertsona onak (ona izanik justua, ez denari baietz esaten dion lerdoa) izatea, benetako bizitza bat bizitzea zela, are, iraultza egitea, eta, orain, berrogei urteak pasa,... [+]
Espainiako Estatuko espetxeetatik Euskal Herriratu gintuztenetik Zaballako espetxean komunikazioaren alorrean gabezia ugari topatu ditugu. Aurrez aurreko gutxiago eta laburragoak dauzkagu, lokutorioko bisitak baldintza tekniko kaxkarretan gauzatu behar izan ditugu eta telefono... [+]